Dolegliwości ciążowe a dieta – nudności, zaparcia, zgaga, obrzęki
Spis treści
1. Nudności i wymioty
Venkataramanan, S. Pojawiają się szczególnie w pierwszym trymestrze ciąży, jednak niekiedy trwają dłużej. Popularny termin „poranne mdłości” niezbyt dobrze odzwierciedla faktyczny stan, gdyż u wielu ciężarnych objawy utrzymują się przez cały dzień. Dolegliwości te zazwyczaj nie są groźne dla mamy i dziecka i często traktowane są jako normalny element ciąży, jednak mogą znacznie obniżyć jakość życia i samopoczucie. Bustos, R. Caritis 2017). Ten stan niekiedy wymaga nawet hospitalizacji. Przede wszystkim należy spożywać małe objętościowo posiłki, ale często. Mogą to być np. Herbatniki lub kromka suchego chleba. Między posiłkami dobrze jest pić duże ilości płynów. Warto unikać dań o silnym aromacie, a jeśli intensywny zapach wywołuje mdłości, lepiej spożywać potrawy zimne niż gorące. Glibowski i wsp. 2017). Należy jednak pamiętać, aby nie łączyć imbiru z lekami przeciwzakrzepowymi. Nudności i wymioty ciężarnych (NVP – nausea and vomiting in pregnancy) to jedne z częstszych dolegliwości dotykających kobiety w trakcie ciąży – mogą dotyczyć nawet 70–80% przyszłych mam (M. Caritis 2017). Zazwyczaj ustępują do 22. Tygodnia ciąży, ale u ok. 10% kobiet mogą przedłużyć się do jej końca. Wymioty i mdłości najprawdopodobniej wiążą się z wysokim stężeniem gonadotropiny kosmówkowej – jednego z najważniejszych hormonów produkowanych w trakcie ciąży. Co ciekawe, wykazano, że łagodny przebieg NVP wiąże się z korzyściami dla płodu – zmniejszeniem prawdopodobieństwa niskiej masy urodzeniowej, przedwczesnego porodu i poronienia (M. Venkataramanan, S. U niektórych kobiet natomiast rozwija się ciężka postać NVP, czyli niepowściągliwe wymioty ciężarnych (hyperemesis gravidarum, HEG), które mogą prowadzić do odwodnienia, utraty masy ciała i zaburzeń wodno-elektrolitowych. Łagodne nudności i wymioty można zmniejszyć za pomocą prostych modyfikacji żywieniowych. Jeśli nudności nasilają się szczególnie rano, dzień można rozpocząć od małej przekąski, najlepiej zjedzonej jeszcze w łóżku przed wstaniem. Warto wykluczyć tłuste potrawy, gdyż tłuszcz dodatkowo opóźni opróżnianie żołądka. Nie jest również wskazane mocne przyprawianie potraw oraz spożywanie pikantnych posiłków. Wykazano również, że pomocny w niwelowaniu mdłości może być imbir (P. Warto więc przygotować herbatkę imbirową lub dodawać korzeń jako przyprawę do potraw. Oprócz modyfikacji dietetycznych równie istotne jest zadbanie o wypoczynek psychiczny i fizyczny. Bustos, R.2. <extra_id_0> Polski: <extra_id_1> język polski: <extra_id_2> English: <extra_id_3> English: <extra_id_4>: <extra_id_5> English:
Ich powodem są zmiany hormonalne (głównie wysoki poziom progesteronu, który wpływa na zwolnienie perystaltyki jelit i wydłużony pasaż jelitowy) oraz stale powiększająca się macica uciskająca odbytnicę. Powodem wystąpienia zaparć w ciąży może być także przyjmowanie suplementów dla kobiet w ciąży, zwłaszcza żelaza. Dobrze więc zacząć dzień od szklanki wody, a potem wypijać jej ponad 2 l. Jeśli stan zdrowia na to pozwala, warto wprowadzić aktywność fizyczną dostosowaną do możliwości przyszłej mamy. Zaparcia objawiają się trudnościami w defekacji i rzadkimi wypróżnieniami (mniej niż 3 razy na tydzień). Niekiedy wynikają także ze zmniejszonej aktywności fizycznej