Karagen – bezpieczny dodatek do żywności czy zagrożenie zdrowotne
Spis treści
1. Czym dokładnie jest karagen
W zależności od swojej struktury chemicznej i warunków, w jakich jest stosowany, karagen może przyjmować różne formy, od żeli po roztwory (JECFA 2014). Pod względem chemicznym jest to zbiór galaktomannanów – związków zbudowanych z jednostek galaktozy i 3, 6-anhydrogalaktozy połączonych wiązaniami glikozydowymi. Karagen to naturalny polisacharyd pozyskiwany z czerwonych alg morskich, szczególnie z rodzajów Chondrus, Gigartina i Eucheuma.2. Przemysł farmaceutyczny
Pacheco-Quito, R. Veiga 2020). Znajduje zastosowanie w produktach farmaceutycznych takich jak: – kapsułki i tabletki (jest wykorzystywany w produkcji osłon kapsułek, pomaga w ich łatwym połykaniu i stabilizuje zawartość), – maści i kremy, – syropy i leki w formie płynnej (zapewnia odpowiednią konsystencję) (E.M. Ruiz-Caro, M.D. Jako substancja o wysokiej lepkości karagen doskonale sprawdza się w tworzeniu formuł, które muszą mieć określoną konsystencję, a jednocześnie być łatwe w aplikacji.3. Przemysł kosmetyczny
López-Hortas i wsp. 2021). Stosuje się go w: – szamponach i odżywkach do włosów (pomaga w stabilizacji emulsji), – pastach do zębów (zagęszcza i ułatwia aplikację), – żelach i kremach nawilżających, – produktach do pielęgnacji ciała, np. W balsamach, dezodorantach czy żelach pod prysznic (L. Dzięki swojej zdolności do zatrzymywania wody karagen jest cenionym składnikiem w formułach, które mają na celu nawilżenie i regenerację skóry.4. Wpływ karagenu na zdrowie
Aktualnie ustalony dzienny limit przyjęcia (ADI) karagenu wynosi 75 mg na kilogram masy ciała. Mimo to rekomenduje się dalsze badania, aby lepiej zrozumieć potencjalny długoterminowy wpływ karagenu na organizm (Y. Większość instytucji zajmujących się bezpieczeństwem żywności, w tym Europejski Urząd ds. W takich ilościach substancja ta nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. Maged i wsp. 2018). Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) oraz amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA), uznaje karagen za bezpieczny, o ile jest stosowany w zalecanych ilościach.5. Wpływ na układ pokarmowy
U osób z wrażliwym układem pokarmowym karagen może także powodować podrażnienia jelit, a w większych ilościach prowadzić do stanów zapalnych błony śluzowej jelit. Komisarska i wsp. 2024). Liu i wsp. 2021). Wysokie spożycie tej substancji zostało powiązane z problemami trawiennymi takimi jak wzdęcia, bóle brzucha, gazy czy uczucie pełności. Niektóre badania sugerują również, że karagen może nasilać objawy chorób zapalnych jelit, takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego (P. Choć nie ma jeszcze jednoznacznych dowodów, pojawiają się przypuszczenia, że karagen (E407) może negatywnie wpływać na mikrobiotę jelitową, co w dłuższym okresie może prowadzić do dysbiozy oraz wiązać się z wieloma związanymi z tym problemami zdrowotnymi (F. Karagen może oddziaływać na układ pokarmowy w różny sposób, w zależności od spożytej ilości oraz indywidualnych właściwości organizmu.6. Potencjalne działanie rakotwórcze
Dalsze bardziej szczegółowe badania, w tym te prowadzone na ludziach, wykazały, że karagen w dopuszczalnych ilościach w produktach spożywczych nie stanowi zagrożenia rakotwórczego (B. Początkowo karagen wzbudzał kontrowersje z powodu obaw o jego potencjalne działanie rakotwórcze, które zaobserwowano w badaniach przeprowadzonych na zwierzętach. Kulczyński 2023). Warto jednak podkreślić, że w tych eksperymentach stosowano bardzo wysokie dawki karagenu w formie zdegradowanej, znanej jako poligeenan, która nie jest dopuszczona do stosowania w przemyśle spożywczym.7. <extra_id_0> Tytuł: <extra_id_1>
W rzadkich przypadkach mogą wystąpić reakcje przypominające anafilaksję, np. Obrzęk twarzy czy trudności w oddychaniu, zwykle u osób z wrodzoną nadwrażliwością (H. Dean, V. Formy stosowane w żywności są bezpieczne dla większości konsumentów, lecz osoby z historią alergii, zwłaszcza na produkty morskie, powinny zachować ostrożność i skonsultować objawy z lekarzem. Objawy te obejmują podrażnienia skóry, swędzenie, wysypki oraz dolegliwości oddechowe, jak kaszel czy duszności. Kular, J. Cook 2018). Karagen, choć jest naturalny i powszechnie stosowany w żywności, może sporadycznie powodować reakcje alergiczne.8. <extra_id_0> Metabolizm Polski: <extra_id_1>
Usunięcie karagenu z diety w modelach badawczych skutkowało obniżeniem poziomu galektyny-3 oraz poprawą metabolizmu glukozy (J. Bhattacharyya, L. Wciąż jednak potrzeba dalszych badań, by potwierdzić te obserwacje i ich znaczenie kliniczne. Badacze sugerują, że substancja ta podnosi poziom galektyny-3, białka odpowiedzialnego za osłabioną sygnalizację insulinową i zmniejszone wchłanianie glukozy przez komórki. Tobacman, S. Feferman 2018). Karagen może wpływać na metabolizm glukozy i potencjalnie sprzyjać rozwojowi zaburzeń metabolicznych, takich jak insulinooporność czy cukrzyca typu 2.9. Stanowiska instytucji zdrowia publicznego na temat karagenu
Stanowiska instytucji zdrowia publicznego dotyczące karagenu są różnorodne i zależą od analiz ryzyka i dostępnych danych naukowych.10. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności
EFSA wskazała na luki w danych toksykologicznych i technicznych dotyczące bezpieczeństwa karagenu w niektórych zastosowaniach, szczególnie w przypadku najmłodszych dzieci. Wspólny Komitet Ekspertów ds. Uznał dodatek E407 za bezpieczny do stosowania w żywności dla większości grup populacyjnych. Z tego powodu w 2018 r. Ogłoszono wezwanie do zgłaszania nowych danych, aby zaktualizować wcześniejsze oceny bezpieczeństwa (EFSA 2018). Dodatków do Żywności FAO/WHO (JECFA)Również uznał karagen za bezpieczny, uznano akceptowane dzienne spożycie (ADI) za „nieokreślone” dla dorosłych, co oznacza, że w przewidzianych warunkach użycia nie ma istotnego ryzyka toksyczności (JECFA 2014). Niemniej jednak podkreślono potrzebę dalszych badań dotyczących wpływu tej substancji na niemowlęta poniżej 16. Tygodnia życia.11. Agencja Żywności i Leków
Organizacja podkreśla, że obecne dane nie wskazują na konieczność wycofania tej substancji z rynku, ale nie ignoruje kontrowersji związanych z jej potencjalnym wpływem na zdrowie (FDA 2024). Mimo to w literaturze naukowej pojawiały się obawy dotyczące potencjalnych skutków ubocznych, takich jak stany zapalne jelit, co FDA nadal monitoruje. Klasyfikuje karagen jako substancję ogólnie uznawaną za bezpieczną (GRAS) w żywności.