Szukaj
Język
Gluten – zdrowy czy szkodliwy?
Spis treści
1. <extra_id_0> Do you have <extra_id_1> Czym jest gluten?
Glutendzięki swoim właściwościom ułatwia przygotowanie wypieków oraz zapewnia ich dobrą jakość. Pomaga również w zachowaniu świeżości przez dłuższy czas. Wówczas jest on stosowany głównie jako środek spulchniający. Osoby takie powinny stosować dietę eliminującą gluten. Jednak coraz częściej obserwuje się, że wiele osób zaczyna stosować dietę bezglutenową bez konkretnej przyczyny. Gluten jest białkiem roślinnym występującym w nasionach zbóż, m.in. Pszenicy, żyta, jęczmienia i owsa. W połączeniu z wodą nadaje elastyczność pieczywu i innym wypiekom oraz poprawia ich pulchność. Głównymi źródłami glutenu są wyżej wymienione zboża, jednak możemy znaleźć go również w formie ukrytej w niektórych produktach takich jak wędliny, pasztety, budynie, słodycze, produkty mleczne, gotowe sosy, zupy, koncentraty spożywcze itd. Pewien odsetek populacji nie radzi sobie z przyswajaniem glutenu. Osoby, u których nie występują żadne negatywne skutki związane ze spożywaniem glutenu, nie powinny eliminować go ze swojej diety. Dieta eliminacyjna jest traktowana jako złoty środek w walce ze złym samopoczuciem, pomoc w zrzuceniu zbędnych kilogramów lub element zdrowszego stylu życia. Jest on zbudowany z dwóch typów białek: – gliadyny, – gluteniny.2. W jakich produktach występuje gluten?
Można wyróżnić produkty zawierające gluten oraz takie, w których mogą znajdować się jego śladowe ilości. Istnieją również produkty całkowicie bezglutenowe, które na opakowaniu posiadają znak przekreślonego kłosa. W poniższej tabeli przedstawiono produkty zawierające gluten, produkty, w których mogą znajdować się jego śladowe ilości, oraz produkty całkowicie bezglutenowe. Nierzadko można zauważyć, że rezygnacja z glutenu wiąże się ze zwiększonym spożyciem tłuszczów nasyconych, cukru czy soli. Wówczas taka informacja powinna być zaznaczona przez producenta na opakowaniu. Według ustaleń FAO/WHO zawartość glutenu w takich produktach nie może przekraczać 20 mg/kg. Ponadto różnego rodzaju reklamy mają za zadanie naprowadzenie nas na myślenie, że gluten może szkodzić, dlatego coraz częściej bez uzasadnienia sięgamy po wysokoprzetworzone produkty „gluten free”, które z reguły są znacznie droższe, a niekoniecznie lepsze dla naszego organizmu.3. Wpływ glutenu na zdrowie
W sklepach oraz restauracjach coraz częściej można spotkać produkty oraz potrawy bezglutenowe, często w wyższej cenie, co jest chwytem marketingowym. Spośród problemów związanych ze szkodliwością glutenu można wyróżnić: – celiakię, – alergię na gluten, – nadwrażliwość na gluten. Jego spożywanie nie powinno przynosić żadnych objawów chorobowych. Wiele osób może wiązać spożycie glutenu z występowaniem otyłości głównie ze względu na to, że jest on zawarty w białym pieczywie, słodkich bułkach i drożdżówkach, które zawierają spore ilości cukru i tłuszczu, które z kolei odpowiedzialne są za wzrost wagi. Oprócz nieprawidłowo zbilansowanej diety istotne znaczenie mają brak aktywności fizycznej, nieodpowiedni styl życia, stres, czynniki hormonalne czy genetyczne. Niestety większość osób uważa, że jest on niepotrzebny w codziennej diecie człowieka, a nawet spekuluje się, że może być szkodliwy. Badania potwierdzają jednak, że gluten wykazuje szkodliwe działanie zaledwie dla 3–6% społeczeństwa. Gluten przez zdrowe osoby jest przyswajany z łatwością. Co szczególnie istotne, wbrew wszystkim informacjom wyszukanym w Internecie spożywanie glutenu w żaden sposób nie przyczynia się do powstawania otyłości! Należy przede wszystkim dokładnie przyjrzeć się innym czynnikom, które mogą mieć wpływ na naszą sylwetkę. W ciągu ostatnich lat zrobiło się bardzo głośno o glutenie.4. <extra_id_0> Nietolerancja gluten <extra_id_1> Gluten <extra_id_2> Nietolerancje gluten
