Szukaj
Język
Jaka dieta pomoże zapobiegać chorobom sercowo-naczyniowym
Spis treści
1. <extra_id_0> Choroby serca <extra_id_1> English: <extra_id_2> Choroba serca
Sposób żywienia wywiera nie tylko bezpośredni, ale i pośredni wpływ na ryzyko wystąpienia schorzeń układu krążenia. Do tej grupy zalicza się m.in. Chorobę niedokrwienną serca, udar mózgu czy miażdżycę. Może zapobiegać cukrzycy typu 2, przyczyniać się do obniżenia ciśnienia tętniczego czy do spadku masy ciała, co przekłada się na poprawę parametrów zdrowotnych i tym samym pozwala na przeciwdziałanie chorobom układu krążenia. Za czynniki ryzyka ich wystąpienia uznaje się: – nadciśnienie tętnicze, – cukrzycę typu 2, – nadwagę i otyłość, – dyslipidemię, – spożywanie alkoholu, – palenie papierosów, – brak aktywności fizycznej, – błędy dietetyczne.2. Dieta śródziemnomorska
Menotti i wsp. 2015). Sprzyja to poprawie profilu lipidowego poprzez zmniejszenie stężenia cholesterolu całkowitego, cholesterolu frakcji LDL oraz zwiększenie stężenia frakcji HDL. Uważa się, że dieta śródziemnomorska jest najbardziej przebadanym modelem żywienia zapobiegającym chorobom sercowo-naczyniowym. Te same składniki działają również przeciwutleniająco i przeciwzapalnie, co przekłada się na ogólną poprawę stanu zdrowia (D. – Głównym źródłem tłuszczu w diecie jest oliwa z oliwek.– Podstawowym źródłem białka są produkty nabiałowe, które charakteryzują się niską zawartością tłuszczu. – Jadłospis obfituje w różnorodne warzywa, owoce, rośliny strączkowe i orzechy.– Produkty zbożowe pochodzą z pełnego przemiału.– Spożywane produkty są świeże i nieprzetworzone.– Tłuste ryby morskie uwzględnia się w jadłospisie 1–2 razy w tygodniu.– Spożycie mięsa jest ograniczone (zwłaszcza mięsa czerwonego i przetworzonego).– Umiarkowane ilości wina połączone z posiłkiem mogą stanowić część diety, jednak należy podkreślić, że podstawowym napojem jest woda.– Słodycze można spożywać tylko okazjonalnie. W kontekście schorzeń układu krążenia korzyści wynikające ze stosowania tego modelu żywienia wynikają głównie z ograniczenia spożycia nasyconych kwasów tłuszczowych i kwasów tłuszczowych typu trans oraz ze zwiększenia podaży tych nienasyconych. Podaż nienasyconych kwasów tłuszczowych i witamin antyoksydacyjnych, w które obfituje dieta śródziemnomorska, jest konieczna, by zapobiegać chorobie niedokrwiennej serca. Uwzględniane w niej składniki zmniejszają ryzyko ich wystąpienia poprzez wpływ na mechanizmy odpowiadające za regulację ciśnienia krwi, profilu lipidowego, stężenia glukozy czy BMI. Wasiluk i wsp. 2020). W badaniu Seven Countries Study dowiedziono, że dieta śródziemnomorska: – redukuje ogólną śmiertelność z różnych przyczyn o 9%, – zmniejsza śmiertelność z powodu schorzeń układu krążenia również o 9%, – zmniejsza liczbę nowych incydentów nowotworów i śmiertelności z ich powodu o 6% (A.3. Dieta wegetariańska
Cechą wspólną dobrze prowadzonej diety wegetariańskiej (niezależnie od rodzaju) jest bazowanie na produktach nieprzetworzonych, nienasyconych kwasach tłuszczowych, wysokiej podaży warzyw i owoców, orzechów, nasion roślin strączkowych oraz produktów pełnoziarnistych. Może to wynikać z różnicy w poziomie lipidów we krwi – osoby stosujące dietę roślinną cechują się zazwyczaj niższym poziomem całkowitego cholesterolu oraz cholesterolu frakcji LDL, niższym ciśnieniem tętniczym krwi, niższymi wskaźnikami cukrzycy typu 2 oraz niższą masą ciała, co przekłada się na mniejsze ryzyko wystąpienia schorzeń