przyszłej mamy lub ze zbyt niskiej podaży płynów. W przypadku zaparć należy pić dużo płynów. Dietę powinno się wzbogacić w błonnik pokarmowy, warto więc wprowadzić do swojego codziennego jadłospisu pełnoziarniste produkty zbożowe (np. Płatki owsiane, pieczywo pełnoziarniste, otręby, grube kasze, brązowy ryż i makaron), surowe warzywa i owoce (zwłaszcza ze skórką lub małymi pestkami), orzechy i pestki (np. Migdały, nasiona chia czy siemię lniane). Gdy zmiany diety i stylu życia nie pomogą, lekarz może włączyć środki farmakologiczne bezpieczne dla kobiet w ciąży, np. Na bazie laktulozy czy sorbitolu. Mogą pojawić się na każdym etapie ciąży.3. <extra_id_0> Tomasz <extra_id_1> Tomasz <extra_id_2> Tomasz Zgaga Polski
Zgaga spowodowana jest refluksem żołądkowo-przełykowym, czyli cofaniem się treści pokarmowej do przełyku. Dodatkowo powiększająca się macica naciska na żołądek, co sprzyja wypychaniu jego treści. Objawy zgagi, oprócz uczucia pieczenia, to dyskomfort w nadbrzuszu, częste odbijanie oraz przewlekły kaszel. Aby zapobiegać tej nieprzyjemnej dolegliwości, zaleca się jeść mniejsze porcje, ale częściej. Produktami, które mogą nasilać zgagę, są: kawa, herbata, napoje gazowane, ostre przyprawy, owoce cytrusowe i soki z cytrusów, pomidory, mięta, czekolada oraz tłuste posiłki. Jeśli objawy są bardzo dokuczliwe, lekarz może zdecydować o włączeniu leczenia farmakologicznego. Zgaga to uczucie palenia i pieczenia w gardle, przełyku i klatce piersiowej. W ciąży związana jest z działaniem hormonów – progesteron i estrogeny rozluźniają i obniżają ciśnienie dolnego zwieracza przełyku. Nasilać problem mogą również leki przeciwwymiotne, stosowane przez niektóre ciężarne. Warto wiedzieć, że zgaga w ciąży, choć może być bardzo uciążliwa, nie stanowi zagrożenia dla dziecka. Ostatni posiłek dobrze spożywać 2–3 godziny przed snem, aby objawy nie pojawiały się w nocy. Warto więc wykluczyć je z jadłospisu na jakiś czas. Dostępnych jest wiele leków bezpiecznych do stosowania podczas ciąży. Jest to objaw, który często obserwuje się w ciąży (zwłaszcza w trzecim trymestrze), a ustępuje całkowicie po porodzie.4. Obrzęki
Dolegliwości te wynikają ze zwiększenia ilości krążącej krwi oraz utrudnionego odpływu z naczyń żylnych i limfatycznych. Bardzo istotnym czynnikiem w profilaktyce obrzęków jest odpowiednie nawodnienie. Warto również ograniczyć sól w diecie i zastąpić ją przyprawami ziołowymi. Poleca się odpoczywać z uniesionymi nogami – podczas leżenia dobrze umieścić pod nogami poduszkę lub zwinięty koc. Jeśli obrzękom towarzyszy zwiększone ciśnienie krwi lub są one bardzo nasilone, konieczna jest konsultacja z lekarzem. Dotyczą głównie kończyn dolnych (stóp, kostek czy łydek) oraz dłoni, a towarzyszyć im mogą mrowienie, skurcze czy uczucie ciężkości. Opuchlizna może być większa w upalne dni lub jeśli kobieta spędza dużo czasu w pozycji siedzącej. Przyszłe mamy powinny wypijać co najmniej 2, 3 l wody dziennie, gdyż niedobór płynów spowoduje zatrzymanie ich w organizmie. W miarę możliwości należy wprowadzić odpowiednią aktywność fizyczną uruchamiającą mięśnie nóg, np. Spacery, pływanie czy gimnastykę. Pomocne może być również stosowanie zimnych okładów i żeli chłodzących, np. Z mentolem. Obrzęki pojawiają się częściej w drugiej połowie ciąży i związane są z nadmiernym gromadzeniem się wody w organizmie.