Szukaj
Język
Jaką dietę stosować w endometriozie
Spis treści
1. Jaką dietę stosować w endometriozie
Brakuje rekomendacji dotyczących konkretnej diety, którą należy stosować w endometriozie. Spożywanie żywności obfitującej w związki o działaniu antyoksydacyjnym korzystnie wpływa na wyrównanie poziomu estrogenów w organizmie i tym samym łagodzi objawy choroby. Dieta stosowana w endometriozie musi charakteryzować się niskim indeksem i ładunkiem glikemicznym. Oprócz bazowania na produktach o niskim indeksie glikemicznym ważne jest prawidłowe zbilansowanie posiłku. Jest to istotne, ponieważ białko i tłuszcz wydłużają czas wchłaniania glukozy, zatem dzięki nim posiłek charakteryzuje się niższym indeksem i ładunkiem glikemicznym. Niskim indeksem glikemicznym charakteryzują się przede wszystkim produkty nieprzetworzone, które powinny stanowić bazę diety. Nie od dziś wiadomo, że dieta i styl życia wywierają ogromny wpływ na zdrowie. Najlepszym rozwiązaniem jest zatem stosowanie diety przeciwzapalnej, której celem jest zapobieganie stanom zapalanym, zwalczanie ich oraz, w przypadku endometriozy, obniżenie poziomu estrogenów. Dieta powinna być dobrana indywidualnie do współistniejących chorób oraz dolegliwości, dopasowana do potrzeb energetycznych oraz zbilansowana pod względem zawartości składników odżywczych. Jej podstawą powinny być produkty, po których spożyciu poziom cukru we krwi nie będzie gwałtownie wzrastał – źródła węglowodanów złożonych i błonnika pokarmowego, np. Płatki owsiane, pieczywo pełnoziarniste, pełnoziarnisty makaron, gruboziarniste kasze, ryż brązowy oraz rośliny strączkowe. Polega ono na łączeniu produktów węglowodanowych z bogatymi w białko i tłuszcz. Dla przykładu – owsianka z bananem, jogurtem naturalnym i orzechami włoskimi będzie zdrowszym wyborem niż owsianka z samym bananem. Wybierać należy te o wysokiej gęstości odżywczej, czyli obfitujące w witaminy i składniki mineralne w małej gramaturze. Oddziałują na układ odpornościowy, gospodarkę hormonalną, stany zapalne w organizmie, cykl menstruacyjny, aktywność estrogenów (hormonów płciowych) i metabolizm prostaglandyn (hormonów, których rolą jest m.in. Pobudzenie lub hamowanie skurczów mięśni gładkich macicy) – zatem korelują z ryzykiem rozwoju endometriozy.2. Jakie produkty włączyć do diety
Savaris, V.F. Do Amaral 2011). Charakteryzują się także działaniem antyoksydacyjnym, które związane jest z wpływem metabolitów kwasów eikozapentaenowego i dokozaheksaenowego na przeciwdziałanie stresowi oksydacyjnemu. Dodatkowo ich prozdrowotne działanie może zapobiegać miażdżycy i chorobom serca. Stanowi źródło cennych przeciwutleniaczy: witamin E i K oraz polifenoli. W 2013 r. Harris i wsp. Przeprowadzili badanie, które wykazało, że spożycie przez kobiety produktów mlecznych w ilości większej niż 3 porcje dziennie obniża ryzyko zachorowania na endometriozę aż o 18% (w zestawieniu z grupą kobiet deklarujących spożycie 2 porcji dziennie lub mniej). Harris i wsp. 2013). Nabiał pełnotłusty zawiera duże ilości nasyconych kwasów tłuszczowych, więc może zaostrzać stan zapalny; – warzywa i owoce – wysokie spożycie warzyw i owoców wiąże się ze zmniejszonym ryzykiem rozwoju endometriozy. Wśród owoców największy wpływ na zapobieganie chorobie wykazują cytrusy (pomarańcze, grejpfruty, sok