Szukaj
Język
Motywacja – siła napędowa ludzkiego zachowania
Spis treści
1. <extra_id_0> Teoria motywacji <extra_id_1>
Jedną z najbardziej powszechnych teorii jest hierarchia potrzeb Abrahama Maslowa, według którego ludzie dążą do zaspokojenia swoich potrzeb w sposób hierarchiczny. Na samym dole piramidy znajdują się potrzeby fizjologiczne, następnie potrzeba bezpieczeństwa, potrzeba przynależności i miłości, potrzeba uznania i szacunku, a na końcu – potrzeba samorealizacji. Hale i wsp. 2019). Uwzględniają różne perspektywy i podejścia, pozwala to na głębsze zrozumienie skomplikowanych procesów, które wpływają na podejmowane decyzje i obierane cele. Piramida składa się z pięciu poziomów, od potrzeb podstawowych do tych bardziej złożonych. Dla przykładu – osoba, która boryka się z brakiem dostępu do jedzenia, będzie bardziej skoncentrowana na zaspokojeniu potrzeb fizjologicznych niż na dążeniu do samorealizacji, co oznacza, że dopóki jej podstawowe potrzeby nie są spełnione, nie może realizować tych bardziej złożonych (A.J. W psychologii motywacji istnieje wiele różnych teorii, które pomagają wyjaśnić, dlaczego ludzie podejmują konkretne działania i co napędza ich zachowanie.2. <extra_id_0> Teoria autodetermina <extra_id_1>
Przykładem może być ktoś, kto maluje obrazy z pasji, niezależnie od nagród zewnętrznych; – motywacja zewnętrzna – wynika z nagród lub kar zewnętrznych. Przykładem może być praca nad projektem, aby zdobyć awans lub uniknąć kary; – motywacja introjektowana – dotyczy zachowań, które są wynikiem wewnętrznego nacisku, presji lub poczucia winy. Może to być motywacja do nauki dla osiągnięcia wyznaczonego celu edukacyjnego lub motywacja do wprowadzenia zmian w nawykach żywieniowych; – motywacja zintegrowana – wewnętrznie zmotywowane zachowania, które są zgodne z osobistymi przekonaniami, celami i wartościami jednostki. Drugą bardzo popularną teorią jest teoria autodeterminacji, która sugeruje, że ludzie są bardziej zmotywowani do działania, gdy czują, że mają kontrolę nad swoimi działaniami i podejmują je dobrowolnie. Osoba działa głównie ze względu na to, co może zyskać lub czego może uniknąć. To rodzaj motywacji, w przypadku którego osoba wykonuje określone działania, ponieważ czuje wewnętrzną potrzebę spełnienia oczekiwań lub norm społecznych, ale niekoniecznie dlatego, że sama dostrzega sens lub wartość tych działań; – motywacja oparta na identyfikacji – w tym przypadku osoba rozumie znaczenie i cele danej czynności, ale niekoniecznie czerpie z niej przyjemność. Jest to najwyższy poziom motywacji, w którym działanie nie wynika tylko z chęci spełnienia zewnętrznych oczekiwań lub chęci uzyskania nagród, ale jest autentycznym wyrazem własnych przekonań i dążeń. Kluczowe w teorii autodeterminacji jest 5 rodzajów motywacji: – motywacja wewnętrzna – wynika z osobistego zainteresowania czynnością i przyjemności z jej wykonywania.3. Wpływ motywacji na zmiany w stylu życia
