Jak prawidłowo mrozić produkty
Spis treści
1. Czym jest mrożenie
Zabieg ten ma na celu maksymalne przedłużenie trwałości żywności oraz zachowanie jej wartości odżywczej. Im szybciej produkt zostanie zamrożony, tym lepsze są jego struktura, smak i wygląd. Jeżeli dany artykuł spożywczy został wyjęty z zamrażarki i rozmrożony, należy go jak najszybciej zużyć. Według Słownika języka polskiego pod red. W domowych warunkach maksymalna temperatura panująca w zamrażarkach wynosi ok. –18°C, w profesjonalnych zakładach produkcyjnych jest ona jeszcze niższa, co pozwala na zminimalizowanie wad jakościowych produktu. Należy pamiętać, że pod żadnym pozorem nie można ponownie zamrażać już rozmrożonych produktów. Ponowne zamrażanie zwiększa ryzyko rozwoju bakterii i wystąpienia groźnych zatruć pokarmowych. Szymczaka M. Mrozić oznacza „poddać coś działaniu niskiej temperatury”.2. Jak prawidłowo mrozić
Można pomyśleć, że jest to czynność banalna, jednak warto zapamiętać kilka przydatnych wskazówek. Najmniej wymagającym produktami są chleb i artykuły cukiernicze (drożdżówki, bułeczki, ciasta). Mrożenie owoców i warzyw powinniśmy rozpocząć od wyselekcjonowania najlepszej jakości produktów (odrzucić zmiażdżone czy obite owoce). Zaleca się, aby owoce i warzywa umieścić na tacce i zachować przerwy między owocami – w ten sposób każda sztuka zostanie zamrożona oddzielnie. Gdy warzywa i owoce zostaną zamrożone, należy szybko (aby się nie rozmroziły) umieścić je w szczelnym opakowaniu i opisać. Surowe lub wstępnie podgotowane wyroby należy rozłożyć na tackach, a gdy zostaną zamrożone, umieścić w szczelnym opakowaniu. Na opakowaniu powinny widnieć nazwa produktu i data jego zamrożenia, np. Pozwoli to na uniknięcie pomyłek, np. Jagody i czarne porzeczki po zamrożeniu wyglądają bardzo podobnie i nietrudno o wyjęcie z zamrażarki niewłaściwego produktu. Sugerowany czas przechowywania wybranych produktów w zamrażarce: – wołowina mielona: do 3 miesięcy, – wołowina w kawałkach: 6–12 miesięcy, – wieprzowina: do 2 miesięcy, – ryby tłuste: do 6 miesięcy, – ryby chude: 6–12 miesięcy, – owoce i warzywa: do 12 miesięcy, – zupy, gulasze z warzywami i mięsem: 2–3 miesiące, – pieczywo: 4–6 miesięcy, – ciasta: 6–8 miesięcy. Po trzecie, ważna jest temperatura mrożenia i jego czas. Według badania Hyun-Wooka K. I wsp. Z 2018 r. Ten sposób może przyczyniać się do zminimalizowania wad jakościowych mięsa, m.in. Zatrzymania wody i zachowania kruchości. Naukowcy dążą do zachowania struktur świeżych produktów przy zachowaniu wartości odżywczej oraz maksymalnym przedłużeniu trwałości. Do zamrażania warzyw i owoców zalecane jest osmo-dehydro-zamrażanie (ODF). Na podstawie badania z 2017 r. Można wysnuć wniosek, że zamrażanie wspomagane ultradźwiękami może poprawić wydajność tego procesu poprzez wytwarzanie małych i równomiernie rozmieszczonych kryształów lodu, co przedkłada się na lepszą jakość żywności. Z kolei producentom mrożonych ryb sugeruje się, aby wykorzystywali metodę izochoryczną. Mrożenie żywności nie należy do trudnych czy skomplikowanych metod przedłużania trwałości. Należy zwrócić uwagę na rodzaj produktu – ogromne znaczenia ma to, czy mrożone będą warzywa, czy pierogi. Należy szczelnie owinąć je folią spożywczą lub, jeżeli chcemy zadbać o środowisko, zapakować do pojemnika wielokrotnego użytku, a następnie opisać. Następnie należy je umyć i dobrze osuszyć. Ułatwi to późniejsze wykorzystanie produktów w kuchni. Z pierogami, knedlami czy kopytkami należy postąpić podobnie. Po drugie, należy właściwie opisać etykietę – niezależnie od rodzaju żywności zawsze należy umieścić na niej stosowne informacje. „jagody czarne, 25.07.2019 r.”. Warto wspomnieć, że każdy rodzaj żywności charakteryzuje się nieco innym sugerowanym czasem przechowywania. Umieszczenie na opakowaniu daty mrożenia pozwala ustalić, w jakim czasie należy wykorzystać dany produkt. Zaleca się szybkie mrożenie w maksymalnie niskiej temperaturze. Warto wspomnieć, że cały czas trwają badania udoskonalające procesy mrożenia. Wykorzystują takie procesy jak m.in. Zamrażanie wysokociśnieniowe (HPF), z wykorzystaniem mikrofal (MWF), z zaburzeniami elektrycznymi (EF) czy wspomagane ultradźwiękami (UAF). Badacze podkreślają, że aby zrozumieć wpływ technologii na procesy zamrażania żywności, należy przeprowadzić więcej eksperymentów. Ta metoda jest zalecana do przechowywania warzyw i owoców. Badanie Năstasei G. I wsp. Z 2017 r. Potwierdza, że w tym przypadku tkanki mięśniowe zostają nienaruszone – nie dochodzi do odwodnienia. Przede wszystkim należy zapakować produkt i włożyć go do zamrażarki.3. Zalety mrożenia
