Które tradycyjne świąteczne potrawy są najbardziej wartościowe
Spis treści
1. Kutia – skład, wartość odżywcza i właściwości
Znana jest także jako danie sakralne w religii prawosławnej. Najczęściej ten świąteczny deser przyrządzają mieszkańcy Polski Wschodniej. Niektóre rodzaje zawierają także mleko, śmietankę oraz kandyzowaną skórkę pomarańczy. Średnia porcja kutii w salaterce to ok. 250 g, czyli ok. 550 kcal. Kutia i makowiec zawierają podobne składniki – mak, orzechy i miód. Dodatek kwasów spożywczych jest czynnikiem utrwalających, a masa makowa jest poddawana pasteryzacji. Każdego roku na świątecznym stole pojawiają się tradycyjne potrawy wigilijne, a wśród nich kutia, czyli bożonarodzeniowy przysmak na słodko. Kutia nie jest przygotowywana w każdym regionie Polski. Składa się z łuskanego ziarna pszenicy, maku, miodu i bakalii. Kutia oczywiście może różnić się kalorycznością w zależności od użytych składników, ale przyjmuje się, że 100 g dostarcza średnio: – 220 kcal, – 6, 2 g białka, – 9, 9 g tłuszczu, – 29, 2 g węglowodanów, – 5, 8 g błonnika pokarmowego. Warto jej spróbować podobnie jak innych wigilijnych potraw, ale na pewno nie należy przesadzać z ilością, gdyż jest kaloryczna. Na polskim rynku dostępna jest masa makowa w puszce, w skład której wchodzą mak, miód sztuczny, cukier i bakalie. Może trochę przypominać kutię, jednak lepiej ten słodki deser przygotować samodzielnie z dodatkiem wysokiej jakości składników i prawdziwego pszczelego miodu, który wykazuje właściwości prozdrowotne. To potrawa charakterystyczna dla kuchni ukraińskiej, litewskiej, białoruskiej i polskiej kresowej.2. <extra_id_0> Mak Polski: Mak <extra_id_1> Mak <extra_id_2> Mak English:
Na szczególną uwagę zasługuje wapń (w maku znajduje się aż 1266 mg/100 g produktu). Mak niebieski, który jest jednym z głównych składników kutii, podobnie jak inne nasiona roślin oleistych jest dobrym źródłem białka i tłuszczu. 100 g maku dostarcza ok. 502 kcal, 23, 8 g białka, 43, 3 g tłuszczu i 4, 2 g węglowodanów. Dla porównania – 100 g sera białego dostarcza jedynie ok. 100–200 mg wapnia. Jest również bogaty w składniki mineralne – zawiera duże ilości wapnia, fosforu, potasu i magnezu.3. Miód
Jest wiele rodzajów miodów (np. Lipowy, rzepakowy, gryczany, wrzosowy, akacjowy itd.) i w zależności od tego, jaki zostanie użyty do przygotowania kutii, takie właściwości będzie wykazywać. Główne cukry zawarte w miodzie to glukoza i fruktoza, które szybko wchłaniają się do krwi. Miód, czyli kolejny składnik kutii, w 70–80% składa się z cukrów, w 10–20% z wody oraz witamin, składników mineralnych, kwasów organicznych i fenoli.4. Najbardziej wartościowe potrawy świąteczne
Kutia i makowiec za sprawą wspomnianych już wcześniej składników – maku, miodu i orzechów – są potrawami smacznymi, zdrowymi i warto spróbować ich w trakcie świąt.5. Czy to w ogóle pierogi, krokiety, uszka, sałatki – jak zmniejszyć ich kaloryczność?
Najbardziej kaloryczne w trakcie świąt są różnego rodzaju zasmażki, najczęściej dodawane do pierogów. Część majonezu w sałatce jarzynowej można zastąpić jogurtem naturalnym lub greckim. Dodatkowo do przygotowania świątecznych potraw wskazane jest wybieranie konkretnych technik kulinarnych – gotowanie w wodzie lub na parze, duszenie lub pieczenie. Dania wigilijne takie jak pierogi, krokiety czy uszka najczęściej przygotowywane są z drobnej, jasnej mąki pszennej, która zawiera mniej błonnika i składników mineralnych niż mąka pełnoziarnista. Warto z nich zrezygnować, by „oszczędzić” trochę kalorii w trakcie rodzinnego świętowania. Taka wersja będzie lżejsza i równie smaczna co tradycyjna. Unikanie smażenia wyjdzie na zdrowie, pozwoli na zaoszczędzenie dodatkowych kalorii z tłuszczu dodawanego na patelnię oraz zachowanie wartości odżywczych produktów używanych do przygotowania potraw. By dania mączne były zdrowsze i bardziej sycące, warto mąkę oczyszczoną (np. Typ 450) zamienić na tę z grubszego przemiału (np. 650, 1500, 1850), jeśli nawet nie w całości, to w części.6. Ile kalorii mają potrawy świąteczne
Potrawy wigilijne zawierają duże ilości warzyw, ryb oraz nasion roślin oleistych, które wykazują działanie korzystne dla zdrowia. Co za dużo, to nie zdrowo, dlatego warto spróbować kilku dań, ale w niedużej ilości. Warto wybierać potrawy, które są przez nas lubiane, i spożyć je w rozsądnej ilości, by uniknąć świątecznego przejedzenia i uczucia pełności. Często na stole pojawiają się także inne potrawy, jak zupa owocowa, pierogi ruskie, gołąbki z kaszą, makaron z makiem, sałatka jarzynowa, sernik czy piernik. Dużo zależy też od sposobu przygotowania dań oraz ich porcji. W święta najważniejsze są atmosfera i dobre samopoczucie. Tradycyjne potrawy wigilijne różnią w zależności od regionu i tradycji rodzinnych. – barszcz czerwony z uszkami – ok. 45 kcal w 250 ml (szklanka), ok. 20 kcal w 8 g uszek (sztuka), – zupa grzybowa – ok. 80 kcal w 250 ml (szklanka), – paszteciki z kapustą i grzybami – ok. 50 kcal w 30 g (sztuka), – pierogi z kapustą i grzybami – ok. 70 kcal w 40 g (sztuka), – groch z kapustą – ok. 80 kcal w 100 (bez zasmażki, boczku i smalcu), – bigos bezmięsny z grzybami – ok. 50 kcal w 200 g (salaterka), – ryba po grecku – ok. 280 kcal w 200 g (ok. 100 g ryby białej + 100 g warzyw), – karp – ok. 290 kcal w 130 g wersji smażonej lub ok. 140 kcal w 130 g wersji pieczonej, – śledzie – ok. 220 kcal w 100 g (płat), – kutia – ok. 550 kcal w 250 g (salaterka), – makowiec – ok. 145 kcal w 40 g (centymetrowy plaster), – kompot z owoców suszonych (najczęściej wędzonych) – 185 kcal w 250 ml (w zależności od ilości dodanego cukru).