Gastroskopia – co warto wiedzieć przed wykonaniem tego badania
Spis treści
1. Jak wygląda badanie
W sytuacjach, gdy osoba badana odczuwa znaczny niepokój, lekarz może zdecydować o podaniu dożylnego środka uspokajającego. Lekarz wprowadza gastroskop – cienką, elastyczną rurkę zakończoną kamerą – przez usta, następnie przez przełyk, aż do żołądka i dwunastnicy. Podczas badania lekarz obserwuje wnętrze przełyku, żołądka i dwunastnicy na monitorze, gdzie na żywo wyświetlany jest obraz z kamery. Po zakończeniu badania gastroskop jest ostrożnie usuwany, a pacjent może odczuwać krótkotrwały dyskomfort w gardle, jednak zazwyczaj szybko ustępuje. Pérez Romero i wsp. 2019). Przed jej rozpoczęciem pacjent otrzymuje miejscowe znieczulenie gardła w formie sprayu, co ma na celu złagodzenie dyskomfortu i zmniejszenie odruchu wymiotnego. Pacjent leży na lewym boku, z lekko uniesioną głową, co ułatwia wprowadzenie gastroskopu i zapewnia lepszy dostęp do górnych partii przewodu pokarmowego. W trakcie badania pacjent może być proszony o przełknięcie oraz branie wdechu i wydechu w konkretnych momentach, co zmniejsza dyskomfort i pomaga w sprawnym przesuwaniu się gastroskopu. W razie potrzeby może pobrać próbki tkanek do dalszej analizy lub przeprowadzić inne niezbędne procedury, np. Usunięcie polipów. Po badaniu, szczególnie jeśli podano środki uspokajające, pacjent powinien przez kilka godzin odpoczywać i unikać prowadzenia pojazdów (S. Gastroskopia to stosunkowo krótka procedura trwająca zazwyczaj 10–30 minut.2. Jak przygotować się do gastroskopii
Przygotowanie do gastroskopii obejmuje kilka ważnych elementów i jest kluczowe, aby zapewnić dokładność badania i komfort pacjenta.3. <extra_id_0> Zobacz również <extra_id_1> <extra_id_2> Dieta Polski
Jeśli gastroskopia jest zaplanowana na godziny poranne, ostatni posiłek powinien być lekki i spożyty najpóźniej wieczorem dnia poprzedniego. Dla przykładu – odpowiednią kolacją może być gotowany kurczak, ryż i warzywa gotowane na parze. W przypadku gastroskopii zaplanowanej na późniejsze godziny pacjent może spożyć lekki posiłek wcześnie rano, jednak konieczne jest zachowanie 6–8-godzinnej przerwy przed badaniem. Picie klarownych płynów (wody czy słabej herbaty bez cukru) jest dozwolone do 4 godzin przed badaniem. Należy jednak unikać napojów, które mogą być trudniejsze do strawienia lub pozostawiać osad w żołądku, zwłaszcza kawy z mlekiem, napojów gazowanych, soków cytrusowych czy płynów o wysokiej zawartości cukru. 6–8 godzin przed gastroskopią pacjent powinien powstrzymać się od jedzenia, żołądek powinien być całkowicie pusty w trakcie badania. Ważne, aby składał się z łatwostrawnych produktów, które zawierają niewielkie ilości tłuszczu, ponieważ tłuszcz może spowolnić opróżnianie żołądka. Należy unikać potraw ciężkostrawnych, tłustych i wzdymających, jak smażone dania, nasiona roślin strączkowych, kapusta, brokuły czy napoje gazowane. Zasady komponowania tego posiłku są takie same jak w przypadku gastroskopii wykonywanej rano. Płyny te są szybko wchłaniane przez organizm i nie pozostawiają resztek w żołądku. Na ok. 4 godziny przed badaniem należy całkowicie zaprzestać picia, aby upewnić się, że żołądek będzie pusty (Mayo Clinic 2024). Dzięki temu lekarz będzie mógł dokładnie ocenić błonę śluzową przewodu pokarmowego, a ryzyko powikłań, takich jak aspiracja treści pokarmowej do dróg oddechowych, zostanie zminimalizowane.4. <extra_id_0> Źródła <extra_id_1> <extra_id_2> Źródło:
