Szukaj
Język
Kostka rosołowa pod lupą – czy istnieją lepsze zamienniki
Spis treści
1. Kostka rosołowa – czym jest
Jej głównym zadaniem jest ułatwienie i przyspieszenie przygotowywania dań bez konieczności gotowania tradycyjnego wywaru mięsnego lub warzywnego. Do najczęściej wybieranych należą drobiowe, wołowe, warzywne, grzybowe oraz ekologiczne – często o uproszczonym składzie i bez syntetycznych dodatków. Po rozpuszczeniu w gorącej wodzie tworzą aromatyczny bulion, który stanowi uniwersalną bazę wielu dań. Powstaje poprzez sprasowanie mieszanki składników takich jak sól, tłuszcze, aromaty, suszone warzywa, przyprawy oraz substancje wzmacniające smak. Na rynku dostępna jest szeroka gama kostek rosołowych, które różnią się składem i profilem smakowym. Ze względu na wygodę stosowania, długi termin przydatności oraz łatwość przygotowania kostki rosołowe cieszą się dużą popularnością zarówno w gospodarstwach domowych, jak i gastronomii. Kostka rosołowa to popularny produkt kulinarny o skoncentrowanym smaku, powszechnie wykorzystywany jako baza do zup, sosów, gulaszów i innych potraw wymagających wyrazistego bulionu.2. Skład kostki rosołowej
To produkt wysokoprzetworzony, którego skład opiera się na kilku głównych grupach składników. Choć proporcje mogą się różnić w zależności od producenta i rodzaju kostki, podstawowe komponenty pozostają zbliżone.3. Sól
Z klinicznego punktu widzenia nadmierne spożycie soli jest powiązane z ryzykiem rozwoju nadciśnienia tętniczego, schorzeń układu krążenia, a także może prowadzić do zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej (A. Głównym składnikiem większości kostek rosołowych jest sól kuchenna, która odgrywa rolę zarówno nośnika smaku, jak i naturalnego konserwantu. Brand i wsp. 2022). Jej zawartość może sięgać nawet 40–60% masy całkowitej jednej kostki.4. Tłuszcze
W niektórych wariantach spotyka się również tłuszcze zwierzęce, np. Z kurczaka czy wołowiny. Częściowo uwodornione tłuszcze mogą zawierać kwasy tłuszczowe trans, które wykazują silne działanie prozapalne i mogą negatywnie wpływać na profil lipidowy krwi (A.B. Kersten 2020). Producenci najczęściej wykorzystują tłuszcze roślinne, zwłaszcza tłuszcz palmowy, który jest odporny na wysoką temperaturę i tani w produkcji. Z dietetycznego punktu widzenia istotne jest, czy tłuszcze zostały utwardzone. Oteng, S. Drugim istotnym składnikiem kostki rosołowej są tłuszcze, które odpowiadają za jej konsystencję, trwałość i pełnię smaku po rozpuszczeniu w gorącej wodzie.5. Suszone warzywa i zioła
Są one dodawane głównie w celach marketingowych, aby produkt wyglądał na bardziej wartościowy pod względem odżywczym. Najczęściej stosuje się suszoną marchew, cebulę, por, pietruszkę czy seler. Choć obecność suszonych warzyw i ziół sugeruje naturalność produktu, ich ilość w kostce rosołowej jest zazwyczaj śladowa.6. <extra_id_0> - <extra_id_1> - <extra_id_2> - <extra_id_3> - Barwniki
W celu nadania kostce atrakcyjnego koloru często stosuje się barwniki spożywcze, takie jak karmel amoniakalny (E150c), papryka w proszku lub kurkumina. Ponadto w składzie mogą znajdować się stabilizatory, skrobia modyfikowana lub regulatory kwasowości, które wpływają na trwałość i rozpuszczalność produktu.7. Kostki rosołowe a zdrowie
Są jednak grupy, które powinny całkowicie z niej zrezygnować. U nich nadmiar sodu może znacząco pogorszyć stan zdrowia. Choć sporadyczne użycie kostki nie musi być powodem do niepokoju, osoby z wymienionych grup powinny sięgać po naturalne, domowe alternatywy. Zawiera sporo soli i dodatków, dlatego jej regularne stosowanie nie jest zalecane. Dotyczy to przede wszystkim osób z nadciśnieniem, chorobami serca oraz przewlekłymi schorzeniami nerek. Kostki rosołowe nie są również odpowiednie dla dzieci, zwłaszcza najmłodszych, których organizmy są bardziej wrażliwe na sztuczne dodatki i sól. Kostka rosołowa to produkt, który nie należy do najbardziej odżywczych elementów diety, jednak u wielu osób może okazjonalnie pojawiać się w jadłospisie bez większego wpływu na zdrowie.8. Czy istnieją lepsze zamienniki
Bardziej wartościowe zamienniki kostek rosołowych to najczęściej produkty: – bez dodatku glutaminianu sodu i innych wzmacniaczy smaku, – z ograniczoną zawartością soli lub z jej zamiennikami (np. Chlorek potasu), – na bazie składników ekologicznych lub z certyfikatem BIO, – bez tłuszczów utwardzonych, z użyciem tłuszczów nienasyconych, – z większą ilością suszonych warzyw i ziół, – wegetariańskie lub wegańskie, – z prostszym, krótszym składem. Jednak nadal pozostają produktem gotowym, który, mimo że wygodny w stosowaniu, nie dorównuje pod względem wartości odżywczej domowemu bulionowi warzywnemu lub mięsnemu, przygotowanemu z pełnowartościowych składników. Kluczowe jest dokładne czytanie etykiet i świadomy wybór. W zestawieniu z klasycznymi kostkami te alternatywy mają często mniej składników i są mniej przetworzone. Na rynku istnieją produkty, które można uznać za bardziej wartościowe alternatywy dla tradycyjnych kostek rosołowych, jednak nawet one nie są całkowicie pozbawione wad.9. Koncentrat warzywny – domowa alternatywa
Składniki: – 1 kg warzyw (np. Marchew, pietruszka, seler, por, cebula), – 2–3 ząbki czosnku, – 100 g soli morskiej, – łyżka suszonego tymianku, – łyżka suszonego majeranku, – pęczek natki pietruszki, – 2–3 liście laurowe, – 4–5 ziaren ziela angielskiego, – 1– 2 łyżki oliwy, – łyżka cukru (opcjonalnie, by zrównoważyć smak). Warzywa umyć, obrać i pokroić na mniejsze kawałki.2. Smażyć przez kilka minut, aż lekko się zarumienią i uwolnią aromat.3. Zmiksować całość na gładką masę przy użyciu blendera.5. Przełożyć gorący koncentrat do wyparzonych słoików lub pojemników. Domowy koncentrat bulionu warzywnego to doskonała alternatywa dla sklepowych kostek – bez konserwantów, wypełniaczy i zbędnych dodatków. Sposób przygotowania1. W dużym garnku rozgrzać oliwę, dodać warzywa, przeciśnięty przez praskę czosnek i przyprawy. Zalać wodą (tylko tyle, by przykryć warzywa) i gotować na średnim ogniu przez ok. 30 minut, aż warzywa będą miękkie.4. Dodać sól i opcjonalnie cukier, a następnie gotować przez kolejne 30 minut, aż masa zgęstnieje i zredukuje swoją objętość.6. Przechowywać w lodówce do kilku tygodni albo zamrozić w porcjach. Jest intensywny w smaku, bardzo wydajny i wszechstronny – wystarczy łyżka, by wzbogacić smak zupy, sosu czy gulaszu.
