Islandzki superprodukt – dlaczego skyr cieszy się tak dużą popularnością
Spis treści
1. Czym jest skyr
Skyr, tradycyjny islandzki produkt mleczny, wyróżnia się swoją kremową konsystencją i delikatnie kwaskowatym smakiem. Choć często jest mylnie nazywany jogurtem, w rzeczywistości to rodzaj bardzo gęstego, odcedzonego serka. Jego wyjątkowość wynika z procesu produkcyjnego, który obejmuje fermentację mleka przy użyciu specjalnych kultur bakterii oraz dodanie podpuszczki – enzymu, dzięki któremu skyrowi bliżej do serów niż do jogurtów. Skyr jest niskotłuszczowy (produkowany głównie z odtłuszczonego mleka), ale też bogaty w białko, wapń i witaminy z grupy B. Za jego wartość odżywczą cenią go zwłaszcza osoby dbające o zdrowie i sylwetkę. Wysoka zawartość białka nie tylko wspomaga budowę i regenerację mięśni, ale również przyczynia się do utrzymania dłuższego uczucia sytości, co wspiera kontrolę apetytu i utrzymanie prawidłowej masy ciała (J. Narvhus, R. Abrahamsen 2023). Delikatny i lekko kwaśny smak skyru sprawia, że doskonale komponuje się zarówno ze słodkimi, jak i słonymi dodatkami. W Islandii skyr jest często serwowany na śniadanie z owocami lub miodem, ale równie dobrze sprawdza się jako dodatek do smoothie, dipów, sosów czy nawet deserów. Jego uniwersalne zastosowanie pozwala na włączenie go do różnorodnych diet. To świetna alternatywa dla wielu tradycyjnych przetworów mlecznych.2. Skyr – wartości odżywcze
Jedno opakowanie naturalnego serka typu skyr (150 g) dostarcza: – energia: 96 kcal, – białko: 18 g, – tłuszcz: 0 g, – węglowodany: 6, 15 g, – wapń: 150 mg (12, 5% dziennego zapotrzebowania) (J. Żuchowski, A. Kiraga, M. Kowalska 2019).3. Czy skyr jest zdrowy
Skyr zyskał uznanie na całym świecie nie tylko ze względu na swoją wyjątkową konsystencję i smak, ale przede wszystkim dzięki bogactwu właściwości zdrowotnych, które sprawiają, że jest cenionym elementem diet zdrowotnych polecanym przez dietetyków i entuzjastów zdrowego stylu życia.4. Wpływ na masę ciała
Spożywanie produktów bogatych w białko, np. Skyru, odgrywa znaczącą rolę w kontroli masy ciała. Dzięki właściwościom sycącym białko pomaga ograniczać apetyt i zmniejszać dzienne spożycie kilokalorii, co jest kluczowe w procesie odchudzania. Badania potwierdzają, że przekąski wysokobiałkowe, jak jogurty czy serki, są znacznie bardziej sycące niż przekąski bogate w tłuszcze, np. czekolada czy krakersy. Uczestnicy badań, którzy wybierali jako przekąskę jogurt, nie tylko odczuwali większą sytość, ale również spożywali średnio o 100 kcal mniej podczas następnych posiłków. Taki wybór przekąsek bogatych w białko może więc być skuteczną metodą kontroli kalorycznej (L. C. Ortinau i wsp. 2014). Dodatkowo jogurty wysokobiałkowe wykazały swoją skuteczność w redukowaniu głodu i przedłużaniu uczucia sytości, co skutecznie ograniczało podjadanie między posiłkami. Te efekty przyczyniają się do lepszego długoterminowego zarządzania masą ciała (S. M. Douglas i wsp. 2013).5. Ochrona przed osteoporozą
Skyr to wyjątkowo bogate źródło wapnia, dlatego może skutecznie zapobiegać osteoporozie i stanowić cenny składnik wspomagający zdrowie kości. Szeroko prowadzone badania naukowe jednoznacznie dowodzą, że odpowiednie spożycie tego kluczowego składnika mineralnego w okresie wzrostu i dojrzewania istotnie wpływa na zwiększenie gęstości mineralnej kości (C. de Lamas i wsp. 2019). W późniejszym wieku, gdy naturalnie dochodzi do jej utraty i zwiększenia ryzyka złamań, zapewnienie odpowiedniej ilości wapnia w diecie jest jeszcze bardziej istotne. Badania wykazały, że zwiększenie spożycia wapnia może efektywnie chronić przed degradacją kości (R. Rizzoli 2022).6. Wsparcie zdrowia sercowo-naczyniowego
