Szukaj
Język
Królowa jesieni – właściwości dyni i przepisy
Spis treści
1. Królowa jesieni
Swoje główne zastosowanie znalazła w kuchni. Ponadto niektóre z gatunków dyni są wykorzystywane jako rośliny ozdobne. W sklepach najczęściej znajdują się na dziale warzywnym, ale czy słusznie? Razem z arbuzem, kabaczkiem, cukinią czy melonem jest zaliczana do rodziny dyniowatych. Kojarzy się z amerykańskim świętem Halloween, ale i w Polsce w ostatni dzień października coraz częściej na podwórkach pojawiają się ozdobione dynie. Można przygotować z niej zarówno dania na słodko, jak i na słono, m.in. Zupy, ciasta, tarty, naleśniki czy smakowe kawy. W Polsce występują dynia piżmowa, olbrzymia i zwyczajna. Otóż z botanicznego punktu widzenia dynia to owoc. Dynia jest rośliną jednoroczną, którą można kupić na straganach już od początku września, ale to w październiku i listopadzie notuje się jej najwyższą sprzedaż.2. Wartość odżywcza dyni
Dynia oprócz niskiej wartości energetycznej charakteryzuje się wysoką zawartością wielu witamin i składników mineralnych. Wartość odżywcza surowej dyni (100 g): – energia – 26 kcal, – białko – 1, 0 g, – tłuszcze – 0, 1 g, – węglowodany – 6, 5 g, – błonnik pokarmowy – 0, 5 g, – potas – 340, 0 mg, – wapń – 21 mg, – magnez 12, 0 mg, – fosfor – 44, 0 mg, – cynk – 0, 3 mg, – jod – 1, 4 µg, – witamina C – 9, 0 mg, – witamina E – 1, 1 mg, – witamina K – 1, 1 µg, – tiamina – 0, 1 mg, – niacyna – 0, 6 mg, – cholina – 8, 2 mg, – kwas foliowy – 16, 0 µg, – indeks glikemiczny – 75, – ładunek glikemiczny – 4, 9.3. Właściwości dyni
To jeden z najsilniejszych przeciwutleniaczy, a jego zawartość w 100 g dyni wynosi blisko 3000 µg. Nadaje jej promienny wygląd, a także chroni przed działaniem wolnych rodników. Odpowiednia podaż tego przeciwutleniacza wpływa także korzystnie na narząd wzroku – zapobiega zwyrodnieniu plamki żółtej i redukuje prawdopodobieństwo zaćmy w wieku starszym. Z jednej strony istnieją badania, które sugerują, że ta substancja może zastąpić insulinę, ponieważ może wpływać na obniżenie poziomu glukozy. Kurzeja i wsp. 2011). Jest antagonistą sodu, dlatego wykazuje działanie obniżające ciśnienie. Kolejnym cennym związkiem zawartym w nasionach dyni jest kukurbitacyna. Paraliżuje układ nerwowy glist oraz tasiemców, które bytują w jelitach człowieka. Co ciekawe, wpływa na trawienie poprzez wspomaganie wydzielania soków trawiennych. Osoby po zabiegach operacyjnych, w wieku podeszłym czy zmagające się z chorobami przewodu pokarmowego mogą włączyć ją do swojego jadłospisu. Pomarańczowy kolor zawdzięcza beta-karotenowi. Beta-karoten pozytywnie wpływa na skórę, a dokładniej na jej koloryt. Zgodnie z informacjami podanymi w jednym z raportów wydanych przez Światową Organizację Badań nad Rakiem, produkty bogate w beta-karoten mają działanie ochronne wobec niektórych nowotworów, np. Jamy ustnej i gardła. Dynia figolistna szczególnie wyróżnia się zawartością iroinozytolu. Z drugiej strony dynia charakteryzuje się dość wysokim indeksem glikemicznym (75), dlatego nie jest szczególnie zalecana osobom zmagającym się z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej (E. Potas zawarty w dyni oddziałuje korzystnie na utrzymanie odpowiedniego ciśnienia krwi. Ponadto ten składnik odpowiada za zachowanie równowagi kwasowo-zasadowej organizmu. Substancja ta wykazuje działanie przeciwpasożytnicze oraz przeciwbakteryjne. Dla człowieka nie jest toksyczna i nie można jej przedawkować, ponieważ nie jest wchłaniana przez przewód pokarmowy. Dynia jest rośliną lekkostrawną, dlatego też przygotowane z niej np. Purée będzie bardzo dobrym rozwiązaniem dla osób na diecie łatwostrawnej, która ma ułatwiać trawienie oraz wchłanianie składników pokarmowych. Ze względu na swoją wartość odżywczą dynia charakteryzuje się wieloma prozdrowotnymi właściwościami.4. Dynia – przepisy
Dynię pokroić w drobną kostkę.2. Odlać pozostałą wodę i zblendować dynię na gładką masę.4. Napój przelać do szklanki, dodać mleko i dokładnie wymieszać. Składniki (na jedną porcję): – dynia – ½ szklanki, – woda – ¾ szklanki, – kawa espresso (napar) – filiżanka, – mleko – ½ szklanki, – cynamon – szczypta, – erytrytol – łyżeczka. Do garnka wlać wodę, dodać dynię, cynamon oraz erytrytol i gotować do miękkości (ok. 10–15 minut).3. Przygotować espresso, dodać je do purée z dyni i ponownie zblendować.5. Wartość odżywcza (1 porcji): energia – 111 kcal, białko – 5, 6 g, tłuszcze – 2, 6 g, węglowodany – 16, 3 g, błonnik pokarmowy – 0, 8 g. Sposób przygotowania1.5. Makaron z rozgrzewającym sosem dyniowo-kokosowym
Dynię wydrążyć, pokroić w drobną kostkę, przełożyć do garnka i zalać wodą do ok. Połowy wysokości dyni.2. Na patelni rozgrzać oliwę z oliwek.4. Makaron ugotować w osolonej wodzie.6. Po tym czasie całość zalać mleczkiem kokosowym, dodać przyprawy i podgrzewać ok. 2–3 minuty.8. Wartość odżywcza (1 porcja): energia – 466 kcal, białko – 11, 9 g, tłuszcze – 17, 5 g, węglowodany – 65, 3 g, błonnik pokarmowy – 3, 6 g. Sposób przygotowania1. Gotować do miękkości (ok. 10–15 minut).3. Cebulę pokroić w drobną kostkę i podsmażyć na patelni.5. Na patelnię dodać ugotowaną dynię, rozgnieść ją widelcem do uzyskania purée i dusić ok. 5 minut pod przykryciem.7. Dodać ugotowany makaron, wymieszać i posypać posiekaną natką pietruszki. Składniki (na 1 porcję): – dynia – szklanka, – cebula – plaster, – oliwa z oliwek – łyżeczka, – mleczko kokosowe – ¼ szklanki, – makaron – szklanka, – natka pietruszki – łyżeczka, – papryka ostra i słodka – szczypta.6. Z czym łączyć dynię
Dynia bardzo dobrze współgra z przyprawami takimi jak: – cynamon, – imbir, – goździki, – gałka muszkatołowa, – rozmaryn, – pasta curry, – natka pietruszki, – papryczka chili. Produkty, z którymi warto łączyć dynię, to: – ser kozi, – wieprzowina, – ser pleśniowy, – owoce morza, – pomarańcza.
