Szukaj
Język
Kwasy tłuszczowe omega-6 a odchudzanie
Spis treści
1. Czy to w ogóle czym są kwasy tłuszczowe omega-6?
W zależności od jego długości oraz rodzaju wiązań pomiędzy poszczególnymi atomami węgla wyróżnia się kwasy tłuszczowe nasycone i nienasycone. W budowie kwasów tłuszczowych omega-6 pierwsze wiązanie podwójne występuje przy szóstym atomie węgla, licząc od grupy metylowej, który jest oznaczony jako omega. Ten pierwszy dostarczany jest wraz z żywnością, natomiast arachidonowy powstaje także z kwasu linolowego w toku przemian zachodzących w organizmie. Kwasy tłuszczowe zbudowane są z łańcucha węglowego, na którego jednym końcu znajduje się grupa karboksylowa (-COOH), a na drugim metylowa (-CH3). Kwasy tłuszczowe nasycone posiadają jedynie wiązania pojedyncze, natomiast nienasycone również wiązania podwójne. Wśród kwasów omega-6 wyróżnia się kwas linolowy (LA) i kwas arachidonowy (AA). Kwasy tłuszczowe omega-6 należą do wielonienasyconych kwasów tłuszczowych.2. Kwasy tłuszczowe omega-6 – źródła
Tabela 1. Zawartość kwasu arachidonowego (AA) w wybranych produktach spożywczych Źródło: USDA Food Composition Databases Zawartość kwasu arachidonowego oraz kwasu linolowego w wybranych produktach spożywczych przedstawiają poniższe tabele. Zawartość kwasu linolowego (LA) w wybranych produktach spożywczych Źródło: USDA Food Composition Databases Tabela 2. Źródłami kwasów tłuszczowych omega-6 są m.in. Olej kukurydziany, olej sojowy, olej słonecznikowy, żółtko jaj, nasiona słonecznika, pestki dyni, orzechy itp.3. Kwasy tłuszczowe omega-6 – właściwości
Odpowiednie wysycenie błon wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi zwiększa ich płynność oraz warunkuje prawidłowe funkcjonowanie komórek, w tym mięśnia sercowego czy układu nerwowego. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe, w tym kwasy tłuszczowe omega-6, są podstawowym składnikiem błon wszystkich komórek organizmu. Budują błony komórkowe ośrodkowego układu nerwowego, dzięki czemu warunkują prawidłowy rozwój oraz funkcjonowanie mózgu, co jest szczególnie istotne u dzieci i młodzieży. Wpływają na ich przepuszczalność, transport jonów przez błonę, wiązanie wapnia oraz stężenie prostaglandyn.4. Kwasy tłuszczowe omega-6 a odchudzanie
Fakt ten potwierdziło badanie Ruzickovej J. I wsp. Na szczurach. Wang L. I wsp. Prowadzili badania na kobietach o normalnej masie ciała. Badanie trwało 10 lat i wykazało, że wysoka zawartość kwasów omega-6 koreluje z przyrostem masy ciała i sprzyja akumulacji tkanki tłuszczowej. W procesie przemian kwasu arachidonowego powstają metabolity aktywujące specyficzne receptory, które zwiększają apetyt, stymulują proces syntezy komórek tłuszczowych oraz zwiększają stężenie trójglicerydów. Gryzonie, które spożywały duże ilości kwasów omega-6, charakteryzowały się znacznie większą masą ciała niż osobniki karmione kwasami omega-3. Naukowcy sprawdzali zależność między stężeniem kwasów omega-3 a stężeniem kwasów omega-6 w błonach fosfolipidowych krwinek czerwonych oraz zależność między stężeniem tych kwasów a przyrostem masy ciała. Kwasy tłuszczowe omega-6 wpływają na wzrost masy ciała.5. Sprzężony kwas linolowy CLA – odchudzanie
To, jaki wpływ wykazuje CLA na organizm, zależy od miejsc w łańcuchu, w których nastąpiła konfiguracja. W produktach naturalnych CLA w 90% występuje właśnie w konfiguracji cis-9, trans-11. Sprzężony kwas linolowy jest izomerem trans kwasu dienowego, który należy do kwasów omega-6. Najbardziej aktywną formą jest CLA o konfiguracji cis-9, trans-11, trans-10, cis-11 kwasu linolowego. Sprzężony kwas linolowy CLA wykazuje szereg pozytywnych właściwości, w tym wpływa na metabolizm kwasów tłuszczowych oraz ich skład: – hamuje procesy odkładania się tkanki tłuszczowej (w przeciwieństwie do pozostałych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-6); – działa przeciwzapalnie; – wykazuje właściwości przeciwnowotworowe; – zwiększa odporność organizmu; – działa pozytywnie w przypadku nadciśnienia i cukrzycy. Naturalnymi źródłami tego kwasu są mleko przeżuwaczy i jego przetwory oraz mięso, tj. Wołowina, wieprzowina czy baranina.6. Kwasy tłuszczowe omega-6 a omega-3
