Len – właściwości lecznicze, zastosowanie, sposoby użycia
Spis treści
1. Len – charakterystyka
Jej łacińska nazwa w tłumaczeniu oznacza „bardzo użyteczny”, co niewątpliwie wskazuje na jej faktyczną wartość. Tkano z niego sznurki, później służyło także do produkcji włókien. Len był również surowcem, z którego produkowano olej (w wyniku tłoczenia nasion). Nasiona lnu mają brązowoszarą barwę, są niewielkie i delikatnie spłaszczone. Len zwyczajny (łac. Pierwszymi obszarami wykorzystania lnu były tereny Morza Śródziemnego oraz Azja Zachodnia, gdzie początkowo jego włókno stanowiło nić przydatną do obszywania skór. Jedno z dzieł włókienniczych ówczesnych cywilizacji odnaleziono w grobowcu faraona Tutanchamona. Ta jednoroczna roślina posiada wysoką łodygę o delikatnej strukturze, której szczyt zdobią niebieskie kwiatki. Ich cechą charakterystyczną po kontakcie z płynem (wodą) jest pęcznienie z wydzieleniem śluzu i utworzeniem specyficznej zawiesiny o konsystencji przypominającej kisiel. Linum usitatissimum) to roślina, która towarzyszy ludziom od początków cywilizacji.2. Len – wartość odżywcza
Należy jednak zwrócić uwagę, że w nasionach przetworzonych ich zawartość będzie niższa. Wymieniony fosfor jest składnikiem fosfolipidów, wśród których dominuje lecytyna. Przy kwasach omega-3 zwraca się uwagę także na ich stosunek do kwasów z rodziny omega-6. Tłuszcze ogółem stanowią 35–40% lnu. Nasiona lnu są źródłem białka, które pod względem wartości biologicznej porównywalne jest do nasion soi. W lnie zwyczajnym zawarte są duże ilości błonnika pokarmowego, zarówno frakcji rozpuszczalnej (pektyny, gumy, śluzy), jak i nierozpuszczalnej (celuloza, ligniny). Prozdrowotne właściwości nasion lnu zwyczajnego wynikają z zawartych w nim składników, których jest całe mnóstwo. Len jest źródłem takich składników mineralnych jak wapń, magnez, fosfor, miedź, cynk. Z żywieniowego punktu widzenia jednymi z cenniejszych składowych lnu są kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3, w nasionach dominuje kwas alfa-linolenowy (ALA). W lnie wynosi on 0, 3: 1 i według ogólnych zaleceń jest odpowiedni. Wśród nich są również kwasy jednonienasycone (oleinowy, linolowy) oraz stanowiące mniejszość nasycone (palmitynowy, stearynowy). Aminokwasem ograniczającym w siemieniu jest lizyna, którą dostarczają np. Produkty mleczne. Lignany zawarte w siemieniu wykazują właściwości antyoksydacyjne, a także pełnią funkcję fitoestrogenów. Siemię lniane zawiera szereg witamin, w tym E, C oraz z grupy B (B1, B2, B3, B5, B6, B9, czyli kwas foliowy).3. Len – właściwości zdrowotne i lecznicze
Dawne ludy słowiańskie stosowały len do leczenia wrzodów i zgagi. Obecnie zauważa się wiele prozdrowotnych właściwości nasion lnu, które pozwalają na wykorzystanie ich w różnych schorzeniach. Opisują one stosowanie nasion przez medyków w Grecji i Rzymie w takich schorzeniach jak zapalenia błon śluzowych, biegunki oraz bóle zlokalizowane w podbrzuszu. W tych dolegliwościach wykorzystywany był przede wszystkim olej. Pierwsze wzmianki o wykorzystaniu nasion lnu w celach leczniczych pochodzą już z VI wieku p.n.e.4. Hormony płciowe
