Jak sobie poradzić z sezonową alergią? 5 wskazówek
Spis treści
1. Alergia sezonowa – najważniejsze informacje
Niemniej jednak nie tylko pyłki roślinne mogą sprzyjać reakcjom alergicznym. Działanie histaminy prowadzi z kolei do pojawienia się problemów takich jak: – świąd nosa, – uciążliwe kichanie, – reakcja zapalna błony śluzowej nosa, – nadmierna produkcja śluzu i niedrożność górnych dróg oddechowych, – obrzęk i zmiany zapalne spojówek ze współtowarzyszącymi łzawieniem, świądem i zaczerwienieniem. Stan zapalny wynikający z kontaktu z alergenem następuje po kilku minutach, natomiast szczyt osiąga 15–30 minut po ekspozycji na czynnik uczulający (A. DeCapua 2016; A.W.M. Katar sienny, pyłkowica czy też alergiczne zapalenie zatok przynosowych to różne nazwy dla alergii wiosennej – sezonowych zmian zapalnych w obrębie błony śluzowej nosa, które wywołują szereg uciążliwych objawów. Należy też wspomnieć o zwierzęcej sierści, ptasim pierzu i zarodnikach pleśni, które mogą znajdować się w powietrzu.Kontakt z alergenem wyzwala odpowiedź immunologiczną, co skutkuje uwalnianiem sporych pokładów histaminy z komórek tucznych. W skrajnych przypadkach sezonowi alergicy mogą borykać się z poważnym zagrożeniem dla zdrowia wskutek zwężenia oskrzeli, co zwiększa ryzyko problemów z oddychaniem. Emeryk i wsp. 2019; M. Chan i wsp. 2015). Przyczyną kataru siennego jest przede wszystkim bezpośredni kontakt z alergenami, co wiosną zwykle oznacza pyłki roślinne pochodzące z: – traw, np. Tymotka łąkowa; – drzew, np. Brzoza, dąb, klon; – chwastów, np. Ambrozja, bylica, babka lancetowata; – kwiatów, zwłaszcza o silnym zapachu, np. Lilie, pelargonie.2. Unikaj alergenów
Alergicy powinni zrezygnować z przebywania poza domem w dni, w które stężenie pyłków w powietrzu jest bardzo wysokie, zwłaszcza w porze wczesnoporannej (wówczas poziom alergenów jest największy). Warto skorzystać z mobilnych aplikacji, które umożliwiają monitorowanie stężenia pyłków (M. Wiosna to czas intensywnego pylenia niektórych roślin, a wysokie stężenie pyłków potęguje ryzyko rozwoju alergii. Poza tym alergicy powinni zadbać o: szczelne zamykanie okien w domu i samochodzie, regularną zmianę odzieży i pranie, unikanie suszenia ubrań na świeżym powietrzu, a także mycie ciała po każdym powrocie do domu i przed pójściem spać. DeCapua 2016; A.W.M Chan i wsp. 2016). Dlatego też nie powinno być zaskoczeniem, że jednym z najskuteczniejszych sposobów na zapobieganie reakcjom alergicznym jest minimalizowanie kontaktu z czynnikami uczulającymi.3. Dbaj o jakość powietrza w domu
Osoby borykające się z alergią sezonową powinny pamiętać o: – wybieraniu hipoalergicznych tkanin; – zakupie nawilżacza powietrza i odpowiedniej wentylacji pomieszczeń; – unikaniu dymu, m.in. Tytoniowego, ze świec zapachowych i kadzidełek; – regularnym sprzątaniu, zwłaszcza odkurzaniu pomieszczeń, ścieraniu kurzu i praniu. Nieodpowiednie warunki mogą stać się bowiem realną przyczyną zwiększonego ryzyka reakcji alergicznej (M. Z jednej strony należy zadbać, aby alergeny wziewne ze środowiska zewnętrznego nie dostały się do wnętrza budynku. Alergicy powinni dopilnować, aby czystość i jakość powietrza w domu, mieszkaniu czy miejscu pracy były odpowiednie. DeCapua 2016; AWM Chan i wsp. 2016). Z drugiej strony – uwagę należy również zwrócić na inne czynniki, które dotyczą stricte pomieszczeń, np. Kontakt z dymem tytoniowym, nieodpowiednia temperatura i wilgotność powietrza, roztocza kurzu domowego, zwierzęca sierść.4. Zadbaj o jelita i codzienną dietę
