Jaja – ważny składnik diety
Spis treści
1. Jaja – białko
Spożycie jednego jajka pokrywa ok. 25% zapotrzebowania dorosłego człowieka na pełnowartościowe białko. Ich proporcje są tak odpowiednie dla człowieka, że przez wiele lat służyły jako wzorzec do porównania wartości biologicznej innych białek. Pełnowartościowe białko jaja kurzego zawiera wszystkieaminokwasy egzogenne, czyli takie, których organizm człowieka nie jest w stanie samodzielnie wytworzyć, a które są niezbędnym elementem prawidłowej diety.2. Tłuszcze
Tłuszcze wchodzące w skład jaja to trójglicerydy, fosfolipidy, cholesterol i wolne kwasy tłuszczowe. Zawartość tych pierwszych wynosi 60%, fosfolipidy stanowią ok. 30%, cholesterolw formie wolnej i zestryfikowanej 6%, a kwasy tłuszczowe ok. 1%.3. Węglowodany
Jaja nie są dobrym źródłem węglowodanów, zawierają zaledwie 0, 6 g tych związków w 100 g produktu.4. Składniki mineralne
Jod zawarty w jajach wspomaga pracę tarczycy. Jaja są źródłem takich pierwiastków jak cynk, fosfor, żelazo. W skorupie jaja znajdują się ogromne ilości wapnia, który jest dobrze przyswajalny przez organizm człowieka. Zawierają naturalny selen, który jest silnym antyutleniaczem i może zapobiegać rakowi prostaty.5. Składniki bioaktywne
Zawarte w nich lizozym, konalbumina, cystatyna, kwas sialowy działają przeciwwirusowo i antybakteryjnie. Spożywane przez człowieka w postaci ugotowanej na miękko mogą te funkcje wykazywać w jego organizmie. Awidyna, bo o niej mowa, niszczy biotynę w surowym jaju, przez co przyczynia się do rozwoju szkodliwych drobnoustrojów. Kolejne związki bioaktywne w jaju to związki karotenoidów – beta-karoten, kryptoksantyna, luteina i zeaksantyna. Spożywanie jednego jaja dziennie znacząco zwiększa stężenie luteiny we krwi. Cholina, kolejny składnik bioaktywny jaja, to witamina, która bierze udział w budowie mózgu i układu nerwowego, a także ma wpływ na ich funkcjonowanie. Omawiając rolę jaj w żywieniu, nie sposób nie wspomnieć o składnikach wykazujących aktywność biologiczną, która przejawia się we wspomaganiu procesów obronnych organizmu. Chronią również treść jaja przed zepsuciem. Należy także wspomnieć o białku, które unieczynnia biotynę. Obróbka termiczna jaja niszczy te właściwości awidyny. Luteina i zeaksantyna są odpowiedzialne za prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku i zapobieganie degeneracji plamki żółtej. Nie wpływa to negatywnie na poziom cholesterolu, za to redukuje prawdopodobieństwo powstania katarakty. Zmniejsza wchłanianie cholesterolu, obniża koncentrację homocysteiny w organizmie, przez co redukuje prawdopodobieństwo miażdżycy. Rolę taką odgrywają białka jaja.6. <extra_id_0> Przeczytaj więcej na temat: <extra_id_1>. <extra_id_2>
Najsilniejsze działanie alergizujące wykazują owoalbumina i owomukoid, który nie traci tych właściwości nawet po ugotowaniu. Białko jaja jest silnym alergenem. Frakcja żółtkowa zawiera liwetynę, która również ma właściwości uczulające i może wykazywać reakcje alergiczne krzyżowe z pierzem. Zwłaszcza u dzieci może wywoływać alergie pokarmowe.7. <extra_id_0> Źródło: <extra_id_1> źródło: <extra_id_2>
Podczas konsumpcji jaj wątroba zmniejsza produkcję cholesterolu w organizmie, by utrzymać jego właściwy poziom. Wynika to z faktu, że przyswajanie cholesterolu jest cechą wysoce indywidualną i waha się w granicach 15–86%. Warto zauważyć, że aktualne doniesienia opublikowane przez American Heart Association (Stowarzyszenie Kardiologów USA) nie określają ściśle ilości jajek, którą możemy spożyć, natomiast określają ilość cholesterolu, która wynosi 300 mg na dobę. Z pewnością osoby borykające się z otyłością, opornością insulinową oraz cukrzycą typu 2 powinny zwracać uwagę na poziom cholesterolu w swojej diecie, ponieważ choroby te wiążą się ze zwiększonym wydalaniem cholesterolu endogennego. Cholesterol stanowi 0, 3% masy jajka. Najnowsze badania dowodzą, że cholesterol w jajach ma niewielki wpływ na poziom cholesterolu we krwi u osób zdrowych, aktywnie uprawiających sport. Osoby z wrodzoną skłonnością do nadprodukcji cholesterolu muszą więc uważać na produkty z wysoką zawartością tego związku. Zawartość cholesterolu w jajach może być różna, gdyż czynnikiem na to wpływającym jest chociażby rasa kur czy też sposób ich chowu. Spożycie większej ilości jaj, które w swoim składzie zawierają cholesterol, w tym wypadku może przyczyniać się do powstawania zmian miażdżycowych. Jest niezbędnym i naturalnym składnikiem jaja jako komórki rozrodczej.Wątrobaczłowieka wytwarza dziennie 1–3 g cholesterolu, a jedno jajo zawiera ok. 180 mg tego związku.