układu krążenia (W.J. Dieta wegetariańska polega na świadomym ograniczaniu lub wykluczaniu produktów pochodzenia zwierzęcego. Badania wykazują, że u wegetarian występuje niższe ryzyko zgonu z powodu choroby niedokrwiennej serca niż u osób stosujących tradycyjną dietę. Craig i wsp. 2009). Istnieje jej wiele odmian, wśród nich wymienia się m.in.: – laktoowowegetarianizm (rezygnacja z mięsa, ryb, żelatyny, dopuszcza spożywanie mleka i jaj), – laktowegetarianizm (rezygnacja z mięsa, ryb, żelatyny i jaj, dopuszcza spożywanie produktów nabiałowych), – owowegetarianizm (rezygnacja z mięsa, ryb, żelatyny, nabiału, dopuszcza spożywanie jaj), – pescowegetarianizm (dopuszcza spożywanie ryb i owoców morza), – semiwegetarianizm (zazwyczaj wyklucza mięso czerwone, dopuszcza natomiast inne produkty odzwierzęce).4. <extra_id_0> Warzywa Polski: Warzywa <extra_id_1> Warzywa <extra_id_2> Warzywa
Zwiększenie spożycia warzyw i owoców o co najmniej 200 g dziennie przyczynia się do zmniejszenia ryzyka choroby wieńcowej serca o 8–16%, udaru mózgu o 13–18%, choroby sercowo-naczyniowej o 8–13%. Aune i wsp. 2017). Przypuszcza się, że za to pozytywne działanie odpowiadają związki fitochemiczne, błonnik pokarmowy oraz witaminy i składniki mineralne. Najniższe ryzyko śmierci z powodu choroby wieńcowej serca, udaru mózgu oraz chorób układu krążenia zaobserwowano przy spożyciu 800 g warzyw i owoców dziennie (D. – spożycie wszystkich warzyw i owoców wiąże się z mniejszym ryzykiem schorzeń układu krążenia.5. Pełnoziarniste produkty zbożowe
Powiązano wysokie spożycie produktów pełnoziarnistych z mniejszym ryzykiem wystąpienia choroby wieńcowej serca i innych schorzeń układu krążenia (D. – spożywanie produktów z pełnego ziarna przyczynia się do zmniejszenia ryzyka chorób układu krążenia. Aune i wsp. 2016). Zawarte w nich otręby oraz listki zarodkowe obfitują w błonnik pokarmowy, składniki mineralne takie jak żelazo, cynk czy selen, witaminy (zwłaszcza z grupy B), kwasy tłuszczowe oraz cenne fitoskładniki.6. <extra_id_0> orzechy i <extra_id_1>. <extra_id_2>
Afshin i wsp. 2014). W jednej z metaanaliz wykazano, że zwiększenie podaży orzechów do 4 porcji w ciągu tygodnia pozwala obniżyć ryzyko choroby niedokrwiennej serca o 22%, a zgonu nią spowodowanego – o 24% (A. – działają prozdrowotnie dzięki wysokiej zawartości tłuszczów nienasyconych, błonnika pokarmowego, związków fitochemicznych, witamin przeciwutleniających i składników mineralnych.7. Rośliny strączkowe
Afshin i wsp. 2014). We wspomnianej wyżej metaanalizie wykazano również, że spożywanie 100 g strączków 4 razy w tygodniu pozwala na obniżenie ryzyka choroby niedokrwiennej serca o 14% (A. – stanowią bardzo dobre źródło białka, węglowodanów złożonych, błonnika pokarmowego, mikroelementów oraz związków biologicznie aktywnych.8. Tłuste ryby morskie
W metaanalizie przeprowadzonej w 2012 r. Wykazano, że wzrost spożycia ryb o 15 g na dzień zmniejszał ryzyko zgonu z powodu choroby wieńcowej serca o 6%. Zheng i wsp. 2012). Wiąże się to z mniejszym ryzykiem rozwoju choroby niedokrwiennej serca, niższą częstotliwością występowania incydentów wieńcowych, udarów oraz zgonów nimi spowodowanych. Udowodniono także, że zarówno niskie (porcja tygodniowo), jak i umiarkowane (2–4 porcje w ciągu tygodnia) spożycie w znaczący sposób zapobiega śmierci spowodowanej chorobą wieńcową (J. – obfitują w wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, którym przypisuje się działanie kardioprotekcyjne.
