Szukaj
logo
Szukaj
Artykuł jest w trybie podglądu

Kawa – pić czy uważać?

Strona główna Artykuły Kawa – pić czy uważać?

Kawa – pić czy uważać?

Jak każdy produkt także kawa ma swoje wady i zalety. Z pewnymi wyjątkami kawę zdecydowanie lepiej pić, niż z niej zrezygnować. Kojarzy się zazwyczaj z przerwą i relaksem. Dziś kawa jest jednym z najpopularniejszych napojów na świecie i przypisuje się jej wiele korzystnych właściwości. Kawa jest ulubionym napojem większości zapracowanych ludzi.

Spis treści

1. Kawa – działanie

Kawa to jedno z najbardziej obfitych źródeł antyoksydantów w codziennej diecie. Okazuje się, że zarówno geny, jak i mikrobiota jelitowa decydują o metabolizmie i efekcie końcowym działania kawy. W wyniku przemian powstają 3 główne związki: teofilina, paraksantyna i teobromina. Co ciekawe, u osób palących papierosy metabolizm kofeiny jest przyspieszony ze względu na jej wpływ na enzymy cytochromu P450, które biorą udział w przekształcaniu kofeiny w wątrobie. Kofeina jest antagonistą receptorów adenozyny, czyli ma działanie hamujące. Ziarno kawy zawiera ponad 1000 związków bioaktywnych, spośród których największe zainteresowanie budzą kofeina, kwas chlorogenowy, kafestol. To, jaki wpływ będzie miała na organizm, zależy od wielu czynników – rodzaju kawy (najczęściej pojawiają się arabica i robusta), palenia ziarna, metody przyrządzania, genów i składu mikroflory danej osoby. Kofeina metabolizowana jest w wątrobie. Wydalana jest przez nerki. Przenika swobodnie z krwiobiegu do mózgu. Dzięki temu niweluje zmęczenie i senność. Wszystkie wymienione związki mają potencjalnie korzystne działanie.

2. Kawa wypłukuje magnez i wapń

Spożywanie kofeiny w ilości ok. 400 mg dziennie przy jednoczesnym spożyciu wapnia z dietą w ilości minimum 800 mg nie powoduje negatywnych skutków. Wprawdzie w badaniach wykazano zwiększone wydalanie wapnia i magnezu z moczem, jednak taki efekt osiąga się przy spożywaniu powyżej 744 mg kofeiny dziennie (ok. 8 szklanek kawy dziennie). Mit.

3. Kawa podnosi ciśnienie tętnicze krwi

Picie kawy już przez 3 dni z rzędu powoduje wykształcenie się tolerancji, kawa przestaje wpływać na wartość ciśnienia tętniczego krwi. Taki efekt można zaobserwować u osób, które piją kawę okazjonalnie. Mit.

4. Kawa poprawia koncentrację

Im jednak ktoś jest bardziej wypoczęty, tym mniej nasilony jest efekt. Fakt, pod warunkiem, że nie jest to kawa bezkofeinowa. Kawa może być więc ratunkiem po nieprzespanej nocy. Kofeina w zależności od dawki może poprawiać czujność, szybkość reakcji, koncentrację, nastrój, a nawet zwiększać pewność siebie.

5. Istnieją przeciwwskazania do picia kawy

Picia kawy nie zaleca się kobietom w ciąży, a także osobom z chorobą refluksową czy chorobą wrzodową żołądka. Ponadto zwiększa także wydzielanie gastryny, a ta z kolei powoduje rozkurcz dolnego zwieracza przełyku, przez co treść żołądkowa łatwiej przechodzi z żołądka do przełyku. Choć jest ich niewiele – istnieją. Zawarta w kawie kofeina może nasilać objawy poprzez działanie stymulujące wydzielanie soku żołądkowego. Fakt.

6. Kofeina uzależnia

Zaburzenia związane ze spożywaniem kofeiny zostały uznane jako problem wymagający dalszych badań. Wygląda to jednak nieco inaczej u dzieci i młodzieży, u których już niskie dawki (100–400 mg) mogą wywołać negatywne objawy, jak niepokój, nerwowość, zaburzenia snu. Nie wiadomo. Umiarkowane spożycie kofeiny, tj. Ok. 5 filiżanek kawy dziennie, nie wiąże się z negatywnymi skutkami u dorosłych. Chociaż kofeina może korzystnie wpływać na nastrój, w przypadku młodych ludzi sięganie po kawę w celu osiągnięcia tego efektu może prowadzić do rozwinięcia się nieprawidłowych nawyków. W DMS-5 (Diagnostic and statistical manual of mental disorders), czyli klasyfikacji zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, zawarto kryteria rozpoznania zespołu odstawienia kofeiny.

7. Kilka powodów, aby pić kawę

W zestawieniu z osobami niepijącymi kawy w ogóle kawosze rzadziej zapadają na choroby układu krążenia, szczególnie na chorobę wieńcową. Im wyższe spożycie kawy, tym niższe ryzyko rozwoju nowotworów, w tym nowotworu prostaty, wątroby, endometrium. Zmniejszenie ryzyka tych poważnych schorzeń o 30% to spektakularny wynik i wiodący argument przemawiający za włączeniem kawy do codziennej diety. Za ten efekt prawdopodobnie nie odpowiada sama kofeina, lecz inne składniki kawy, ponieważ kawa bezkofeinowa również działa profilaktycznie. Kawa prawdopodobnie redukuje prawdopodobieństwo przedwczesnego zgonu. Z badań wynika, że dodatkowa filiżanka kawy dziennie może zmniejszyć ryzyko zgonu z powodów sercowo-naczyniowych o 2%. Osoby spożywające kawę są mniej narażone na ryzyko marskości wątroby czy niealkoholowego stłuszczenia wątroby (o 1/3). Codzienne wypijanie kawy może działać profilaktycznie na cukrzycę typu 2. Kawa bezkofeinowa nie chroni jednak przed chorobami neurodegeneracyjnymi, jak choroba Parkinsona czy choroba Alzheimera (w przeciwieństwie do kawy tradycyjnej). Na podstawie wyników obecnie prowadzonych badań na temat zdrowotnych skutków picia kawy wykazano, że najmniejsze ryzyko wiąże się z wypijaniem 3 filiżanek dziennie.

8. Czy to w ogóle kawa bezkofeinowa – czy przynosi podobne efekty?

Skład kawy bezkofeinowej nie różni się profilem związków aktywnych z wyjątkiem kofeiny, której zawiera śladowe ilości, od składu naturalnej kawy. Nie przynosi tak wielu korzystnych efektów jak ta naturalna, jednak jej spożywanie także redukuje prawdopodobieństwo niektórych schorzeń, np. Chorób układu krążenia, cukrzycy typu 2, nowotworu endometrium.

Kategorie:
Zródło

Poole R. et al., Coffee consumption and health: umbrella review of meta-analyses of multiple health outcomes, „The BMJ” 2017, 359, 5024.