Wartościowym rozwiązaniem wydaje się w tym przypadku jadłospis oparty na zasadach diety śródziemnomorskiej – m.in. Z uwagi na zwiększone spożycie ryb, które są źródłem przeciwzapalnych kwasów tłuszczowych omega-3 (M. Schuler 2019). Dowodem tego mogą być wyniki badania klinicznego zrealizowanego w grupie 173 osób, które samodzielnie identyfikowały się jako alergicy sezonowi. W grupie stosującej preparaty probiotyczne doszło do poprawy jakości życia w sezonie alergicznym, co zmierzono przy pomocy miniaturowego kwestionariusza jakości życia w przypadku zapalenia spojówek i alergicznego nieżytu nosa (MiniRQLQ) (J.C. Przypuszcza się, że układ odpornościowy jest ściśle zależny od zdrowia jelit, dlatego też problemy jelitowe są w wielu przypadkach uznawane za realną przyczynę sezonowej alergii. Nichols, N. Dodatkowo włączenie do codziennej diety preparatów zawierających probiotyki może okazać się pomocne w przeciwdziałaniu alergii. Część uczestników przez 8. Tygodni przyjmowała kapsułki zawierające mieszankę kilku szczepów bakterii probiotycznych – Lactobacillus gasseri KS-13, Bifidobacterium bifidum G9-1 oraz Bifidobacterium longum MM-2. Dennis-Wall i wsp. 2017). Dysbioza jelitowa, SIBO, infekcje wywołane chorobotwórczymi mikroorganizmami (np. Grzybica przewodu pokarmowego, zakażenie pasożytnicze) czy też pogorszona przepuszczalność jelit mogą upośledzać funkcjonowanie układu immunologicznego, co w konsekwencji może sprzyjać reakcjom uczuleniowym.5. Zwróć uwagę na suplementację
Haghikia i wsp. 2018; P.V. Kwercetyna – polifenol należący do grupy flawonoidów, którego naturalnym źródłem są owoce i warzywa, np. Brokuły, cebula, jabłka czy winogrona. Przypisuje się jej także właściwości przeciwalergiczne i immunomodulacyjne, m.in. Poprzez ograniczanie uwalniania histaminy i tworzenia cytokin prozapalnych (J. NAC – N-acetylocysteina jest znana z właściwości przeciwutleniających i tym samym wykorzystywana do zwalczania stresu oksydacyjnego. Jej stosowanie może okazać się korzystne w celu usprawnenia wydalania plwociny (M. Schuler 2019). Suplementacja kwasu masłowego, z uwagi na jego właściwości, może być również pomocna dla osób z alergiami – może m.in. Zmniejszać produkcję cytokin prozapalnych, które mogą nasilać reakcje uczuleniowe, regulować mikrobiom jelitowy i wzmacniać barierę jelitową (A. Chang i wsp. 2014). Kwercetyna jest substancją o wyjątkowo silnym działaniu antyoksydacyjnym, co wspiera układ odpornościowy w walce z wolnymi rodnikami tlenowymi. Mlcek i wsp. 2016). Jest także stosowana w celu rozrzedzania wydzieliny oddechowej, która może zalegać u alergików. Nichols, N. Kwas masłowy – to krótkołańcuchowy kwas tłuszczowy, którego niedobory są obserwowane u osób z niektórymi problemami dotyczącymi układu pokarmowego.6. Dbaj o higienę dróg oddechowych
Płukanie przewodów nosowych przy pomocy roztworu soli fizjologicznej niesie za sobą wiele korzyści dla alergików. Li i wsp. 2019; N. Esposito 2017).Wyniki analizy systematycznej badań dotyczących skuteczności płukania nosa roztworem soli fizjologicznej wskazują, że dołączenie irygacji do farmakoterapii przynosi dorosłym więcej korzyści niż leki stosowane samodzielnie. Wang i wsp. 2020). Niemniej jednak należy podkreślić, że nie stanowią one zamiennika dla leków. Zwłaszcza, że reakcje uczuleniowe mogą okazać się niebezpieczne dla życia alergika. Jest także niezwykle często wykorzystywana w przypadku alergicznego nieżytu nosa. Wśród nich należy wymienić m.in. Oczyszczenie jamy nosowej z alergenów, wypłukanie gęstej i zalegającej wydzieliny czy też poprawę klirensu śluzowo-rzęskowego odpowiedzialnego za usuwanie plwociny z dróg oddechowych (C.L. Principi, S. W tej samej analizie autorzy zwrócili też uwagę, że hipertoniczne roztwory soli są znacznie skuteczniejsze w przypadku dzieci niż roztwory izotoniczne (Y. Istnieje szereg niefarmakologicznych sposobów, które pomagają sobie radzić z wiosenną alergią i zminimalizować jej skutki. Są jedynie dodatkiem i wsparciem farmakoterapii. Irygacja nosa jest znanym od dawna sposobem higieny górnych fragmentów układu oddechowego.