Szukaj
Język
Laktoferyna – co warto o niej wiedzieć
Spis treści
1. <extra_id_0> Czy laktoferyna? Polski: <extra_id_1>. <extra_id_2>
Laktoferyna wytwarzana jest także przez bydło i znajduje się w mleku krowim. Jej największą zawartość obserwuje się w siarze (pierwszym pokarmie produkowanym przez matkę) oraz w mleku kobiecym; mniejsze ilości zawarte są w łzach, ślinie oraz innych wydzielinach organizmu. Laktoferyna to białko z grupy transferyn, obecne w wydzielinach oraz płynach ustrojowych ludzi.2. Właściwości laktoferyny
Jest to ważna kwestia, ponieważ ich nadmiar może prowadzić do uszkodzenia tkanek oraz narządów, niedobór zaś powoduje wystąpienie anemii, co wiąże się m.in. Z przewlekłym zmęczeniem oraz zmniejszeniem energii. W ich przypadku nie są znane biologiczne następstwa i możliwość ich wykorzystania, natomiast wiązanie wolnych jonów żelaza pomaga utrzymać jego stały poziom w organizmie. Budowa laktoferyny pozwala jej na wiązanie cząsteczek metali – przede wszystkim żelaza, jednak zauważono, że jest ona w stanie przyłączać również jony m.in. Cynku, miedzi, manganu czy aluminium.3. Działanie przeciwbakteryjne
Ponadto laktoferyna ma możliwość bezpośredniego działania na błonę komórkową bakterii, powodując jej uszkodzenie i rozpad. Warto także zauważyć, że laktoferyna nie wykazuje działania przeciwbakteryjnego w stosunku do bakterii probiotycznych. Wolne jony żelaza stanowią pożywkę dla niektórych rodzajów bakterii, zatem usunięcie ich zmniejsza zdolność bakterii do namnażania i rozwoju infekcji. Trzecim mechanizmem jest umożliwienie komórkom bakteryjnym przylegania do tkanek i dalszego rozwoju. Zdolność wiązania żelaza przez laktoferynę łączy się z jej funkcją antybakteryjną.4. Właściwości przeciwwirusowe
Laktoferyna hamuje rozwój infekcji wirusowych – wiąże się z błoną komórek gospodarza, co uniemożliwia wiązanie się cząsteczek wirusa. Ponadto ma właściwości pobudzające do działania makrofagi, czyli komórki, których zadaniem jest pochłanianie drobnoustrojów – dzięki temu efektywniej pełnią one swoją funkcję.5. Działanie przeciwgrzybicze
Skuteczność ich działania zauważono szczególnie względem gatunku Candida albicans, który w zwiększonej ilości występuje u osób o obniżonej odporności bądź stosujących antybiotyki przez dłuższy okres. Gajda-Morszewski, K. Nakano i wsp. 2019). Laktoferyna – podobnie jak w przypadku wirusów – pobudza do pracy makrofagi pochłaniające cząsteczki grzybów. Dodatek do podłoża mleka wzbogaconego laktoferyną powodował spadek wzrostu grzybów (P. Śpiewak 2015), zaś w innym badaniu zauważono, że laktoferyna w połączeniu z enzymem laktoperoksydazą wykazywała silne właściwości grzybobójcze względem C. Albicans (M. Laktoferyna chroni przed infekcjami wywołanymi przez grzyby, które poprzez oddziaływanie na komórkę powodują uszkodzenie struktury ściany komórkowej, co prowadzi do jej śmierci.6. Właściwości przeciwzapalne
Pobudza również dojrzewanie limfocytów T (pomocniczych). Warto podkreślić, że podwyższone stężenie laktoferyny obserwuje się w zakażeniach bakteryjnych, natomiast w infekcjach wirusowych pozostaje ono bez zmian. Mobilizuje do pracy układ przeciwzapalny, nasilając produkcję cytokin przeciwzapalnych (interleukina 10) oraz zmniejszając wytwarzanie cytokin o charakterze prozapalnym (interleukiny 1 i 6, czynnik TNF-α). Stężenie laktoferyny jest jednym ze wskaźników stanu zapalnego – w warunkach fizjologicznych jest ono niskie (ok. 0, 3 mg/l), jednak w uogólnionym zakażeniu zwiększyć się może do 200 mg/l. Poza działaniem przeciwko konkretnym patogenom (bakteriom, wirusom, grzybom) laktoferyna ma także ogólne właściwości przeciwzapalne.7. Kiedy stosować laktoferynę?
