Szukaj
Język
Jak przetrwać karnawał? Zadbaj o wątrobę!
Spis treści
1. Wątroba – budowa i funkcje
Wątroba jest głównie zlokalizowana w prawym podżebrzu, jednak jej część przechodzi również na lewą stronę i w górne nadbrzusze, tym samym sięga linii sutkowej. Wątroba jest jednym z lepiej skonstruowanych organów ciała. Z kolei dzięki tętnicy wątrobowej doprowadzana jest do niej krew utlenowana. Funkcje wątroby należy podzielić na cztery główne grupy. Mowa tu przede wszystkim o żółci odpowiedzialnej za emulgację lipidów oraz ponowne wykorzystanie soli żółciowej. Oprócz tego na liście związków powstałych dzięki wątrobie można znaleźć angiotensynę, cholesteroloraz część białek osocza krwi. Dzięki niej uszkodzone bądź zużyte czerwone krwinki zostają całkowicie rozłożone. Wątroba stanowi swoisty magazyn niektórych substancji. Jednak jedną z najbardziej rozpoznawalnych funkcji wątroby jest przede wszystkim detoksykacja, czyli odtruwanie organizmu. Oprócz tego odpowiada za cykl ornitynowy, którego celem jest przekształcenie amoniaku w mocznik. Masa tego narządu zwykle waha się w granicach 1300–1700 g. Od strony górno-przedniej sąsiaduje z przeponą, natomiast w dolno-tylnym obszarze – z jelitami i żołądkiem. Posiada własne krążenie (zwane wrotnym), w którym wykorzystuje składniki pokarmowe i sole mineralne. Jest to narząd zaopatrywany przez współczulną część układu nerwowego. Pierwszą z nich jest uczestnictwo w licznych procesach syntezy, czyli powstawania niektórych fizjologicznych związków. Sprzyja ona produkcji heparyny. Wątroba bierze także czynny udział w przemianach metabolicznych naszego ustroju. Oprócz tego odpowiada za transformację puryny w kwas moczowy oraz przemianę węglowodanów w łatwo przyswajalną glukozę. Dzięki niej organizm może gromadzić zapasy żelaza i niektórych witamin (A, B12, C, D, K). Wątroba odpowiada za oczyszczanie organizmu z toksyn powstałych na skutek spożycia m.in. Alkoholu, narkotyków, niektórych leków czy palenia papierosów. Wątroba jest jednym z gruczołów ludzkiego organizmu, który wchodzi w skład układu pokarmowego.2. Niewydolność wątroby – przyczyny
Nieodpowiednia regeneracja lub stała ekspozycja na działanie szkodliwych czynników mogą doprowadzić do rozwinięcia się poważnych stanów chorobowych. Przyczyn uszkodzenia wątroby jest naprawdę wiele. Do najczęstszych przyczyn rozwinięcia niewydolności wątroby zalicza się: – niewłaściwą dietę obfitującą w ciężkostrawne i tłuste potrawy, – nadmierne spożywanie produktów prowadzących do obniżenia pH naszego organizmu, jak fast foody, słodycze, słone przekąski, – długotrwałe i zbyt częste spożywanie alkoholu oraz innych substancji psychoaktywnych, – palenie tytoniu, – przebycie niektórych chorób tego organu (np. Wirusowe zapalenie wątroby). Efektem jest m.in. Zaburzenie funkcjonowania tego gruczołu pokarmowego. Mowa tu na przykład o marskości bądź stłuszczeniu wątroby. To jeden z głównych organów przewodu pokarmowego, dlatego jest ciągle narażony na działanie szkodliwych czynników. Niewydolność wątroby to zespół objawów spowodowanych nadwyrężeniem kondycji tego narządu.3. Objawy chorej wątroby
Z czasem dochodzi do stopniowego rozwoju kolejnych objawów, takich jak: – brak łaknienia, – spowolnienie przemiany materii, – biegunki, gorycz w ustach, wzdęcia i zaparcia, – zła tolerancja tłuszczów i alkoholu, – dolegliwości bólowe po prawej stronie brzucha, – uczucie ciągłego braku sił i zmęczenie, – nadciśnienie, – chwiejność emocjonalna, szybkie zmiany nastrojów, – nadmierne kurcze łydek i palców rąk, – zmiany skórne w postaci brodawek, – obniżenie temperatury ciała i zwiększenie wilgotności skóry, – intensyfikacja objawów o podłożu alergicznym, – zwiększona podatność na tycie przy równoczesnych problemach z odchudzaniem, – zmiany barwnikowe: zażółcenie spodu języka i zaczerwienienie wewnętrznych części dłoni. Pierwszym i zarazem najczęściej wskazywanym symptomem jest dolegliwość bólowa – kłucie w boku i rozpierania w okolicach podżebrza. Wątroba, podobnie jak inne organy, daje sygnały wskazujące na występowanie problemów wewnątrz ustroju.4. Dieta na wątrobę
Jak zostało wcześniej wspomniane, wątroba pełni wiele ważnych funkcji w naszym organizmie, dlatego też gdy dochodzi do jej dysfunkcji, powinniśmy o nią szczególnie zadbać. Jeżeli jest to niewydolność wątroby, należy zadbać o to, aby dieta była lekkostrawna i ograniczała podaż tłuszczów. Z diety należy wyeliminować produkty ciężkostrawne takie jak pełnoziarniste produkty zbożowe, tłuste ryby, mięsa, warzywa wzdymające (kapusta, nasiona roślin strączkowych, cebula, czosnek, por), ogórek, rzodkiewka oraz papryka. Zupy powinny być przygotowywane na chudych wywarach mięsnych lub warzywnych z dodatkiem chudego mleka czy jogurtu naturalnego. Sposób żywienia zmienia się, jeżeli chorujemy na stłuszczeniową chorobę wątroby. W ciągu doby należy spożywać 4–5 posiłków dziennie, w regularnych odstępach co 3–4 godziny. Podstawą diety powinny być warzywa oraz owoce w stosunku 4: 1, 5: 2. Dieta powinna być bogatobłonnikowa. Oczywiście w przypadku obu opisanych schorzeń unikamy żywności typu fast food, słodyczy, alkoholu oraz używek, jak mocna kawa czy herbata. Dieta wpływa w znaczący sposób nie tylko na naszą sylwetkę, ale również na funkcjonowanie narządów. Dobranie odpowiedniego sposobu żywienia zależy przede wszystkim od występującej jednostki chorobowej. Należy wówczas spożywać 5–6 posiłków dziennie, najlepiej duszonych, gotowanych. Owoce należy spożywać w formie przetartej, przetworzonej, należy wykluczyć ostre przyprawy. Należy unikać tłuszczów takich jak smalec czy słonina, nie smażymy, ograniczamy pieczenie. Wówczas należy stosować dietę opierającą się przede wszystkim na zasadach zdrowego żywienia ustalonych przez Instytut Żywności i Żywienia. Skupić się na gotowaniu, duszeniu, grillowaniu, pieczeniu. Na co dzień powinniśmy wybierać pełnoziarniste produkty zbożowe. Przy stłuszczeniu wątroby ograniczamy spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych na rzecz nienasyconych kwasów tłuszczowych, które dostarczymy, spożywając oliwę z oliwek, oleje roślinne, orzechy, nasiona, olej lniany, siemię lniane, awokado. Pamiętajmy, że przede wszystkim bardzo ważna jest odpowiednia diagnostyka, a następnie dopasowanie odpowiedniej terapii żywieniowej. Szczególnie wrażliwe są narządy usytuowane na wysokości przewodu pokarmowego.
