Szukaj
Język
Herbata czarna a herbata owocowa – wpływ na organizm
Spis treści
1. <extra_id_0> Herbata i <extra_id_1> Herbata <extra_id_2> Herbata
Najbardziej znana jest Chajing, czyli Księga Herbaty – w całości poświęcona jej pochodzeniu, uprawie, sposobowi zbierania i przetwarzania liści. Picie herbaty to ważny element chińskiej kultury i robi się to z niezwykłym namaszczeniem. Początkowo herbata miała w Chinach postać sproszkowanych liści. Później zaczęła występować w formie suszonych liści zalewanych wrzątkiem. Do Europy herbatę przywieźli Holendrzy w XVII w. Z powodu ceny napoju zwyczaj jej picia był początkowo znany i rozpowszechniony jedynie na dworze królewskim. Herbata zawiera dużą ilość substancji aktywnych korzystnie wpływających na zdrowie, spośród których jako najważniejsze wyróżnia się polifenole i alkaloidy. III w. Dodatkowo zawarty jest w niej przepis na przygotowanie naparu i dokładny opis składu. W całym procesie istotne są obowiązkowa zastawa, gatunki herbaty, procedura parzenia i rozlewania oraz inne rozmaite rytuały. Czasem dodawano do nich bataty, mąkę ryżową, produkty oleiste, cynamon czy skórkę z mandarynki. Najbardziej rozpowszechniona była wśród wyższych sfer, a z czasem popularne stało się częstowanie gości herbatą. Do Polski dotarła z Francji za czasów panowania Jana II Kazimierza. Ze względu na sposób produkcji wyróżnić można 6 rodzajów herbaty: – herbatę zieloną, która nie jest fermentowana, a jej liście suszy się na ogniu w miedzianych pojemnikach, – herbatę oolong – częściowo fermentowaną przed wysuszeniem liści, co wpływa na jej ciemniejszą barwę, – herbatę kwiatową – a dokładniej z płatków kwiatów, najbardziej znane są herbata jaśminowa i różana, – herbatę czarną, która poddana jest pełnej fermentacji, a jej liście mają niemal czarny kolor, najpopularniejszymi rodzajami są ciemna herbata jinyacha i pu’er, znana jako czerwona, produkowana wyłącznie na eksport, – herbatę żółtą – zbliżoną do zielonej, – herbatę białą, suszoną od razu po zerwaniu i gotowaną najczęściej na parze. Pierwsze wzmianki o herbacie można znaleźć w księgach z ok.2. Rytuał parzenia herbaty czarnej
Po wypiciu, jeśli w najbliższym czasie ponowne przygotowanie naparu nie jest planowane, należy wylać wodę i zostawić na dnie same liście. Sposoby parzenia, a nawet wybór naczynia zależne są od rodzaju herbaty. Na początku do kubka lub czajniczka należy wlać gorącą wodę w celu jego ogrzania, a następnie ją wylać. Później znów można zalać herbatę wrzątkiem i cieszyć się jej smakiem, aromatem i prozdrowotnymi właściwościami. Do czarnej najlepiej sprawdza się czajniczek porcelanowy, ceramiczny lub gliniany, który pozwala na zachowanie naturalnego aromatu i smaku. Do ogrzanego naczynia należy wsypać herbatę i zacząć ją parzyć.3. Właściwości herbaty czarnej
Ok. 80% produkcji herbaty stanowi herbata czarna. Przeciętny Polak w ciągu miesiąca wypija ok. 50 filiżanek herbaty. Dodatkowo wykazują działanie przeciwzapalne, wpływają na obniżenie poziomu cholesterolu i wywierają korzystny wpływ na skład mikrobioty jelitowej. Filiżanka herbaty czarnej zawiera 200 mg flawonoidów. Zawartość kofeiny zależna jest od długości parzenia, np. Herbata parzona 15 sekund zawiera 15 mg kofeiny, a 5 minut – 34–38 mg. Nie są to jednak dobre źródła wapnia, cynku i magnezu, gdyż pokrywają dzienne zapotrzebowanie w minimalnym stopniu (np. 100 ml herbaty dostarcza 5 mg wapnia, co przy zapotrzebowaniu dorosłej osoby wynoszącym 1000 mg stanowi 0, 5% zalecanego spożycia). Może to zwiększać ryzyko rozwoju kamicy nerkowej, więc osoby z genetyczną skłonnością do wystąpienia tej choroby powinny szczególnie uważać. Hodgson, K.D. Almajano i wsp. 2008; A. Związki te wpływają korzystnie na organizm człowieka również w ramach profilaktyki chorób cywilizacyjnych – obniżają poziom glukozy (M. Kudo i wsp. 2015). Gao i wsp. 2016). Metaanaliza badań wykazała, że poziom cholesterolu LDL w surowicy zmniejszył się u osób pijących regularnie czarną herbatę. Zhao i wsp. 2015). Nie powinna być spożywana zwłaszcza w trakcie posiłku. Regularne picie czarnej herbaty zwiększa potencjał antyoksydacyjny organizmu, co pomaga zmniejszyć ryzyko chorób przewlekłych i poprawić