Dzięki temu godne zainteresowania jest ich zastosowanie w profilaktyce nowotworów hormonozależnych (jak np. Rak piersi czy jajnika). Szczególnie zaleca się włączenie go do diety osobom, które źle znoszą hormonalną terapię zastępczą lub nie mogą jej zastosować. To pozwala określać je jako związki wykazujące działanie chroniące przed rozwojem osteoporozy po menopauzie. Związki te wspomagają regulację stężenia estrogenów zarówno przy ich nadmiernych ilościach, jak i niedoborach. Siemię lniane może również wpływać na złagodzenie dolegliwości w trakcie menopauzy (m.in. Uderzenia gorąca) i w okresie pomenopauzalnym. Lignany zastępują poniekąd działanie estrogenów w gospodarce wapniowo-fosforanowej organizmu, szczególnie jeśli chodzi o wpływ na mineralizację kośćca. Ze względu na zawartość lignanów nasiona lnu powinny znaleźć się w diecie osób z zaburzeniami poziomu hormonów płciowych.5. Gospodarka węglowodanowa
Wykazano, że siemię lniane redukuje prawdopodobieństwo rozwoju cukrzycy, a także wpływa korzystnie na poziom cukru we krwi u osób z już rozpoznaną chorobą. W badaniach dodatek nawet 10 g zmielonych nasion siemienia powodował istotne obniżenie stężenia glukozy na czczo, glikemii poposiłkowej, a także tzw. Hemoglobiny glikowanej (wskaźnik ten obrazuje średnią glikemię z ostatnich 3 miesięcy).6. <extra_id_0> Metody <extra_id_1> Metody odchudzania: <extra_id_2>:
Ciekawych wniosków dostarczają badania przeprowadzone na zwierzętach. Mowa o leptynie, która pośrednio oddziałuje na hamowanie apetytu. Błonnik bowiem zwiększa poczucie nasycenia, dzięki czemu może zahamować chęć podjadania między posiłkami. Wskazuje się, że wysoka zawartość kwasu ALA miała wpływ na podwyższenie stężenia jednego z hormonów oddziałujących na odczuwanie głodu i sytości. Dzięki wysokiej zawartości błonnika pokarmowego dodatek siemienia lnianego w diecie osób odchudzających się może w znacznym stopniu ułatwić walkę z nadprogramowymi kilogramami.7. Prawidłowa praca jelit i osłona układu pokarmowego
Zalecany jest przede wszystkim osobom ze skłonnościami do zaparć. Ze względu na wysoką zawartość śluzów połączenie nasion lnu z wodą powoduje ich pęcznienie oraz wytworzenie charakterystycznego kleiku. Dzięki wysokiej zawartości błonnika len wspomaga prawidłową pracę jelit. Jego forma częściowo odtłuszczona i grubo mielona może być stosowana także u osób z zespołem jelita nadwrażliwego (ang. Irritable bowel syndrome, IBS) w postaci zaparciowej. Śluzy wykazują właściwości powlekające, dzięki czemu mogą być stosowane jako osłona podczas stosowania antybiotyków, a także w schorzeniach układu pokarmowego. Właściwości wiązania wody wpływają na zwiększenie objętości formowanego stolca, dzięki czemu len reguluje częstość wypróżnień.8. <extra_id_0> Kategoria <extra_id_1> Kategoria: Choroby nowotworowe <extra_id_2>
Food and Drug Administration, FDA) w profilaktyce nowotworowej. W badaniach na modelach zwierzęcych dodatek oleju lnianego do diety wpływał na zmniejszenie rozrostu guzów nowotworowych. Jednocześnie zauważa się obniżający wpływ siemienia na stężenie tzw. Insulinopodobnego czynnika wzrostu (ang. Insulin-like growth factor 1). Stąd domniemanym efektem dodatkowym płynącym z zastosowania siemienia w diecie jest przeciwdziałanie powyższym chorobom. Ze względu na zawartość związków antyoksydacyjnych siemię lniane jest polecane przez Agencję Żywności i Leków (ang. Jednak korzystny wpływ zauważa się także u osób z już zdiagnozowaną chorobą nowotworową. W badaniach stosowano również odpowiednie leki, a dodatek oleju z lnu zwiększał korzystne efekty leczenia. Jego podwyższony poziom skorelowany jest z częstszą zachorowalnością na nowotwory jelita grubego oraz trzustki. Jak wspomniano wcześniej, dodatek siemienia może zmniejszać ryzyko rozwoju nowotworów, których podłożem są wysokie poziomy hormonów płciowych.9. Choroby układu krążenia