W takich przypadkach lekarz może zalecić zmianę dawkowania leków lub tymczasowe odstawienie ich na kilka dni przed badaniem. Leki na nadciśnienie zazwyczaj można przyjąć w dniu badania, najlepiej rano. W przypadku leków przeciwcukrzycowych, takich jak insulina czy środki doustne, lekarz może dostosować ich dawkę lub czas podania, aby zapobiec ryzyku hipoglikemii, zwłaszcza gdy pacjent musi być na czczo przed badaniem. Przekazanie pełnej listy stosowanych preparatów pozwoli lekarzowi podjąć odpowiednie kroki, aby procedura przebiegła bezpiecznie i bez komplikacji (NHS 2022). Niektóre preparaty, zwłaszcza te wpływające na krzepliwość krwi, mogą zwiększać ryzyko powikłań podczas zabiegu. Pozwoli to na bezpieczne przeprowadzenie procedury. Należy popić je niewielką ilością wody, aby utrzymać prawidłowe ciśnienie krwi. Warto również poinformować lekarza o wszelkich przyjmowanych suplementach diety, ziołach czy innych preparatach, ponieważ niektóre z nich mogą wpływać na krzepliwość krwi lub wchodzić w interakcje z innymi lekami. Pacjent powinien szczegółowo poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, aby zapewnić odpowiednie przygotowanie do gastroskopii.5. <extra_id_0> In <extra_id_1> English: Przygotowanie Polski:
Po badaniu często obserwuje się też odbijanie i wzdęcia, co jest zupełnie naturalnym zjawiskiem. Behrouzian i wsp. 2017). Aby złagodzić te obawy, kluczowe jest, aby pacjent był dobrze poinformowany o przebiegu badania i możliwych odczuciach, takich jak chwilowy dyskomfort w gardle czy odruch wymiotny. Świadomość, czego można się spodziewać na poszczególnych etapach badania, często pomaga zredukować niepokój i mentalnie przygotować się do zabiegu (F. Gastroskopia jest procedurą, która może wywoływać lęk u pacjentów, szczególnie z powodu jej inwazyjnego charakteru oraz obaw związanych z potencjalnym dyskomfortem.6. Możliwe powikłania po gastroskopii
Znieczulenie miejscowe zwykle pomaga te objawy złagodzić. W bardzo rzadkich przypadkach może dojść do perforacji ściany przewodu pokarmowego, co wymaga natychmiastowej interwencji medycznej. U niektórych pacjentów mogą pojawić się reakcje alergiczne na środki znieczulające lub uspokajające, które mogą objawiać się wysypką, trudnościami w oddychaniu, a w skrajnych przypadkach wstrząsem anafilaktycznym. Nabi 2016). Gastroskopia jest zazwyczaj bezpieczną procedurą, jednak, jak każde badanie medyczne, wiąże się z pewnym ryzykiem powikłań. Rzadziej mogą wystąpić poważniejsze powikłania, takie jak krwawienie, zwłaszcza jeśli podczas badania wykonano biopsję lub usunięto polipy. Istnieje także niewielkie ryzyko zakażenia, które może objawiać się gorączką i nasilającym się bólem. Po podaniu środków uspokajających pacjent może odczuwać senność, zawroty głowy lub nudności przez kilka godzin po zabiegu, dlatego zaleca się unikanie prowadzenia pojazdów i intensywnej aktywności fizycznej (Z. Choć gastroskopia nie należy do badań zbyt przyjemnych, jest procedurą mało inwazyjną, bezpieczną i bardzo przydatną diagnostycznie, dlatego w przypadku wskazań do jej wykonania, warto jak najszybciej ją wykonać. Najczęstszym z nich jest krótkotrwały dyskomfort w gardle, który może objawiać się bólem, chrypką lub suchością, a także odruchem wymiotnym podczas badania.