Mak – jak go wykorzystać w kuchni?
Spis treści
1. Mak – podstawowe informacje
Nasiona rośliny znajdują zastosowanie m.in. Jako składnik chleba, słodyczy czy wyrobów cukierniczych (A. Ponadto mak wykorzystywany jest jako surowiec leczniczy – przede wszystkim ze względu na pozyskiwanie z niego morfiny oraz kodeiny. Grygierzec, W. Mak to roślina z rodziny makowatych (Papaveraceae), pochodząca z Azji Mniejszej oraz Afryki Północnej, która sadzona i pielęgnowana była już w czasach prehistorycznych. Muhammad i wsp. 2021). Alkaloidy te wykazują m.in. Działanie przeciwbólowe czy przeciwkaszlowe (B. Szewczyk 2021). Obecnie uprawia się ją na całym świecie, jednak do głównych krajów produkcji należą Indie, Birma, Turcja czy Afganistan.2. Mak – wartość odżywcza
Nasiona rośliny to bogactwo białka, witamin z grupy B, wapnia oraz magnezu. Rogaska, J. Krol 2020). Należą do nich takie alkaloidy jak morfina posiadająca właściwości uspokajające, a także kodeina działająca przeciwbólowo, przeciwkaszlowo czy przeciwbiegunkowo. W nasionach obecne są przeciwutleniacze – tokoferole i tokotrienole, które zmniejszają ryzyko występowania chorób nowotworowych czy tych związanych z układem krążenia (A. Zawartość wybranych składników w 100 g maku (H. Mak należy do roślin oleistych, jest zatem dobrym źródłem tłuszczu – głównie nasyconych kwasów tłuszczowych (stanowią one ok. 89%; nasycone z kolei – jedynie 11%) (A. Związki te odgrywają ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układów odpornościowego oraz nerwowego (A. Regula, E. W maku znajdują się również fitochemikalia, czyli związki chemiczne wytwarzane przez roślinę w celu ochrony przed działaniem czynników środowiskowych. Należy jednak zaznaczyć, że mak używany w gastronomii zawiera bardzo małe ich ilości. Muhammad i wsp. 2021). Kunachowicz i wsp. 2016): – energia: 517 kcal, – białko: 20, 1 g, – tłuszcze: 42, 9 g, – węglowodany: 24, 7 g, – błonnik pokarmowy: 20, 5 g, – wapń: 1266 mg, – magnez: 458 mg, – fosfor: 1022 mg. Muhammad i wsp. 2021).3. Jak wykorzystać mak w kuchni?
Mleko wlać do garnka, zagotować.2. W tym czasie pomarańczę obrać i pokroić na mniejsze kawałki.4. Wartość odżywcza (1 porcja): – energia: 499 kcal, – białko: 18, 7 g, – tłuszcze: 20, 6 g, – węglowodany: 69, 7 g. Sposób przygotowania1. Dodać płatki owsiane oraz mak, gotować ok. 5 minut.3. Ugotowaną owsiankę przełożyć do miski, dodać pomarańczę oraz orzechy, polać miodem. Czas przygotowania: 15 minut Składniki (na 1 porcję): – płatki owsiane – 4 łyżki (40 g), – mak niebieski – łyżka (10 g), – mleko – ¾ szklanki (180 ml), – pomarańcza – sztuka (200 g), – orzechy włoskie – łyżka (15 g), – miód – ½ łyżeczki (6 g).4. Omlet na słodko z dodatkiem maku
Mak oraz rodzynki umieścić w misce, zalać wrzątkiem.2. Mak oraz suszone owoce odsączyć z nadmiaru wody, wymieszać z żółtkami i płatkami owsianymi.4. Na patelni rozgrzać oliwę z oliwek, omlet smażyć z dwóch stron pod przykryciem.6. Wartość odżywcza (1 porcja): – energia: 560 kcal, – białko: 24, 0 g, – tłuszcze: 32, 7 g, – węglowodany: 48, 4 g. Sposób przygotowania1. Białka oddzielić od żółtek i ubić na sztywną pianę z dodatkiem soli.3. Do masy dodać białka, delikatnie wymieszać.5. Gotowy omlet polać masłem orzechowym, podać z mandarynką. Czas przygotowania: 20 minut Składniki (na 1 porcję): – jajko – 2 sztuki (100 g), – płatki owsiane – 3 łyżki (30 g), – mak niebieski – 2 łyżki (20 g), – rodzynki – łyżka (12 g), – mandarynka – sztuka (50 g), – masło orzechowe – łyżeczka (15 g), – oliwa z oliwek – łyżeczka (5 g), – sól – szczypta (0, 2 g).