Celiakia, inaczej nazywana chorobą trzewną, zaliczana do chorób genetycznych, charakteryzuje się nietolerancją glutenu. Spożywanie glutenu przez osoby cierpiące na celiakię powoduje zanik kosmków jelitowych, które są niezbędne do wchłaniania składników odżywczych. Na celiakię cierpi około 1% społeczeństwa. W tym schorzeniu nie występuje zanik kosmków jelitowych, jednak pojawiające się objawy są bardzo zbliżone do celiakii. Gluten należy do jednych z najbardziej alergizujących białek. Naturalną reakcją organizmu na alergen jest stan zapalny. Niestety nieleczona nietolerancja może prowadzić do występowania poważnych powikłań, takich jak: – osteoporoza, – cukrzyca, – anemia, – marskość wątroby, – zespół jelita drażliwego. Nie istnieje możliwość samodzielnej diagnozy. Osoby nietolerujące glutenu powinny spożywać nie więcej niż 10 mg glutenu na dobę. Wiele osób myli nietolerancję glutenu z alergią na gluten. Niestety celiakia bardzo często przez dłuższy czas nie daje żadnych objawów chorobowych, następnie mogą występować nudności, bóle brzucha, zaparcia lub biegunki, bóle głowy, ciągłe zmęczenie, afty oraz zmiany skórne. Niestety jest ona schorzeniem nieuleczalnym, dzięki stosowaniu prawidłowej diety można jednak znacznie złagodzić przykre objawy. W drugiej grupie znajdują się osoby z alergią na białko zawarte w ziarnach pszenicy, żyta czy jęczmienia. Między innymi można zaobserwować wstrząs anafilaktyczny, bóle głowy, bóle brzucha, wymioty, biegunkę, pokrzywkę skórną, wodnisty katar i wiele innych. Przyjmuje się, że około 10–20% osób cierpiących na alergię pokarmową jest uczulonych właśnie na gluten. Może pojawić się on natychmiast po spożyciu produktu z glutenem, kilka godzin, a nawet kilka dni po jego przyjęciu. W celu szczegółowego rozpoznania problemu konieczne jest udanie się do gastrologa oraz wykonanie niezbędnych badań. W obydwu schorzeniach konieczne jest stosowanie diety bezglutenowej. Należy jednak pamiętać, że zaledwie 3–6% społeczeństwa posiada problemy wywołane spożyciem glutenu, dlatego jeśli nasz organizm nie wykazuje żadnych negatywnych objawów, nie warto rezygnować ze spożywania produktów zawierających gluten. Są to jednak dwa zupełnie odmienne schorzenia.5. Skutki stosowania diety bezglutenowej u osoby tolerującej gluten
Przede wszystkim jest to spowodowane tym, że nie będzie dostarczała wszystkich witamin oraz składników mineralnych do naszego organizmu. Niestety stosowanie diety bezglutenowej na własną rękę, bez konsultacji z lekarzem lub dietetykiem, może przynieść więcej szkód niż pożytku. Dlatego nie zaleca się stosowania diety bezglutenowej przez osoby zdrowe. Dieta bezglutenowa zaliczana jest do diet eliminacyjnych. W celu zminimalizowania negatywnych skutków diety bezglutenowej konieczne jest zastąpienie produktów z pszenicy, żyta czy jęczmienia innymi, np. Ryżem, kukurydzą oraz kaszami niepowstałymi ze zbóż, które zawierają gluten. U takich osób bardzo często obserwuje się niedobory składników odżywczych takich jak m.in. Błonnik pokarmowy, witaminy z grupy B, cynk, żelazo czy selen, które można znaleźć w zbożach glutenowych. Osoby źle tolerujące gluten powinny natomiast konsultować swoją dietę z dietetykiem w celu zminimalizowania skutków niedoboru witamin oraz składników mineralnych. Z tego względu może nieść niekorzystne skutki zdrowotne dla osób tolerujących gluten, a wykluczających go ze swojego codziennego jadłospisu.
