Dieta wegańska u dzieci – czy jest bezpieczna?
Spis treści
1. Dieta wegańska a zdrowie dziecka
W stanowisku Amerykańskiego Towarzystwa Dietetycznego (V. Craig, S. Amit 2010) można przeczytać, że odpowiednio zaplanowane diety wegetariańskie, w tym diety wegańskie, w których zadbano o odpowiednią ilość wszystkich składników pokarmowych, mogą stanowić zdrowy sposób żywienia na każdym etapie życia, również dzieci i młodzieży. Przyczyny stosowania diet roślinnych u maluchów są różne, jednak kluczowe znaczenie ma m.in. Aspekt zdrowotny. Melina, W. Levin 2016) oraz Kanadyjskiego Towarzystwa Pediatrycznego (M. Mogą one także pokrywać zapotrzebowanie żywieniowe i zapewniać korzyści w profilaktyce i leczeniu niektórych chorób. Wśród wielu osób wykluczanie produktów odzwierzęcych z diety dzieci może budzić kontrowersje, niemniej jednak stanowiska wielu międzynarodowych towarzystw naukowych jednoznacznie wskazują na korzyści zdrowotne związane z żywieniem małych wegan.2. Na co zwrócić uwagę podczas wprowadzania diety wegańskiej u malucha
Dodatkowo niezbędne może okazać się wprowadzenie żywności wzbogacanej o dane składniki oraz odpowiedniej suplementacji dietetycznej. Kluczowe znaczenie mają odpowiednia edukacja żywieniowa całej rodziny oraz regularne kontrolowanie stanu zdrowia. W przypadku dzieci głównym wyznacznikiem prawidłowego zbilansowania diety będą ewentualne wahania masy ciała, które należy monitorować. Stałej ocenie musi również podlegać jadłospis pod względem jakości, odpowiedniego zbilansowania oraz zawartości składników szczególnie niedoborowych w diecie wegan, jak białko, witamina B12, witamina D, wapń, żelazo, cynk, jod oraz długołańcuchowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3.3. Jak zbilansować dietę małego weganina
Ze względu na to, że białka pochodzenia roślinnego mają mniejszą wartość odżywczą niż pochodzenia zwierzęcego, istotne będzie wprowadzenie różnorodnych źródeł tego składnika w diecie oraz zadbanie o jego jakość (P. Pomoże to w dostarczeniu odpowiednich ilości wszystkich niezbędnych aminokwasów egzogennych. Kolejnym bardzo ważnym składnikiem jest wapń, którego odpowiednie ilości zapewniają dzieciom m.in. Prawidłowy rozwój kości i zębów. W diecie dzieci powinny znaleźć się roślinne napoje fortyfikowane w wapń. Oprócz tego duże ilości wapnia znajdują się w zielonych warzywach liściastych, jak brokuły, jarmuż, kapusta, dlatego należy uwzględniać je w menu na co dzień dziecka. Jeśli pokrycie zapotrzebowania na wapń nie jest możliwe z dietą, konieczne może okazać się zastosowanie suplementacji. Desmond i wsp. 2021). Dodatkowo dieta wegańska jest szczególnie niedoborowa w witaminę B12, której głównym źródłem są produkty pochodzenia zwierzęcego. Lemale i wsp. 2019). Należy również zwrócić uwagę na odpowiednią ilość tłuszczu w diecie malucha, który powinien pochodzić przede wszystkim z wszelkiego rodzaju orzechów, pestek, awokado, oliwy z oliwek, oleju lnianego i rzepakowego, siemienia lnianego. Przede wszystkim należy zadbać o odpowiednią wartość energetyczną diety dostosowaną do wieku i poziomu aktywności fizycznej. Müller 2020). Ze względu na zwiększone potrzeby żywieniowe dzieci niezbędne może się okazać zwiększenie zawartości białka w diecie maluchów. Przyjmuje się, że dzieci na diecie wegańskiej powinny dostarczać takie ilości wapnia, które będą spełniać standardowe zalecenia odnośnie spożycia tego mikroskładnika w tej grupie wiekowej. Rodzice i opiekunowie podczas zakupów powinni zwrócić szczególną uwagę na skład takich produktów. Dodatkowym źródłem wapnia będą orzechy, nasiona, suszone owoce oraz fasole, których również nie powinno zabraknąć. Warto również zwrócić uwagę na podaż żelaza oraz zadbać o zwiększenie wchłanialności żelaza niehemowego z produktów roślinnych m.in. Poprzez spożycie odpowiednich ilości witaminy C, która poprawia wchłanialność tego pierwiastka (M.A. W przypadku stwierdzonych niedoborów żelaza należy zastosować odpowiednią suplementację po konsultacji z lekarzem. Aby dostarczyć jej odpowiednie ilości, należy włączyć do diety malucha produkty wzbogacane o tę witaminę oraz, jeśli istnieje taka konieczność, zastosować suplementację (J. Rodzicom i opiekunom należałoby również polecić włączenie u małego weganina suplementacji witaminy D, którą zaleca się całej polskiej populacji w okresie jesienno-zimowym ze względu na ograniczoną syntezę skórną tego związku. Pomoże to w dostarczeniu wraz z dietą kluczowych dla zdrowia dziecka kwasów omega-3 – kwasów eikozapentaenowego (EPA) i dokozaheksaenowego (DHA). Kluczowe w kontekście odpowiedniego wzrostu i rozwoju dziecka będzie dostarczanie wraz z dietą prawidłowej ilości białka.