Szukaj
logo
Szukaj
Artykuł jest w trybie podglądu

Dieta wspierająca zdrowie dróg moczowych

Strona główna Artykuły Dieta wspierająca zdrowie dróg moczowych

Dieta wspierająca zdrowie dróg moczowych

Infekcje dróg moczowych stanowią również drugi najpowszechniejszy rodzaj infekcji bakteryjnych występujących u dzieci. Zapalenie pęcherza moczowego to częsta, nawracająca przypadłość, która dotyka szczególnie młode kobiety. Czy istnieje dieta, która może pomóc w leczeniu i profilaktyce stanów zapalnych pęcherza moczowego? U mężczyzn natomiast obserwuje się zazwyczaj zapalenie prostaty (gruczołu krokowego).

Spis treści

1. Czym jest zakażenie układu moczowego?

Holecki i wsp. 2015). ZUM powodują przenikające do dróg moczowych chorobotwórcze drobnoustroje. U kobiet pierwszy etap zakażenia stanowi kolonizacja bakterii w okolicach ujścia cewki moczowej, a w kolejnym etapie migrację drobnoustrojów do pęcherza moczowego. U mężczyzn natomiast zawsze możliwe jest rozszerzenie się zakażenia na najądrze oraz gruczoł krokowy (prostatę). Stanowią ok. 40% zakażeń szpitalnych oraz 10–20% poszpitalnych (M. W prawidłowych warunkach mocz w pęcherzu moczowym, moczowodach, miedniczce czy kielichach nerkowych jest jałowy. Najczęstszym powodem zakażeń są Gram-ujemne pałeczki jelitowe z rodziny Enterobacteriaceae, wśród których dominuje Escherichia coli – szczególnie szczepy uropatogenne, czyli wywołujące stan zapalny dróg moczowych (UPEC – Uropathogenic Escherichia coli). Przeważnie obserwuje się przemieszczenie chorobotwórczych bakterii podczas stosunku płciowego z uwagi na bliską lokalizację pochwy, odbytnicy i ujścia cewki moczowej. Zakażenia układu moczowego (ZUM) są jedną z najczęstszych przyczyn wizyt u lekarza.

2. Dieta na problemy z pęcherzem

Z uwagi na nawracający problem zakażeń dróg moczowych długotrwałe i ciągłe leczenie antybiotykami należy rozważać jako opcję ostateczną. Kilka badań wykazało skuteczność wielu związków w hamowaniu adhezji (przylegania) uropatogennych szczepów do komórek pęcherza moczowego, powstrzymywaniu wzrostu bakterii, stymulowaniu wrodzonej obrony immunologicznej gospodarza oraz ochronie błony śluzowej pęcherza moczowego i nerek. Potrzeba jednak więcej badań, by ocenić ich skuteczność w leczeniu ZUM (D. Ribić i wsp. 2019; B. Co ciekawe, naukowcy wykazali, że u osób na diecie wegetariańskiej rzadziej obserwowano zakażenia układu moczowego (Y. Być może jest to powiązane z wyższym spożyciem warzyw i owoców, a co za tym idzie – związków o dużym potencjale przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym. Cukromocz obserwowany u pacjentów z cukrzycą sprzyja rozwojowi bakterii. Warto zatem dbać o codzienną dietę oraz utrzymywać prawidłową masę ciała, gdyż zmniejszy to ryzyko wystąpienia zaburzeń gospodarki węglowodanowej. Jej niedobory to powszechny problem zdrowotny związany nie tylko z układem kostnym, gospodarką wapniowo-fosforanową czy układem immunologicznym, ale także z ZUM. Hertting i wsp. 2017). Warto jednak pamiętać o podstawowych zasadach zdrowego odżywiania – z pewnością menu obfitujące w tłuszcze pochodzenia zwierzęcego, alkohol, napoje gazowane i wysokoprzetworzone produkty negatywnie wpływa na zdrowie i zwiększa ryzyko infekcji, w tym tych układu moczowego. Interwencje dietetyczne w terapii ZUM są bezpieczne i mogą przyczyniać się do ograniczania nawrotów oraz szkodliwych skutków długiej i ciągłej profilaktyki antybiotykowej. W badaniach można zaobserwować pojęcie diety anty-UPEC, którą wzbogacają pokarmy zawierające naturalne związki o udowodnionej skuteczności przeciwko UPEC, takie jak D-mannoza i ekstrakty z żurawiny. Scribano i wsp. 2021, R. Scharf i wsp. 2020). Chen i wsp. 2020). Cukrzyca zwiększa ryzyko wystąpienia zakażeń układu moczowego. Dodatkowo hiperglikemia (zwiększone stężenie glukozy we krwi) przyczynia się do upośledzenia odporności swoistej i nieswoistej organizmu. Należy również pamiętać o odpowiedniej podaży witaminy D3. W badaniach na myszach, u których wykazano niedobory witaminy D3, zaobserwowano więcej bakterii odpowiedzialnych za zakażenie układu moczowego (O. Nie istnieje jedna skuteczna dieta, która będzie zapobiegała chorobom pęcherza czy prostaty.

