Szukaj
Język
Marnowanie żywności – problem XXI wieku
Spis treści
1. Marnowanie żywności jako problem globalny
W samej Unii Europejskiej marnuje się 88 mln ton żywności. Według statystyk w jednym europejskim gospodarstwie domowym 20–30% zakupionego jedzenia wyrzucane jest do śmietnika, przy czym ⅔ tej żywności nadawałoby się jeszcze do spożycia. W Polsce sytuacja wcale nie wygląda lepiej. W skali globalnej do ok. 54% strat dochodzi już na poziomie produkcji i przechowywania, natomiast do ok. 46% strat w trakcie przetwarzania, transportu i konsumpcji. Z kolei w Polsce najczęściej w koszu lądują takie produkty jak pieczywo, warzywa, wędliny, ziemniaki czy owoce. Ogółem szacuje się, że rocznie w koszu ląduje 1, 6 mld ton produktów żywnościowych. Najwięcej odpadów generują konsumenci i przetwórcy. Mieszkańcy Wielkiej Brytanii marnują 20% produktów spożywczych, natomiast USA – nawet 25–40% żywności. Według danych Eurostatu sprzed 12 lat w Polsce marnuje się rocznie 9 mln ton jedzenia, z czego 2 mln ton przypada na gospodarstwa domowe. Według organizacji FAO w Europie marnują się głównie produkty zbożowe, warzywa, owoce, korzenie i bulwy, mięso, ryby i owoce morza, mleko, nasiona oleiste i rośliny strączkowe. Jak wspomniano na początku, rocznie marnuje się ok. 1, 3 mld ton żywności na świecie, przy czym są to części jadalne produktów.2. Skutki marnowania żywności
Z drugiej strony tony żywności zostają niewykorzystane i lądują w koszu. Marnowanie żywności niesie ze sobą głównie skutki ekologiczne. W wyniku wyrzucania żywności rocznie do atmosfery przenika 3, 3 mld ton gazów cieplarnianych. Gaz ten jest 21 razy silniejszy niż dwutlenek węgla. W rezultacie mogą pojawić się susze, powodzie, może dojść również do ograniczenia podaży wody słodkiej. Zgodnie ze statystykami uwzględnionymi w Raporcie Federacji Banków Żywności co roku podczas produkcji wyrzucanej żywności wykorzystuje się 250 bilionów litrów wody. Według danych szacunkowych do wyprodukowania 1 kg wołowiny potrzebnych jest ok. 10–30 tys. Litrów wody. Sytuacja ta jest niepokojąca dla przyszłych pokoleń. Stanowi to realne zagrożenie dla przyszłości naszej planety. W ujęciu społecznym należy zwrócić uwagę na to, że z jednej strony wielu osób nie stać na to, aby zakupić dobrą jakościowo żywność, lub nie ma do niej dostępu. Biorąc pod uwagę problem ubóstwa i głodu na świecie, marnowanie jedzenia przez konsumentów z krajów wysoko rozwiniętych uznawane jest za nieetyczne. W celu wyprodukowania, przetworzenia oraz przetransportowania żywności do sklepów, a następnie do gospodarstw domowych trzeba zużyć wodę, energię i paliwo. Zalegające w dużej ilości odpady żywnościowe wydzielają do środowiska toksyczny gaz cieplarniany o nazwie metan. Trafiające do atmosfery gazy cieplarniane ogrzewają atmosferę i przyczyniają się do uwalniania metanu, prowadzą do wzrostu temperatury na ziemi. Fatalnym skutkiem marnowania żywności jest również zwiększone zużycie wody koniecznej do produkcji żywności. Miernikiem określającym zużycie wody jest ślad wodny, który przedstawia zużycie wody w stosunku do konsumpcji przez ludzi, np. Ile litrów wody zużyto, aby wytworzyć 1 kg mięsa. Co oznacza, że tyle samo wody jest marnowane, kiedy mięso trafia do kosza. Zużywamy coraz więcej wody słodkiej i robimy to coraz szybciej. Problem marnowania żywności można rozpatrywać w ujęciu społecznym, ekologicznym czy ekonomicznym.3. Planowanie zakupów i menu
Należy również sprawdzać daty przydatności produktów do spożycia, dzięki temu wiadomo, co warto wykorzystać w pierwszej kolejności. Na zakupy nie należy wybierać się głodnym, gdyż wtedy w koszyku ląduje wiele niepotrzebnych produktów. Przed pójściem do sklepu warto przygotować listę potrzebnych produktów. Dobrym sposobem na zapobieganie marnowaniu żywności jest opracowanie menu na kilka dni. Artykuły spożywcze o krótszym terminie ważności, np. Produkty mleczne, warto kupować w mniejszych ilościach. Należy wcześniej skontrolować, co zalega w lodówce i szafkach kuchennych.4. Właściwe przechowywanie
Wiele produktów może być przechowywanych w temperaturze pokojowej, np. Pieczywo, mąki, makarony, kasze, cukier, oliwa, oleje, napoje oraz niektóre koncentraty. Odpowiednie rozmieszczenie artykułów żywnościowych w lodówce wpłynie na ich lepszą trwałość, walory zdrowotne i organoleptyczne. Jeśli zakupy robimy rzadziej, gromadzenie większych zapasów jest uzasadnione. Jednak niektóre produkty muszą być przechowywane w warunkach chłodniczych, czyli w niższej temperaturze. Mięso oraz ryby należy przechowywać na dolnej półce, nabiał – w górnej części lodówki, a owoce i warzywa – w specjalnych szufladach do tego przeznaczonych. Wtedy też niezwykle istotne jest właściwe przechowywanie żywności.5. Kulinarna wyobraźnia
Inspiracji możemy szukać w książkach kucharskich czy na blogach i portalach internetowych poświęconych gotowaniu. Produkty, które zalegają w lodówce czy szafkach kuchennych, wykorzystajmy do przygotowania nowych i zdrowych posiłków. Nie bójmy się eksperymentować w kuchni i próbować nowych rzeczy.6. Czytanie etykiet produktów
Z kolei określenie „należy spożyć do...” wskazuje na datę, po upływie której produkt nie nadaje się do spożycia. Na opakowaniach produktów spożywczych zawsze podany jest termin przydatności do spożycia. Pilnujmy terminów przydatności do spożycia, aby produkty niepotrzebnie nie trafiały do kosza. Jeżeli widnieje informacja „najlepiej spożyć przed...” oznacza to, że do podanego terminu należy spożyć dany produkt, gdyż do tego czasu zachowa on swoje właściwości (oczywiście pod warunkiem, że był przechowywany w odpowiednich warunkach).7. Stosowanie odpowiednich metod utrwalania żywności
Istnieje wiele metod pozwalających przedłużyć trwałość produktów: mrożenie, suszenie, konserwowanie, pasteryzowanie, marynowanie.8. Stosowanie zasady FIFO (first in, first out)
Starajmy się zużywać w pierwszej kolejności produkty z krótkim terminem przydatności i sięgajmy najpierw po te, które kupiliśmy wcześniej.
