Dietetyczne święta – znaczenie tradycyjnej kuchni i co zrobić, by nam nie zaszkodziła
Spis treści
1. Dietetyczne święta
Wszystko to wywołuje nadmierne podenerwowanie oraz pośpiech. Dlatego jeżeli chcemy zaserwować zdrowsze dania, warto je wcześniej przetestować. Błędem jest wykluczanie określonych produktów czy potraw tylko dlatego, że są uważane za niezdrowe. Jak najbardziej zastępowanie go pełnoziarnistym odpowiednikiem jest dobrym rozwiązaniem, ale nie w każdym przypadku. Podczas przygotowywania jadłospisu na święta najwłaściwszym podejściem jest dawanie wyboru i postawienie koszyczka zarówno z białym, jak i ciemnym pieczywem. Nie ma nic gorszego niż przekonywanie do swoich poglądów na siłę! Nie zawsze wprowadzanie na siłę nowych dań będzie dobrze odebrane. Osoby przywiązane do tradycji mogą mieć problem z delektowaniem się uszkami przygotowanymi w 100% z mąki pełnoziarnistej. Dlatego też każda modyfikacja powinna zostać dobrze przemyślana. W końcu każdy powinien czerpać radość z tego czasu. Gospodarze chcą pokazać się z jak najlepszej strony, dbają o porządek w domu, piękny wystrój w ogrodzie oraz dania, które będą zachwalane nawet przez najbardziej wymagających gości. Taka atmosfera z pewnością nie sprzyja eksperymentom w kuchni. Menu, zwłaszcza świąteczne, powinno uwzględniać preferencje żywieniowe każdego z uczestników wspólnego biesiadowania. Przykładem może być białe pieczywo. Osoby ze schorzeniami układu pokarmowego mogą odczuwać dyskomfort po spożyciu produktów z dużą ilością błonnika. Takie rozwiązanie zagwarantuje, że każda osoba poczuje się rozpieszczona. Zanim zostanie podjęta decyzja, jakie potrawy zagoszczą na świątecznym stole, warto pamiętać, że na niektóre czeka się cały rok. Pamiętajmy, że zmiany składników na bardziej wartościowe mogą pociągnąć za sobą zmianę smaku czy tekstury. Trzeba wiedzieć, że do pewnych smaków trzeba się przyzwyczaić, i niekoniecznie wieczór wigilijny jest na to dobrym momentem. Warto także skonsultować się z najbliższymi. Na wstępie warto zaznaczyć, że okres świąteczny dla wielu osób to czas niezwykle wymagający.2. Zdrowe święta w praktyce
Jak w łatwy sposób wprowadzić wartościowe zmiany? Takie dania dostarczają bardzo dużo kilokalorii oraz mogą powodować uczucie ciężkości. Dwa lata później wysnuto interesujący wniosek, że ta metoda przygotowywania potraw zwiększa ilość wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych WWA w powietrzu, groźnych dla zdrowa. Alternatywą dla smażonego karpia w panierce może być jego wersja pieczona. Oznacza to, że jeśli robimy sos do sałatki, warto majonez wymieszać z jogurtem naturalnym, a do ciasta na uszka część mąki pszennej zastąpić np. Mąką orkiszową typu 700. Kolejnym sposobem może być zastąpienie cukru zdrowszymi zamiennikami. Badanie z 2011 r. Wskazuje, że duże spożycie cukru, zwłaszcza dodanego (np. W słodkich napojach), może prowadzić do zaburzeń gospodarki tłuszczowej (dyslipidemii), otyłości, cukrzycy typu 2 czy insulinooporności. Bardzo niepokojącym faktem jest, że wszystkie te schorzenia mogą także wystąpić u dzieci mających wysoki poziom cukru dodanego w diecie. Warto wykorzystywać przyprawy, np. Korzenne. Warto zatem zaproponować zieloną herbatę z imbirem czy dodać do ciasta czekoladowego nieco cynamonu. Dodatkowo takie przyprawy jak kurkuma, papryka w proszku, szafran, pieprz czarny czy czosnek mają działanie przeciwzapalne, przeciwutleniające i immunomodulujące. Kolejnym sposobem może być wykorzystanie większej ilości warzyw i owoców. Warto przygotować małe przekąski składające się z warzyw i np. Dodatku białkowego (koreczki z pomidorkami koktajlowymi