3. Wpływ żurawiny w leczeniu zakażeń układu moczowego

Zarówno amerykański gatunek rośliny (Vaccinium macrocarpon), jak i ten europejski (Vaccinium oxycoccus) jest źródłem polifenoli (kwasów fenolowych, antocyjanów, flawonoidów) oraz jednym z niewielu owoców obfitujących w proantocyjanidyny, które zapobiegają przyczepianiu się bakterii Escherichia coli do komórek dróg moczowych. Wykazano, że częstość występowania zapalenia pęcherza była mniejsza u mężczyzn przyjmujących kapsułki z żurawiną (72 mg proantcyjanidyn) w zestawieniu z tymi, którzy zażywali placebo. Obserwuje się także korzyści płynące z suplementacji u mężczyzn z rakiem prostaty (K. Ponadto zauważono, że spożycie soku żurawinowego przez badane kobiety zmniejszyło u nich występowanie ZUM o 39%. Maki i wsp. 2016). Vasileiou i wsp. 2013; Ch.G. Produkty zawierające żurawinę (soki, skoncentrowane proszki, kapsułki, tabletki) kojarzone są ze zdrowiem dróg moczowych – wykorzystuje się je więc w leczeniu zapalenia pęcherza i infekcjach dróg moczowych. Skuteczność owocu potwierdzają liczne badania. Częstość występowania bólu i pieczenia podczas oddawania moczu również była istotnie niższa u badanych suplementujących żurawinę. Hamilton i wsp. 2015). Wynika to głównie z zawartości proantocyjanidyn w roślinie, zwłaszcza proantocyjanidyny A (K.C. W kilku innych badaniach również potwierdzono pozytywny wpływ żurawiny na zapalenie dróg moczowych – nie tylko u dorosłych, ale także u dzieci (I. Krueger i wsp. 2013). Żurawina to bogactwo składników odżywczych i wielu bioaktywnych związków, które mają właściwości przeciwutleniające.
Zródło

Chen Y. et al., The risk of urinary tract infection in vegetarians and non-vegetarians: a prospective study, „Scientific Reports” 2020, 10, epub.
Hamilton K. et al., Standardized cranberry capsules for radiation cystitis in prostate cancer patients in New Zealand: a randomized double blinded, placebo controlled pilot study, „Support Care in Cancer” 2015, 23(1), 95–102.
Hertting O. et al., Vitamin D-deficient mice have more invasive urinary tract infection, „PLoS One” 2017, 12(7), epub.
Holecki M. et al., Rekomendacje diagnostyki, terapii i profilaktyki zakażeń układu moczowego u dorosłych, pod red. Hryniewicz W., Holeckiego M., Warszawa 2015.
Krueger Ch.G. et al., Quantifying and characterizing proanthocyanidins in cranberries in relation to urinary tract health, „Analytical and Bioanalytical Chemistry” 2013, 405, 4385–4395.
Maki K.C. et al., Consumption of a cranberry juice beverage lowered the number of clinical urinary tract infection episodes in women with a recent history of urinary tract infection, „The American Journal of Clinical Nutrition” 2016, 103(6), 1434–1442.
Nemzer B.V. et al., Cranberry: Chemical Composition, Antioxidant Activity and Impact on Human Health: Overview, „Molecules” 2022, 27(5), epub.
Ribić R. et al., Proposed dual antagonist approach for the prevention and treatment of urinary tract infections caused by uropathogenic Escherichia coli, „Medical Hypotheses” 2019, 124, 17–20.
Scharf B. et al., Antiadhesive natural products against uropathogenic E. coli: What can we learn from cranberry extract?, „Journal of Ethnopharmacology” 2020, 257, epub.
Scribano D. et al. Urinary tract infections: Can we prevent uropathogenic Escherichia coli infection with dietary intervention?, „International Journal for Vitamin and Nutrition Research” 2021, 91(5–6), 391–395.
Vasileiou I. et al., Current clinical status on the preventive effects of cranberry consumption against urinary tract infections, „Nutrition Research” 2013, 33(8), 595–607.