Osoby, które czują silną motywację, często są bardziej skłonne do podejmowania trudnych wyzwań związanych z dietą, aktywnością fizyczną i dbaniem o swoje zdrowie. Warto zrozumieć, że motywacja nie jest jednostajna i może się zmieniać w zależności od różnych czynników, takich jak cele, wsparcie społeczne i poziom stresu. Motywacja jest również związana z celebrowaniem osiągnięć. To uczucie sukcesu może działać jak nagroda (J. Wybory żywieniowe i aktywność fizyczna mają ogromne znaczenie dla zdrowia i kondycji, jednak często napotykamy trudności w prowadzeniu zdrowego stylu życia. Motywacja może działać jak siła napędowa, która pomaga pokonać lenistwo, pokusy i przeszkody związane z wprowadzaniem pozytywnych zmian w życiu. Dlatego tak ważne jest badanie mechanizmów, które na nią wpływają. Kiedy osiągamy wyznaczone cele związane z odżywianiem i stylem życia, zachęca to do dalszych wysiłków. Lakerveld i wsp. 2020). W tym kontekście motywacja odgrywa kluczową rolę.4. Jak motywacja pomaga w pokonywaniu przeszkód
To, w jaki sposób reagujemy na te trudności, ma ogromny wpływ na motywację. Może to powodować stres, poczucie bezradności i spadek entuzjazmu. Wielu ludzi znajduje w trudnościach źródło inspiracji do działania. To podejście jest nazywane „motywacją przez przeszkody”. Niektóre z nich mogą być małe i codzienne, podczas gdy inne – znacznie bardziej wymagające i złożone. Często gdy napotykamy trudności, nasza motywacja może słabnąć, szczególnie jeśli problemy wydają się nie do pokonania. Niemniej jednak trudności nie zawsze muszą prowadzić do spadku motywacji. Wydobywają z nich siłę do przekształcenia wyzwań w okazje do rozwoju osobistego i osiągnięcia sukcesu. Trudności i wyzwania są nieodłączną częścią życia każdego człowieka.5. Jak radzić sobie z trudnościami
Realistyczne cele zachęcają do działania, zmniejszają poczucie przytłoczenia i dzięki temu zwiększają szansę na sukces. Wsparcie społeczne jest kolejnym istotnym czynnikiem wpływającym na motywację i zdolność do radzenia sobie z trudnościami. Dzielenie się trudnościami z innymi ludźmi pozwala wyrazić emocje i uczucia. Wsparcie przyjaciół, rodziny czy partnera może działać jak lekarstwo na emocjonalne rany, przywrócić motywację i siłę do działania. Warto pamiętać, że wsparcie społeczne nie zawsze musi pochodzić od rodziny czy przyjaciół. Może to pomóc w utrzymaniu motywacji i jej wzmocnieniu, nawet w najtrudniejszych sytuacjach życiowych. Samodyscyplina to zdolność do kontrolowania swojego zachowania, emocji i impulsów w celu osiągnięcia określonych celów lub realizacji zadań. To umiejętność, która jest szczególnie istotna w długotrwałych projektach lub w osiąganiu trudnych celów. Pozwala zwiększać wytrwałość, poprawia samopoczucie i redukuje stres (D. Skuteczne radzenie sobie z trudnościami jest kluczowe dla utrzymania motywacji pomimo przeciwności. Z kolei wykorzystanie metody małych kroków ułatwia planowanie i monitorowanie osiągnięć, a także motywuje do działania dzięki osiąganiu pośrednich sukcesów. To siła, która może znacząco wpłynąć na samopoczucie i zdolność do przekształcania trudności w możliwości. Często samo wyrażenie obaw, lęków czy frustracji może przynieść ulgę. Wsparcie społeczne może też działać inspirująco – gdy widzimy, że inni osiągają sukcesy lub radzą sobie z trudnościami, możemy uwierzyć, że i my jesteśmy w stanie to osiągnąć. Istnieją również organizacje, grupy wsparcia oraz profesjonalni terapeuci, którzy zapewniają wsparcie emocjonalne i praktyczne. W kontekście motywacji bardzo duże znaczenie mają też samodyscyplina i wytrwałość. Wytrwałość z kolei to zdolność do kontynuowania działań i dążenia do celu pomimo przeszkód, zmęczenia czy niepowodzeń. Ostatnim, ale nie mniej ważnym czynnikiem wspierającym motywację jest pozytywne myślenie. Kwasnicka 2016). Najważniejszą strategią jest ustalenie realistycznych celów i podzielenie drogi do ich osiągnięcia na mniejsze kroki.