Jest to świetna metoda dla osób mieszkających samotnie czy małych rodzin, ale nie tylko. Warto wspomnieć, że zdrowa dieta powinna być jak najbardziej urozmaicona. Wiele osób nie wie, że świetną metodą jest szczelne zapakowanie resztek ciasta czy mięsa i włożenie ich do zamrażarki. Kolejną zaletą mrożenia jest oszczędność czasu. Tak przygotowane jedzenie można spokojnie zamrozić i wykorzystać, kiedy nie mamy czasu na gotowanie obiadu czy pieczenie bułek. Mrożenie owoców sezonowych takich jak maliny czy truskawki w sezonie wiosenno-letnim z pewnością będzie tańsze niż kupowanie tego typu produktów w chłodniejszych miesiącach. Ogromnym plusem tej metody jest jej wpływ na jakość surowca. Po prawidłowym rozmrożeniu są one niemalże nie do odróżnienia od świeżych odpowiedników. Pomimo utraty pierwotnego wyglądu, np. Jeżyny, ich smak pozostanie taki sam. Warto wiedzieć, że żywność mrożona ma dużą wartość odżywczą. Bouzari A., Holstege D. I Barrett D.M. W badaniu opublikowanym w 2015 r. Wykazali, że straty witamin (C, E, A, B2) w takich produktach jak brokuły, groch, kukurydza, marchew, zielona fasolka, szpinak, truskawki i jagody są minimalne. Stwierdzono, że poziom beta-karotenu spada w wyniku mrożenia m.in. W marchewce, szpinaku i grochu.Ci sami badacze przeprowadzili również badanie dotyczące zawartości składników mineralnych, fenoli oraz błonnika w wyżej wymienionych produktach. Mrożenie nie wymaga dodawania cukru, soli czy dłuższego czasu gotowania potraw. Mrożone owoce są zdrowsze od wysokosłodzonych dżemów czy soków. Jeśli zamrozimy pozostałe z obiadu mięso czy zupę, możemy spożyć je nawet kilka dni czy kilka tygodni później bez żadnych negatywnych konsekwencji zdrowotnych. Nie zawsze mamy ochotę na spożywanie tej samej potrawy przez klika dni. Nie trzeba przypominać, jakie ilości jedzenia przygotowujemy co roku na święta. Czy nie lepiej sięgnąć po ulubiony sernik kilka dni później, niż na siłę jeść go, zanim się zepsuje? W wolnej chwili warto przygotować posiłek w większej ilości i podzielić go na porcje. Skoro mowa już o oszczędnościach – metoda ta może pomóc w wydawaniu mniejszej ilości pieniędzy. Dodatkowo nie musimy szukać świeżych owoców na półkach sklepowych w zimie lub płacić większej kwoty za takie same gotowe mrożonki. Do produktów, które możemy przechowywać po zamrożeniu, należą mięso, wędliny czy ryby. Oczywiście trzeba pamiętać, że nie każda żywność nadaje się do mrożenia lub nie będzie tak atrakcyjna wizualnie jak jej świeży odpowiednik. Dzięki temu można zatrzymać smak ulubionych warzyw czy owoców na długie tygodnie. Straty witamin i składników mineralnych są nieduże, dzięki czemu można bez obaw sięgać po mrożonki. W niektórych mrożonkach zauważono wyższy poziom witamin niż w ich świeżych odpowiednikach. Wykazali, że zatrzymanie wartości odżywczej było zależne od rodzaju towaru, ale w większości produktów nie zauważono znaczącej różnicy między świeżą a mrożoną żywnością. Dzięki temu nie dochodzi do strat wartościowych makro- i mikroskładników. Jedną z największych zalet mrożenia żywności jest przedłużenie jej przydatności do spożycia.4. Wady mrożenia