i minimozzarellą). Zachęca się do wybierania jak najchudszych wariantów, np. Drobiu czy chudej wołowiny. Z pewnością będzie to zdrowsza alternatywa dla przepełnionych solą i barwnikami sklepowych wędlin. Wyżej przedstawione przykłady są tylko inspiracją do zmian i z pewnością można znaleźć o wiele więcej dobrych modyfikacji, które sprawią, że tradycyjne potrawy będę jeszcze zdrowsze. Jednak patrząc z perspektywy zdrowia – warto! Po pierwsze unikać smażenia w głębokim tłuszczu. Dodatkowo badanie z 2013 r. Jasno wskazuje, że potrawy smażone w głębokim tłuszczu, w tym także ryby, mogą zwiększać ryzyko wystąpienia raka prostaty. Uważane są one za silne czynniki mutagenne i rakotwórcze. Drugim sposobem jest łączenie produktów tradycyjnych ze zdrowszymi. Różnica w smaku będzie minimalna, a korzyści dla (i tak nadmiernie wykorzystywanego w czasie świątecznym) układu pokarmowego ogromne. Do kutii warto dodać miód lub syrop daktylowy, a do kruchego ciasta na mazurek wykorzystać ksylitol. Dodatkowo składnik ten jest czynnikiem mogącym zwiększać ryzyko schorzeń układu krążenia, w tym nadciśnienia. Nie zaleca się podawać tego składnika dzieciom do 2. Roku życia. Czas świąt Bożego Narodzenia z pewnością sprzyja wykorzystywaniu tych produktów w kuchni. Oprócz podkręcenia smaku przyprawy mogą pomóc w spalaniu tkanki tłuszczowej czy zmniejszać ochotę na słodycze. Właściwości te mogą być wykorzystywane w zapobieganiu wystąpieniu nowotworów i ich leczeniu. Stoły nie muszą być zastawione słodkimi ciastami czy tłustymi mięsami. W czasie świąt często także podawane są mięsa i wędliny. Świetnym rozwiązaniem jest upieczenie większego kawałka mięsa i pokrojenie go na plasterki. Jeżeli jednak brakuje nam czasu i umiejętności nie pozwalają na takie rozwiązanie, można zainwestować w dobrej jakości szynkę czy polędwicę (najlepiej przeczytać skład lub zapytać ekspedienta). Decyzja o modyfikacji tradycyjnych dań jest wyzwaniem i nie każdy jest w stanie się tego podjąć.3. Święta bez ograniczeń
Nawet najzdrowsze potrawy jedzone w ogromnych ilościach mogą przyczynić się do pogorszenia stanu zdrowia czy pojawienia się nadprogramowych kilogramów. Dietetycy zachęcają do wolnego spożywania posiłków, przez co sygnał z żołądka ma szansę dotrzeć do mózgu i poinformować, że organizm jest już najedzony. Popijanie wody czy innych zdrowych płynów (herbata czarna, zielona czy owocowa) również może pomóc w małym oszukaniu organizmu (żołądek będzie wypełniony, a więc mózg będzie miał informację o sytości). Święta nie sprzyjają wyczerpującym treningom czy uprawianiu wyczynowych sportów. Po obfitym obiedzie czy śniadaniu warto jednak znaleźć pokłady samozaparcia i wybrać się na spacer. Warto jednak pamiętać, że powinien odbywać się on w żwawym tempie i trwać ok. 30–40 min. Pierwszym z nich jest umiar. Warto postawić na jeden, średniej wielkości kawałek sernika i delektować się jego smakiem. W ten sposób można uniknąć nieprzyjemnego uczucia przejedzenia. Drugą ważna kwestią jest aktywność fizyczna. Jest to czas odpoczynku i relaksu. Poprawi to samopoczucie oraz sprawi, że metabolizm nieco przyspieszy. W okresie świątecznym warto pamiętać jeszcze o dwóch ważnych aspektach.4. Świąteczne rady
Aby świąteczny czas nie skończył się wyrzutami sumienia oraz nadprogramowymi kilogramami, warto zapamiętać kilka wskazówek: – wybieraj produkty bogate w błonnik pokarmowy, – namów bliskich do wspólnego spaceru lub lepienia bałwana, – nie siedź ciągle przy suto zastawionym stole, – dbaj o odpowiednie nawodnienie, – zachowaj umiar, – zamiast po ciastka częściej sięgaj po owoce, – staraj się robić przerwy między posiłkami.