pomarańczowy, sok grejpfrutowy). Harris i wsp. 2018). Warzywa i owoce są bogatym źródłem witamin i składników mineralnych, a także cennych antyoksydantów, wśród których wymienia się witaminy C, E, A oraz flawonoidy i karotenoidy. Bogatym źródłem przeciwutleniaczy są: czarna porzeczka, aronia, borówki, wiśnie, truskawki, maliny, brukselka, szparagi, czerwona kapusta, czerwona fasola, por, cebula, dynia, marchew, szpinak czy brokuły. Jest niezbędny do prawidłowej pracy jelit i obniżenia indeksu glikemicznego diety, co jest szczególnie ważne w kontekście tej choroby. Zastąpienie tylko 1% tłuszczów typu trans kwasami tłuszczowymi omega-3 redukuje prawdopodobieństwo endometriozy o blisko 50% (A.L. Tłuszcze omega-3 wykazują działanie przeciwzapalne, polegające na hamowaniu nadmiernej odpowiedzi immunologicznej organizmu. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe znajdują się głównie w tłustych rybach morskich (łosoś, śledź, halibut, makrela, tuńczyk), owocach morza, orzechach, nasionach lnu i oleju lnianym, nasionach chia oraz oleju rzepakowym; – jednonienasycone kwasy tłuszczowe – mimo braku naukowych dowodów na oddziaływanie jednonienasyconych kwasów tłuszczowych w przypadku endometriozy warto włączyć je do diety, gdyż doskonale zastępują tłuszcze nasycone. Najbardziej znanym tłuszczem bogatym w jednonienasycone kwasy tłuszczowe jest oliwa z oliwek. Ich spożycie niesie za sobą szereg korzyści zdrowotnych, wśród których najważniejszą jest zapobieganie stanom zapalnym i łagodzenie ich; – mleko i produkty mleczne – spożycie mleka i innych produktów mlecznych o niskiej zawartości tłuszczu wiąże się z mniejszym ryzykiem rozwoju endometriozy. H.R. Większa podaż produktów mlecznych wiąże się zatem z mniejszym ryzykiem endometriozy (H.R. Jeszcze raz należy podkreślić, że prozdrowotne w kontekście endometriozy działanie wykazują tylko produkty mleczne o niskiej zawartości tłuszczu. Kobiety, które spożywają 3–6 i więcej porcji warzyw i owoców dziennie, obniżają ryzyko zachorowania na endometriozę o 9% (w zestawieniu z kobietami spożywającymi mniej niż 2 porcje dziennie). Ryzyko choroby u kobiet spożywających więcej niż porcję cytrusów dziennie jest mniejsze o 22% w zestawieniu z kobietami spożywającymi mniej niż porcję tygodniowo (H.R. Główną zasadą diety w endometriozie powinno być duże spożycie warzyw i owoców (szczególnie zielonych warzyw liściastych), ale również wszystkich innych o intensywnym zabarwieniu, oraz nasion roślin strączkowych. Ich zadaniem jest neutralizacja wolnych rodników tlenowych, które przyspieszają proces starzenia komórek i tym samym zwiększają ryzyko rozwoju wielu chorób. Warzywa i owoce są także doskonałym źródłem błonnika pokarmowego, który wpływa na obniżenie stężenia estrogenów i w ten sposób może zmniejszyć ryzyko endometriozy. – wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 – ich spożycie obniża ryzyko zachorowania na endometriozę.3. Czynniki żywieniowe zwiększające ryzyko endometriozy
