Szukaj
Język
Główne antyoksydanty – polifenole!
Spis treści
1. Czym są polifenole?
Podstawową rolą polifenoli w organizmie jest hamowanie wolnych rodników. Czynniki nasilające ich powstawanie w organizmie to m.in. Palenie papierosów, nadużywanie alkoholu bądź leków, nadmierna ekspozycja na słońce, długotrwały stres, mała ilość wypoczynku, częste spożywanie grillowanych i wędzonych potraw, częste infekcje wirusowe i bakteryjne, a także przebywanie w obszarach zanieczyszczonych. Do najczęstszych należą: – cukrzyca; – niewydolność nerek; – przewlekły stan zapalny trzustki; – choroba zwyrodnieniowa stawów; – defekty mózgu (demencja starcza, choroba Alzheimera i choroba Parkinsona, udar mózgu); – choroby skóry (egzemy, łuszczyca, przedwczesne starzenie); – problemy w obrębie narządu wzroku (zaćma, zwyrodnienie plamki żółtej); – schorzenia układu pokarmowego (nieżyt żołądka, wrzody żołądka i dwunastnicy); – nowotwory jajnika, jądra, jelita grubego, macicy, nerek, pęcherza, piersi, płuca, skóry, trzustki; – patologie układu krążenia (choroba wieńcowa, miażdżyca, nadciśnienie, zaburzenia rytmu i zawał serca). Do tej grupy można zaliczyć takie substancje jak pochodne kwasów dihydroksybenzoesowego i dihydroksycynamonowego, flawony, flawonoidy, izoflawonoidy, katechiny, kumaryny, kwercetyna, antocyjany, lignany, ligniny czy też produkty uboczne stilbenu. Wolne rodniki są cząsteczkami, które reagują z innymi substancjami ludzkiego ustroju i powodują ich utlenianie. Wolne rodniki są przyczyną wielu chorób. Polifenole to organiczne związki chemiczne należące do grupy fenoli.2. Właściwości polifenoli
Dzięki temu polifenole mają działanie przeciwnowotworowe. Dodatkowo kwercetyna zapobiega podziałom komórek nowotworowych oraz je niszczy. Dzięki ograniczeniu działania lipooksygenazy hamują powstawanie i rozwój stanów zapalnych w ustroju. Katechiny obniżają stężenie cholesterolu frakcji LDL. Z kolei hyperozyd powoduje obniżenie ciśnienia tętniczego krwi. Oprócz tego wpływają na produkcję insuliny, intensyfikują procesy transformacji proinsuliny we właściwy hormon. Wykazano, że ten rodzaj związków zapobiega rozwojowi Helicobacter pylori (przyczyna rozwoju raka żołądka), a także sprzyja rozwojowi dobroczynnych drobnoustrojów – bifidobakterii i bakterii kwasu mlekowego. Polifenole wykazują korzystny wpływ na stan skóry. Ponadto zmniejszają zaczerwienienia i obrzęki poprzez poprawę cyrkulacji krwi, działają rozjaśniająco na przebarwienia, poprawiają koloryt skóry, a także wspomagają procesy naprawcze w przypadku jej uszkodzenia. Polifenole zatrzymują działanie enzymów utleniających – lipooksygenazy oraz cyklooksygenazy. Usuwają wolne rodniki z okolic materiału genetycznego i zapobiegają tym samym jego modyfikacjom (mutacje). Niewątpliwą zaletą polifenoli jest działanie przeciwmiażdżycowe. Ponadto dzięki ograniczeniu działania cyklooksygenazy wykazują charakter antyagregacyjny (zapobiegają odkładaniu blaszek miażdżycowych) oraz zmniejszają przepuszczalność naczyń krwionośnych. Wspomniane już antocyjany odpowiadają za wzrost stężenia cholesterolu frakcji HDL. Katechiny hamują produkcję glukozy w wątrobie i obniżają stężenie cukru we krwi. Chronią również wątrobę przed wirusami WZW A i B. Należy także wspomnieć o kwercetynie, która zwalcza wirusy opryszczki wargowej i płciowej. Poprawiają stopień nawilżenia skóry, wykazują działanie przeciwzmarszczkowe, aktywują podziały komórek skóry (co powoduje pogrubienie skóry), stymulują produkcję kolagenu i elastyny, dzięki czemu skóra jest elastyczniejsza i jędrna. Do pozostałych prozdrowotnych właściwości polifenoli zalicza się: – działanie antyalergiczne (kwercetyna hamuje uwalnianie histaminy i zmniejsza jej produkcję); – zapobieganie chorobom neurologicznym, jak choroba Alzheimera, demencja starcza czy choroba Parkinsona; – zmniejszenie ryzyka i ograniczenie rozwoju schorzeń narządu wzroku, jak zaćma czy zwyrodnienie plamki żółtej. Zapobiegają powstawaniu jonów metali.3. Występowanie
Do najbardziej antyoksydacyjnych warzyw zalicza się brokuły, buraki ćwikłowe, cebulę, czerwoną paprykę, czosnek, fasolę zieloną, kapary, kapustę, pietruszkę (nać i korzeń), seler (nać i korzeń) oraz szpinak. Polifenole w największych ilościach występują w roślinach. Duże stężenie polifenoli znajduje się także w czerwonym winie, herbacie, nasionach kakaowca, oliwie z oliwek, orzechach, piwie, sokach owocowych i warzywnych orazyerba mate. W przypadku owoców, które można uznać za ich podstawowe źródło, wymienia się aronię, czarny bez, brzoskwinie, czereśnie, dziką różę, granaty, grejpfruty, jabłka, jagody (tj. Borówki, jeżyny, maliny, porzeczki), pomarańcze, truskawki, winogrona i wiśnie.