Kwasy tłuszczowe omega-3 działają przeciwzapalnie, natomiast omega-6 – prozapalnie. Większość badań wykazuje, że dieta o odpowiednim stosunku kwasów omega-6 do omega-3 działa prewencyjnie wobec rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego oraz zmniejsza liczbę zgonów wywołanych przez te choroby. Prawidłowy stosunek kwasów omega-6 do omega-3 powinien wynosić 3–5: 1. W organizmie metabolizowane są przez te same enzymy oraz wykazują przeciwstawne działanie fizjologiczne. Dlatego też spożycie ich w odpowiednim stosunku jest bardzo ważne dla utrzymania równowagi w organizmie. Ponadto wysoki poziom kwasów omega-6 w stosunku do omega-3 predysponuje do rozwoju isnulinooporności poprzez zwiększanie oporności komórek na insulinę. Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 powinny stanowić 1/3 dziennego zapotrzebowania organizmu na tłuszcz.7. Czy to w ogóle czy kwasy tłuszczowe omega-6 są szkodliwe?
Ponadto wykazują prozakrzepowy charakter i zwiększają lepkość krwi. Jak pisałam już wyżej, z kwasu linolowego powstaje kwas arachidonowy (AA), z kwasu arachidonowego powstają mediatory stanu zapalnego, tj. Prostaglandyny, tromboksany, hydroksykwasy tłuszczowe, lipoksyny i leukotrieny. W organizmie kwasy tłuszczowe omega-6 poddawane są różnym przemianom enzymatycznym.8. Skutki nadmiaru kwasów tłuszczowych omega-6
Nadmierne spożycie kwasów omega-6 jest problemem stosunkowo nowym, który pojawił się w ciągu ostatnich 100–150 lat. Dawniej człowiek spożywał mięso dziko żyjących zwierząt oraz dziko żyjące rośliny. Ryby oraz mięso hodowlane posiadają w składzie większą ilość kwasów tłuszczowych omega-6, a mniejszą kwasów omega-3 w zestawieniu z ich dziko żyjącymi odpowiednikami. Wysokie spożycie kwasów omega-6 może przyczynić się do wzrostu ryzyka rozwoju miażdżycy, otyłości, a nawet cukrzycy. Dodatkowo duże ilości kwasów tłuszczowych omega-6 u kobiety w okresie okołoporodowym wiążą się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia otyłości u dziecka. Innes J.K. I Calder P.C. Podkreślają, że spożycie kwasów tłuszczowych omega-6 jest związane ze zmniejszonym stanem zapalnym. W ostatnich latach wzrosło spożycie kwasów omega-6 w porównaniu ze spożyciem kwasów omega-3. Związane jest to ze zmianą zawartości kwasów omega-3 w żywności. Współcześnie produkty spożywcze, w które człowiek się zaopatruje, pochodzą z hodowli i plantacji. Skład kwasów tłuszczowych żółtka jaja od kury z wolnego wybiegu ma stosunek kwasów omega-6 do omega-3 na poziomie 1: 3, natomiast jajo od kury z intensywnej hodowli aż 19: 9. Wysokie stężenie kwasu arachidonowego w tkance tłuszczowej związane jest z wyższym wskaźnikiem masy ciała BMI u dzieci. Mimo że kwasy tłuszczowe omega-6 działają prozapalnie i prozakrzepowo, niektóre publikacje naukowe nie potwierdzają negatywnego wpływu wysokiego spożycia tych związków na wzrost markerów prozapalnych w organizmie. Te przeciwstawne informacje wskazują, że działanie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych jest złożone i należy przeprowadzić więcej badań w celu dokładnego poznania ich oddziaływania na organizm. Współcześnie spożycie tych kwasów bardzo często występuje w stosunku 20: 1, a nawet większym.