Yamamoto i wsp. Przeprowadzili badanie, w którym ocenili wpływ spożycia mięsa i ryb na ryzyko rozwoju endometriozy. Ryzyko to w grupie kobiet spożywających więcej niż 2 porcje czerwonego mięsa dziennie wynosiło aż 56% (w zestawieniu z grupą kobiet spożywających mniej niż jedną porcję tygodniowo) (A. Podnosi on poziom cholesterolu całkowitego i cholesterolu frakcji LDL w surowicy krwi, co negatywnie wpływa na zdrowie. Missmer i wsp. 2010). Ich źródłem są również olej kokosowy i bogate w olej palmowy margaryny, wyroby cukiernicze, piekarnicze oraz słodycze i fast foody. Ich spożycie wiąże się z większym ryzykiem wystąpienia endometriozy (S.A. Źródłem tłuszczów trans w diecie jest głównie żywność wysokoprzetworzona – fast foody, wyroby cukiernicze, słodycze, gotowe posiłki i twarde margaryny w kostkach. Może prowadzić do wielu zaburzeń hormonalnych. Podobnie jak słodycze oraz wszelkiego rodzaju żywność rekreacyjna cechują się wysokim indeksem glikemicznym, co oznacza, że po ich spożyciu dochodzi do gwałtownego wzrostu poziomu glukozy we krwi, czego następstwem jest wzrost stężenia insuliny. – czerwone mięso – w 2018 r. Potwierdzono, że spożywanie czerwonego mięsa istotnie zwiększa ryzyko zachorowania. Yamamoto i wsp. 2018); – nasycone kwasy tłuszczowe – najpowszechniejszym nasyconym kwasem tłuszczowym jest kwas palmitynowy. Nasycone kwasy tłuszczowe zwiększają ryzyko pojawienia się endometriozy (S.A. Występują głównie w produktach zwierzęcych takich jak masło, smalec, śmietana, łój, mięso i podroby. Według aktualnych zaleceń żywieniowych spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych powinno być tak niskie, jak to tylko możliwe; – nienasycone kwasy tłuszczowe typu trans – kwasy tłuszczowe typu trans działają prozapalnie i mogą przyczyniać się do zaburzenia syntezy hormonów. Missmer i wsp. 2010). Wyeliminowanie tych produktów znacznie obniży ilość wspomnianych kwasów w diecie, co pozwoli na złagodzenie stanu zapalnego w organizmie; – cukier – nadmierne spożycie cukrów prostych stanowi przyczynę rozwoju wielu chorób, np. Nadwagi, otyłości, insulinooporności i cukrzycy typu 2. Oczyszczone produkty zbożowe są bardzo ubogie w witaminy, składniki mineralne i błonnik pokarmowy. Jej nadmiar prowadzi do powstawania stanu zapalnego w organizmie. A.4. <extra_id_0> Przeczytaj więcej o <extra_id_1>
(H.B. Patisaul, W. Jefferson 2010). A soja jest bogatym źródłem izoflawonów, zwanych inaczej fitoestrogenami, które są podobne do żeńskich hormonów płciowych. Wykazują aktywność estrogenową, a ze względu na to, że endometrioza jest chorobą zależną od poziomu estrogenów w organizmie, ich spożycie może nieść za sobą pewne konsekwencje. Brakuje jednoznacznych dowodów wskazujących na konieczność eliminacji soi z diety. Są również badania potwierdzające, że izoflawony sojowe mogą obniżać ryzyko zachorowania na endometriozę wśród młodych kobiet. Zostały jednak przeprowadzone w azji, na populacji młodych japonek, więc w tym przypadku należy zwrócić uwagę na uwarunkowania genetyczne i codzienny sposób odżywiania tych kobiet, który znacznie różni się od europejskiego modelu żywienia (m. Tsuchiya i wsp. 2007). Trudno zatem zdecydowanie zalecić spożywanie soi i produktów sojowych lub odradzić ich stosowanie kobietom chorującym na endometriozę. Na pytanie, czy soja i fitoestrogeny w niej zawarte są zdrowe, naukowcy z north carolina state university i national institutes of health odpowiedzieli następująco że „Odpowiedź jest niewątpliwie złożona i może ostatecznie zależeć od wieku, stanu zdrowia, poziomu konsumpcji, a nawet składu mikroflory jelitowej pacjenta”.