Uważa się, że produkty o bardzo dużej zawartości wody, np. Sałata czy ogórek, po rozmrożeniu tracą bardzo dużo wody, dlatego nie zaleca się przechowywać ich z użyciem tej metody. Kolejnym minusem jest utrata apetycznego wyglądu niektórych produktów spożywczych. W masach do ciast czy zdrowych koktajlach zamrożone owoce na pewno sprawdzą się świetnie. Owszem, jeżeli nie zadbamy o szczelne opakowanie, może być on wyczuwalny. Połączenie mrożonek z innymi świeżymi produktami czy dodanie odpowiednich przypraw może skutecznie pomóc w pozbyciu się wspomnianego zapachu w potrawie. Należy jednak mieć świadomość, że żywność jest w obecnych czasach bardzo droga i nie ma sensu marnować produktów i pieniędzy. Prawidłowe rozmrażanie powinno odbywać się stopniowo. Z tego też powodu zaleca się mrożenie małych porcji, które będą wymagały mniej czasu do rozmrożenia. Na koniec warto wspomnieć, że opisywana metoda przechowywania żywności wiąże się z ograniczonym miejscem dostępnym w zamrażarce. Może to jednak motywować do bieżącego zużywania artykułów, co w gruncie rzeczy nie jest wcale złe. Podsumowując – wszystko zależy od podejścia! Niestety nie wszystkie produkty spożywcze nadają się do mrożenia. Ogórki o wiele lepiej sprawdzą się jako domowe kiszonki. Żywność bogata w wodę, np. Maliny, po rozmrożeniu nie jest już tak jędrna i apetyczna, ale nie można zapominać o smaku. Dla niektórych problemem może być specyficzny zapach mrożonych produktów. Dlatego warto poświęcić kilka minut na wybranie odpowiednich pojemników czy folii spożywczej. Dla niektórych prawidłowe opisanie, pakowanie żywności i mrożenie może być uciążliwe (czy nie łatwiej wrzucić żywność do kosza na śmieci?). Dodatkowo mrożenie, a raczej korzystanie z przechowywanych produktów może wymagać odpowiedniego planowania jadłospisu i wyjmowania produktów z zamrażarki odpowiednio wcześnie, co również może być problematyczne dla niektórych osób. Pozwoli to na maksymalne zachowanie kształtu i smaku żywności. Niektóre badania wskazują jednak, że mrożenie może obniżać soczystość mięsa drobiowego w wyniku długiego czasu mrożenia tego produktu. Niestety nie każda zamrażarka jest na tyle duża, żeby pomieścić większe ilości żywności. Zapobiega to zaleganiu żywności i spożywaniu nieświeżych produktów. Jak każda z metod przechowywania żywności mrożenie też może wiązać się z pewnymi negatywnymi aspektami.5. Jakie produkty można mrozić
Warzywa dobrze znoszące mrożenie to np. Szpinak, groszek zielony, marchew, seler, kalafior, brokuły, kukurydza, bób, szparagi, fasolka szparagowa, papryka pozbawiona gniazd nasiennych czy ugotowane buraki. Drobno posiekany koperek czy pietruszkę można przełożyć do szczelnych pojemniczków lub wypełnić foremki do lodu ziołami i odrobiną wody. Do zamrażarki można także włożyć żółty ser, pieczywo, ciasta (bez galaretek czy mas) czy drożdżówki. Poleca się mrożenie owoców takich jak np. Truskawki, maliny, jeżyny, jagody czarne, borówki amerykańskie, śliwki, wiśnie, morele, agrest, porzeczki, czereśnie, brzoskwinie, granat, rabarbar czy mango. Doskonałym pomysłem jest mrożenie ziół. Resztki po obiedzie również możemy zamrozić, np. Zupy, wywary, sosy (ale nie te na bazie jogurtu czy produktów mlecznych), gulasze, wszelkiego rodzaju upieczone czy ugotowane mięsa i ryby. Do produktów, które świetnie nadają się do mrożenia, zalicza się mięso (surowe oraz wędliny, kiełbasy), ryby (przede wszystkim świeże), grzyby, masło, niektóre owoce i warzywa.6. Czego nie można mrozić
Uważa się, że pomidory lepiej zamrażać w formie przecieru niż całych owoców. Jogurty czy maślanki po rozmrożeniu rozwarstwiają się, przez co wyglądają nieapetycznie i tracą swoje walory smakowe. Należy pamiętać, że produkty o dużej zawartości wody źle znoszą mrożenie. Odradza się mrożenia produktów mlecznych. Nie zaleca się mrożenia surowych jajek w skorupkach. Nie powinno się mrozić arbuzów, papai, pomarańczy, grejpfrutów, kiwi, ogórków, bakłażanów czy czosnku.7. Cenne wskazówki
Podsumowując, mrożenie żywności jest świetnym sposobem na przedłużenie jej trwałości. Warto jednak zapamiętać kilka podstawowych zasad: – zamrażaj tylko dobrej jakości surowce, – zadbaj o szczelne opakowania i prawidłowo opisz produkty, – zamrażaj produkty szybko i w jak najniższej temperaturze, uzyskasz wtedy najlepsze efekty, – pamiętaj, że nie każdy produkt nadaje się do mrożenia, – nie wkładaj do zamrażarki produktów, które były już wcześniej zamrażane, – nie doprowadzaj do zalegania jedzenie w zamrażarce – produkty, które są zamrożone 2 lata, na pewno nie będą tak smaczne jak te zamrożone przez 6 miesięcy.