Układ pokarmowy noworodka nie jest w pełni dojrzały, a pH w jego żołądku jest wyższe niż u osoby dorosłej. U noworodków urodzonych przedwcześnie, które nie otrzymują mleka matki, zwiększa się ryzyko takich powikłań jak sepsa czy martwicze zapalenie jelit – w tej grupie często jest więc stosowana suplementacja, która obniża prawdopodobieństwo rozwinięcia takich stanów (podawana jest wówczas podczas hospitalizacji dziecka). Dane dotyczące jej skuteczności są ograniczone, jednak wyniki badań wyglądają obiecująco. Jednocześnie rzadziej obserwowano działanie niepożądane ze strony układu pokarmowego (wymioty, zaparcia, ból brzucha, uczucie dyskomfortu) (K. Da Silva Lopes i wsp. 2021). Ponadto laktoferyna obniżała stężenie prozapalnej interleukiny 6 oraz hepcydyny – hormonu przyczyniającego się do powstania anemii (M.S. Właściwości antybakteryjne laktoferyny mogą się również wspomóc zredukowanie zmian trądzikowych. Kazimierska, U. Stosowanie suplementacji często jest polecane jako działanie wspierające odporność. Zauważono, że przyjmowanie preparatu nie wpływało na częstość pojawiania się infekcji, natomiast skracało czas jej trwania – z 3 dni w grupie kontrolnej do 2 dni w grupie badanej (H. Z kolei eksperyment na grupie fińskiej nie wykazał podobnych zależności (K. W badaniu prowadzonym wśród pacjentów z objawami infekcji SARS-CoV-2 również nie zauważono, by przyjmowanie laktoferyny przyspieszało powrót do zdrowia (F.D. Z tego względu trudne jest ustalenie jednoznacznego wpływu suplementacji laktoferyny na ryzyko wystąpienia infekcji oraz długość jej przebiegu. Jest ona jednym z kluczowych elementów obrony organizmu dziecka w pierwszych dniach życia. Enzymy trawienne wykazują zatem mniejszą skuteczność i białko (laktoferyna) nie jest w pełni trawione, przez co większe jego ilości przechodzą do jelit, gdzie są wchłaniane, dostarczając organizmowi żelaza. Dzięki zdolności wiązania oraz przenoszenia żelaza laktoferyna może być także wykorzystana jako wsparcie w leczeniu anemii. W grupie kobiet ciężarnych stosujących preparat z żelazem i stosujących laktoferynę zauważono, że laktoferyna skutecznie zwiększała stężenie hemoglobin. Poprawę parametrów morfologicznych krwi zauważono także w grupie dzieci i młodzieży (< 18 r.ż.) z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit. Lepanto i wsp. 2018). Doniesienia wskazują, że przyjmowanie suplementów z laktoferyną prowadziło do zmniejszenia nasilenia oraz ilości zmian trądzikowych oraz obniżenia stanu zapalnego w organizmie (K. Kalinowska-Lis 2021). W japońskim badaniu sprawdzano wpływ laktoferyny na występowanie oraz długość infekcji. Oda i wsp. 2021). Shin i wsp. 2018). Algahtani i wsp. 2021). Wysokie stężenia laktoferyny w kobiecym pokarmie wskazują na jej szczególne znaczenie w okresie noworodkowym i niemowlęcym.8. W jakiej formie przyjmować laktoferynę?
Podobną opinię w czerwcu tego samego roku wyraził Europejski Urząd ds. European Food Safety Authority). Obecnie na rynku nie ma leków zawierających laktoferynę jako substancję czynną. Występuje w formie kapsułek, proszku bądź kropel, dzięki czemu można wybrać suplement dostosowany do własnych preferencji. Należy zwracać uwagę, by nie łączyć laktoferyny z wrzątkiem bądź napojami gorącymi, gdyż – jak w przypadku innych białek – wysokie temperatury powodują zniszczenie jej struktury, przez co nie pełni ona swojej funkcji prawidłowo. W listopadzie 2012 r. Decyzją Komisji Europejskiej laktoferyna bydlęca została wprowadzona do obrotu jako nowy składnik żywności (rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 258/9750). Bezpieczeństwa Żywności (EFSA, ang. Wśród produktów, które mogą być wzbogacane laktoferyną, wymienia się preparaty do żywienia początkowego i dalszego niemowląt, żywność na bazie nabiału przeznaczoną dla dzieci, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego, produkty zbożowe, produkty na bazie mleka, jogurtu bądź serów oraz cukierki, ciastka czy gumy do żucia. Dostępna jest ona natomiast w formie suplementu diety – jako jedna ze składowych bądź jedyny składnik preparatu. Do rozpuszczenia laktoferyny (proszek) bądź popicia (kapsułki, krople) powinno się wykorzystać płyn o letniej temperaturze (woda, mleko, sok). Laktoferyna jest substancją bezpieczną do stosowania.9. Gdzie kupić laktoferynę?
Mimo to przed rozpoczęciem przyjmowania suplementu należy skonsultować się ze specjalistą. Ponieważ laktoferyna występuje w formie suplementu diety, do jej nabycia nie jest potrzebna recepta. Preparaty z laktoferyną są ogólnodostępne – można nabyć je w aptekach oraz w Internecie. Wystąpienie działań ubocznych jest mało prawdopodobne – z wyjątkiem nietolerancji na składniki preparatu nie ma przeciwwskazań do jej stosowania.