W dalszym ciągu konieczne jest przeprowadzenie badań nad działaniem ALA na organizm człowieka. W badaniach obniżała się produkcja cytokin, które są cząsteczkami zwiększającymi stan zapalny. Dodatkowo działanie protekcyjne ma również błonnik pokarmowy zawarty w siemieniu. W badaniach zwraca się uwagę na wpływ spożywania lnu na redukcję poziomu cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL oraz trójglicerydów. Dobroczynnego działania lnu w profilaktyce chorób serca upatruje się przede wszystkim w zawartości omega-3. Dotychczasowo zauważono już, że jego spożycie wiąże się ze zmniejszonym ryzykiem pierwszego i ponownego zawału mięśnia sercowego. Ten z kolei towarzyszy wielu chorobom przewlekłym. Jego frakcja rozpuszczalna wiąże kwasy żółciowe, w których zawarty jest cholesterol, i tym samym wpływa na wydalenie ich z organizmu. Korzystny wpływ siemię ma także na ciśnienie tętnicze krwi. Należy jednak zaznaczyć, że znajdujący się w nasionach lnu kwas stanowi prekursor innych kwasów omega-3 (EPA – eikozapentaenowego oraz DHA – dokozaheksaenowego), które wykazują wiele korzystnych właściwości.10. Len – zastosowanie
Jednak obecnie w związku z rozwojem dietetyki oraz wzrostem świadomości żywieniowej konsumenci zaczęli doceniać jego korzystne właściwości. Łodygi dzięki swojej wytrzymałej i twardej strukturze dobrze nadają się do pozyskania włókien. Taki olej uzyskany w wyniku tłoczenia na zimno ma zastosowanie kulinarne i lecznicze. Poza przemysłem spożywczym len jest stosowany także jako pasza dla zwierząt hodowlanych. W tym przypadku tłoczy się olej na gorąco i z jego dodatkiem pozyskuje się farby, pigmenty, kit i inne produkty. Len zwyczajny do lat 90. Zastosowanie lnu zależy w głównej mierze od części rośliny, która ma stanowić surowiec. Nasiona z kolei mogą być wykorzystane do wytworzenia oleju, który ma żółtawe zabarwienie oraz lekko gorzki posmak. Warto wspomnieć o diecie dr Budwig, której podstawą jest m.in. Właśnie olej lniany. Z jego właściwości korzysta również przemysł chemiczny. W kosmetyce olej lniany stanowi składnik m.in. Pomadek do ust. XX wieku wykorzystywany był przede wszystkim w przemysłach papierniczym oraz płóciennym.11. Len – sposoby użycia
Warto wraz z nim zjadać całe nasionka. Dobrze jest zmielić nasiona tuż przed ich spożyciem. Len w postaci oleju powinien być stosowany na zimno. Można zmieszać olej z drobno posiekaną cebulką lub zmiażdżonymi ząbkami czosnku. Można stosować go również po prostu jako dodatek do sałatek, surówek czy sosów sałatkowych. W lnie znajdują się bowiem związki cyjanowe, które w nadmiarze mogą powodować zatrucia. Len zwyczajny to roślina o wielu walorach prozdrowotnych. Warto zastosować len jako dodatek do codziennych posiłków i cieszyć się lepszym zdrowiem na długie lata. Bardzo często zalewa się nasiona gorącą wodą i przygotowuje napar. Jeśli chcemy używać nasion zmielonych, najlepiej przygotować je samodzielnie. Zawarte w lnie tłuszcze szybko ulegają utlenieniu, dlatego len kupiony już w formie zmielonej ma zdecydowanie mniejszą wartość odżywczą. Poddanie go obróbce termicznej sprawi, że straci część swoich wartości odżywczych. Taka mieszanka idealnie będzie pasować np. Do białego twarogu. Ważne jest także, by nasiona spożywać z umiarem. Przypadki takie zdarzają się jednak niezwykle rzadko. Nasiona lnu doceniane były już w starożytności, a obecnie zainteresowanie nimi wciąż rośnie. Nasiona lnu można spożywać w postaci surowej, można mieszać je z jogurtem lub posypać nimi kanapkę lub sałatkę.