Endometrioza – przyczyny, objawy, leczenie
Spis treści
1. Endometrioza – co to jest?
Oznacza to, że następujące w organizmie kobiety zmiany hormonalne, zwłaszcza wraz z kolejnym cyklem miesiączkowym, powodują rozwój zmian zapalnych w obrębie nagromadzonych komórek (tzw. Ognisk endometriozy). Gruczolistość zewnętrzna może jednak dotyczyć też innych narządów wewnętrznych, np. Przewodu pokarmowego (zwłaszcza odbytnicy), płuc, a nawet kości. Gruczolistość zewnętrza, czy też po prostu endometrioza, to problem polegający na występowaniu komórek błony śluzowej trzonu macicy (tzw. Endometrium) poza jamą macicy. Endometrioza w zdecydowanej większości przypadków rozwija się w obrębie otrzewnej oraz w obrębie narządów płciowych (m.in. Mięśnie macicy, jajowody i jajniki). Na endometriozę cierpią przeważnie kobiety między 25. A 35. Rokiem życia, niemniej choroba może też pojawić się u nastolatek oraz u kobiet po przebytej menopauzie. Komórki endometrium, które wydostają się poza jamę macicy, są jednak nadal aktywne.2. Endometrioza – objawy i powikłania
Ból jest rezultatem wcześniej wspomnianych zmian zapalnych. Stan zapalny z komórek endometriotycznych przyczynia się także do uszkodzenia komórek w miejscu lokalizacji ognisk. Charakterystycznym symptomem endometriozy są bolesne i obfite miesiączki. Do pozostałych objawów endometriozy należą: – problemy ze snem, – ból podczas defekacji, – torbiele narządów rodnych, – zaburzenie mikroflory bakteryjnej, – wzmożenie napięcia mięśni dna miednicy, – trudności z prawidłową mikcją (np. Częstomocz), – zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego (m.in. Biegunka, wzdęcia, zaparcia, problemy z trawieniem). Po pierwsze zwiększa ryzyko obniżenia płodności lub całkowitej niepłodności oraz utrudnia zajście w ciążę. Po drugie u kobiet borykających się z problemem gruczolistości zewnętrznej znacznie częściej dochodzi do pogorszenia nastroju. Ograniczona efektywność i gorsze samopoczucie mogą stanowić przyczynę obniżenia kondycji psychicznej, powodując choćby rozwój depresji. Pierwszym sygnałem, który może wskazywać na pojawienie się gruczolistości zewnętrznej, są dolegliwości bólowe w trakcie współżycia (tzw. Dysparurenia). Dolegliwości bólowe z czasem ulegają niezwykle dużemu nasileniu, a przeważnie są umiejscowione w obrębie spojenia łonowego, kości krzyżowej i miednicy. Rezultatem tego jest bliznowacenie i powstawanie zrostów, co potęguje odczuwany ból. Krwawienie może też mieć postać pozaowulacyjną, np. Jako krwiomocz czy plamienie kontaktowe w przypadku endometriozy szyjki macicy. Nieleczona endometrioza niesie za sobą poważne skutki. Jest to zwykle rezultat nagromadzonych komórek endometrium, które prowadzą do upośledzenia prawidłowej drożności jajowodów. Utrzymujące się dolegliwości bólowe oraz utrudnione współżycie i czynności fizjologiczne mogą rzutować na jakość różnych sfer życia, m.in. Intymnego czy zawodowego. Endometrioza przez długi czas nie daje o sobie znać – może rozwijać się bez jednoznacznych objawów.3. Endometrioza – leczenie
Operacyjne usunięcie ognisk endometriotycznych przy pomocy laparoskopii lub laparotomii jest najskuteczniejszym sposobem pozbycia się zmian uwarunkowanych przez gruczolistość. Z tego też powodu leczenie operacyjne jest raczej skoncentrowane na pozbyciu się powstałych zrostów, aby złagodzić występujące dolegliwości bólowe i przywrócić narządom wewnętrznym prawidłową przesuwalność. Leczenie endometriozy jest skoncentrowane na przeciwdziałaniu przewlekłym dolegliwościom bólowym. Zdecydowanie częstszym wyborem jest wprowadzenie złożonej terapii estrogenowo-progestagenowej. Diagnostyka endometriozy to przede wszystkim badania obrazowe, które pozwalają specjalistom potwierdzić obecność skupisk komórkowych lub torbieli endometriotycznych poza jamą macicy. Niemniej jednak interwencja chirurgiczna nie rozwiązuje problemu powstawania nowych skupisk komórkowych, które generują zmiany zapalne. Ponadto leczenie laparoskopowe jest rekomendowane w przypadkach m.in. Ograniczeń związanych z wprowadzeniem hormonoterapii, występowania torbieli endometrialnych, nieskuteczności farmakoterapii czy gruczolistości obejmującej narządy wewnętrzne. Stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) przeważnie nie sprawdza się na dłuższą metę. Oprócz tego w farmakoterapii wykorzystuje się m.in. Inhibitory aromatazy, denogest, danazol czy też agonisty GnRH. Badania wykorzystywane do diagnozowania gruczolistości zewnętrznej to m.in. Laparoskopia, tomografia komputerowa czy przezbrzuszne lub dopochwowe USG.4. Fizjoterapia – nowe narzędzie do walki z endometriozą
Fizjoterapia w endometriozie obejmuje m.in. Terapię wisceralną, suche igłowanie, terapię manualną, manualne mobilizowanie blizn, pinopresurę czy terapię uroginekologiczną. Medycyna manualna odgrywa coraz większą rolę w kontekście przeciwdziałania dolegliwościom wynikającym z endometriozy. Ponadto w zakresie postępowania fizjoterapeutycznego uwzględnia się medyczny trening zdrowotny, który ma na celu naukę prawidłowych wzorców ruchowych i reedukację posturalną, oraz gimnastykę oddechową. Do celów fizjoterapii należą: – redukcja bólu, – normalizacja napięcia mięśniowego, – intensyfikacja procesu gojenia powstałych ran, – wzrost elastyczności blizn i zrostów okołotkankowych, – poprawa ukrwienia, odżywiania i natlenienia tkanek miękkich.