Jako produkt mleczny o niskiej zawartości tłuszczu skyr stanowi ciekawy wybór dla osób dbających o zdrowie serca. Bogata zawartość białka przy jednocześnie niskiej ilości nasyconych kwasów tłuszczowych może pomagać w utrzymaniu odpowiedniego poziomu cholesterolu we krwi, co jest kluczowe w zapobieganiu chorobom sercowo-naczyniowym. Skyr dostarcza dużych ilości wapnia, magnezu i potasu – składników mineralnych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania mięśnia sercowego oraz utrzymania jego regularnego rytmu. Wyniki 24-letniego badania przeprowadzonego w Japonii wykazały, że regularne spożywanie 100 g nabiału dziennie wiąże się z redukcją liczby zgonów spowodowanych chorobami serca o 14% (I. Kondo i wsp. 2013). Dodatkowo inne badania potwierdziły, że konsumpcja produktów mlecznych może przyczyniać się do obniżenia ciśnienia krwi u osób z nadciśnieniem tętniczym (C. Ozemek i wsp. 2018).7. Poprawa stanu mikrobioty jelitowej
Skyr (jako produkt fermentowany) to również cenne źródło probiotyków, które odgrywają kluczową rolę w zachowaniu prawidłowego stanu mikrobioty jelitowej. Probiotyki zasiedlają jelita, wspierają ich prawidłowe funkcjonowanie oraz chronią przed wieloma schorzeniami układu pokarmowego. Regularne włączanie skyru do diety przyczynia się do zwiększenia różnorodności i równowagi bakteryjnej w jelitach, co jest fundamentem zdrowia. Warto też podkreślić, że probiotyki znajdujące się w skyrze nie tylko wspierają zdrowie jelit, ale również zwiększają odporność – obniżają ryzyko infekcji i zmniejszają stan zapalny. Dzięki regulacji stanu mikrobiomu te korzystne bakterie ułatwiają także trawienie, co sprzyja lepszemu wchłanianiu kluczowych składników mineralnych, jak wapń, magnez czy żelazo. Efektem jest nie tylko lepsze wykorzystanie wartości odżywczych dostarczanych z dietą, ale także ogólne wsparcie zdrowia (M. L. Marco i wsp. 2017).8. Zmniejszenie ryzyka zachorowania na cukrzycę
Skyr, jeśli jest elementem zrównoważonej diety, przynosi szereg korzyści zdrowotnych, które mogą skutecznie przyczynić się do stabilizacji poziomu glukozy we krwi. Białko, czyli główny składniki tego produktu mlecznego, umożliwia stopniowe uwalnianie energii i pomaga tym samym uniknąć nagłych wzrostów poziomu glukozy, co jest kluczowe dla prewencji cukrzycy typu 2 (W. Yang, W. Jiang, S. Guo 2023). Ponadto skyr wpływa na stan mikrobioty jelitowej, która bierze udział w metabolizmie węglowodanów. Badania wskazują, że zrównoważony mikrobiom może bezpośrednio wpływać na optymalizację odpowiedzi insulinowej, poprawę wrażliwości tkanek na insulinę i tym samym chronić przed rozwinięciem cukrzycy typu 2 (C. J. Lee, C. L. Sears, N. Maruthur 2020).9. Dla kogo skyr nie jest odpowiedni
Skyr, pomimo swoich licznych korzyści zdrowotnych, może nie być odpowiedni dla każdego. Osoby z alergią na białka mleka krowiego powinny unikać tego produktu, ponieważ może on wywoływać reakcje alergiczne takie jak wysypka, problemy z oddychaniem czy obrzęki. Klasyczna wersja skyru może nie sprawdzić się u osób z nietolerancją laktozy, gdyż mogą doświadczać po jego spożyciu problemów trawiennych (J. Muthukumar i wsp. 2020). Na szczęście producenci coraz częściej oferują warianty bezlaktozowe, które są dostosowane do potrzeb konsumentów z wrażliwością na laktozę. Pozwala to na korzystanie z zalet tego odżywczego produktu bez niepożądanych skutków ubocznych.10. Porada dietetyczna
Skyr to bez wątpienia cenny składnik diety bogaty w białko i inne niezbędne składniki odżywcze. Jednakże ważne jest, aby nie opierać swojego jadłospisu wyłącznie na tym produkcie i nie traktować go jako jedynego źródła protein. Dążenie do różnorodności w menu jest kluczowe w kontekście podaży niezbędnych witamin i składników mineralnych. Zbilansowana dieta pozwala także uniknąć rutyny, która z kolei może prowadzić do rezygnacji ze stosowania zdrowych nawyków żywieniowych. Warto mieć na uwadze, że wersje smakowe skyru, choć kuszące, często zawierają dodane cukry, co może zwiększać dzienne spożycie cukrów prostych.