ogólny stan zdrowia. Wartość energetyczna naparu posłodzonego łyżeczką ksylitolu wynosi 12 kcal, a łyżeczką cukru – 20 kcal. Herbaty sprzedawane w Polsce w dużej mierze produkowane są przez międzynarodowe przedsiębiorstwa. Najwięcej wypijają jej mieszkańcy Wielkiej Brytanii, zaraz za nimi są Rosjanie, a na trzecim miejscu plasuje się Polska. Herbata czarna zawiera polifenole – związki przeciwutleniające, które zapobiegają pojawieniu się stresu oksydacyjnego, a co za tym idzie opóźniają procesy starzenia się komórek organizmu. Im dłużej napar jest parzony (najlepiej 10 minut), tym więcej polifenoli się uwalnia. Najwyższą aktywność antyoksydacyjną widać po ok. 30–50 minutach od wypicia czarnej herbaty. Liście herbaty zawierają wapń, cynk, magnez, fluor, chrom i selen. W herbacie znajdują się duże ilości szczawianów, które mogą łączyć się ze składnikami mineralnymi i tworzyć nierozpuszczalne sole. Zawarte w czarnej herbacie teaflawiny i tearubiginy wykazują działanie przeciwmiażdżycowe, przeciwnowotworowe oraz przeciwzapalne (J.H. Croft 2010; M.P. Stańczyk 2010). Takemoto i wsp. 2017) i przeciwdziałają otyłości (N. Ponadto badania wykazały, że zawarta w herbacie teaflawina wpływa na obniżenie ryzyka wystąpienia raka jajnika (Y. Zbadany został również związek między spożyciem herbaty czarnej a poziomem cholesterolu jako głównego czynnika rozwoju miażdżycy. Spożycie naparu nie miało zaś wpływu na poziom cholesterolu całkowitego i frakcji HDL (Y. Herbata czarna nie jest polecana osobom z ryzykiem anemii, gdyż zawarte w niej taniny wpływają na hamowanie wchłaniania żelaza. Wskazana jest natomiast osobom cierpiącym na hemochromatozę, czyli chorobę, w której nadmiernie gromadzi się żelazo w organizmie. Herbata czarna bez cukru – podobnie jak ta z dodatkiem erytrytolu – nie wpływa na pulę kilokalorii dostarczonych w ciągu dnia do organizmu. Ze względu na zawartość kofeiny w herbacie i jej moczopędne działanie nie zaleca się wypijania więcej niż 8 filiżanek w ciągu dnia. W 2018 r. Wiodącymi światowymi producentami herbaty były Chiny, Indie i Kenia.4. Właściwości herbaty owocowej
Warto zaznaczyć, że herbata owocowa to coś innego niż ta aromatyzowana, która składa się najczęściej z liści czarnej herbaty, a owoce stanowią jedynie niewielki dodatek. Dzięki wyjątkowym walorom smakowym i zapachowym do produkcji herbat owocowych wykorzystywane są: owoce hibiskusa, jabłka, dzikiej róży, malin, aronii, bzu czarnego, porzeczki oraz liście jeżyny (A. Forycka, W. Stosowane surowce zawierają związki fenolowe, które działają przeciwutleniająco i konserwują żywność. Ich ilości w herbacie są niewielkie i głównie nadają przyjemny smak i aromat. Zawarte w nim antocyjany mają właściwości prozdrowotne, a dodatkowo podnoszą atrakcyjność naparu ze względu na swój intensywny kolor – najczęściej różowo-czerwony. Substancje obecne w herbatach owocowych mogą wchodzić w interakcję z lekami. Dobrze zapoznać się ze składem, by przypadkiem nie zaszkodzić swojemu zdrowiu. 15 grudnia to Międzynarodowy Dzień Herbaty. Włączenie do swojej codziennej diety zarówno naparów owocowych, jak i czarnej herbaty w umiarkowanej ilości wpłynie korzystnie na nawodnienie organizmu i dostarczy przyjemnych doznań smakowych. Herbata owocowa to ciekawa alternatywa dla herbaty tradycyjnej, zwłaszcza w chłodniejszych miesiącach. Zdarza się też, że zamiast owoców używany jest sam aromat. Adamczak, A. Buchwald 2015). Dodatkowo do naparów używane są także przyprawy korzenne, takie jak cynamon, imbir, kardamon czy żeń-szeń. Bardzo często w herbatach owocowych pojawia się hibiskus. Ponadto hibiskus nadaje herbacie lekko kwaskowaty posmak. Czasami znajduje się w nich lukrecja, która nie powinna być stosowana przez osoby z nadciśnieniem, chorobami nerek i wątroby. Warto w tym dniu – jak i w pozostałe dni w roku – cieszyć się smakiem, aromatem i korzystnymi dla zdrowia właściwościami płynącymi z regularnego picia herbaty. Warto jednak pamiętać, że płynem, który najlepiej nawadnia organizm, jest woda i to ona powinna być spożywana w największej ilości. Tak naprawdę nie powinna być nazywana „herbatą”, gdyż składa się głównie z suszonych owoców i nie zawiera liści herbaty.
