Dieta śródziemnomorska – źródło zdrowia
Spis treści
1. Główne założenia diety śródziemnomorskiej
Należy zaznaczyć, że dieta śródziemnomorska nie jest klasyczną dietą redukcyjną. Nie posiada sprecyzowanego czasu trwania, specyficznych etapów i nie obiecuje uzyskania szczupłej sylwetki w 6 tygodni. To nawyki żywieniowe osób mieszkających we Włoszech, Grecji, Hiszpanii, Maroku, Portugalii, Chorwacji i na Cyprze. Chociaż Francja nie jest oficjalnie zaliczana do tej grupy, to w niektórych jej częściach można zauważyć wpływy diety śródziemnomorskiej. Potrawy i wykorzystywane w nich proporcje produktów różnią się w zależności od kraju, dlatego nie istnieje żadna wzorcowa dieta śródziemnomorska. Charakterystyczne dla tego stylu żywienia są: – wysokie spożycie oliwy z oliwek, owoców, warzyw, pełnoziarnistych produktów zbożowych, ziemniaków, roślin strączkowych oraz orzechów, – średnie spożycie ryb i drobiu, – okazjonalne spożycie alkoholu w postaci czerwonego wina.2. Korzyści zdrowotne
Za popularyzację diety śródziemnomorskiej w dużym stopniu odpowiedzialny jest dr Ancel Keys, który zasłynął w świecie naukowym między innymi odkryciem powiązania między wysokim spożyciem tłuszczów nasyconych a zwiększonym ryzykiem wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego. Keys odkrył, że społeczeństwa zamieszkujące rejony basenu Morza Śródziemnego pomimo że spożywają dużo tłuszczów, cieszą się bardzo dobrym zdrowiem i niską śmiertelnością. Obecnie wiadomo już, że przestrzeganie zaleceń diety śródziemnomorskiej poprawia profil lipidowy oraz dostarcza antyoksydantów i witamin. Dodatkowo taka dieta chroni przed atakami serca, udarami i cukrzycą typu 2. Mimo że od lat 60. Taki model odżywiania jest promowany na całym świecie, w samych państwach basenu Morza Śródziemnego obserwowana jest powolna degradacja stanu zdrowia wynikająca z popularyzacji nawyków żywieniowych typowych dla krajów zachodnich.3. Warzywa i owoce
Niemal w każdej diecie, której celem jest poprawa zdrowia, zaleca się codzienne spożywanie owoców i warzyw. Dieta śródziemnomorska nie jest wyjątkiem. W Grecji na przykład typowe jest spożywanie średnio 9 porcji bogatych w antyoksydanty warzyw i owoców. Powszechne w tych rejonach jest też spożycie produktów zbożowych, powinny być pełnoziarniste i możliwie jak najmniej modyfikowane. Tradycyjnie pieczywo spożywa się oddzielnie lub macza je w oliwie z oliwek. Nie smaruje się go masłem lub margarynami, które zawierają kwasy tłuszczowe nasycone i kwasy tłuszczowe trans.4. Zdrowe tłuszcze
Chociaż celem przejścia na taką dietę jest poprawa stanu zdrowia, wcale nie oznacza to eliminacji czy nawet ograniczania ilości tłuszczów w diecie. Wręcz przeciwnie, występują tu one w znacznych ilościach, ale dobierane są z odpowiednich produktów. Głównym źródłem tłuszczu jestoliwaz oliwek, która dostarcza dużych ilości jednonienasyconych kwasów tłuszczowych – frakcji, która poprawia profil cholesterolowy i redukuje prawdopodobieństwo miażdżycy. Wśród innych prozdrowotnych źródeł tłuszczów można wyróżnić tłuste ryby, takie jak makrela, tuńczyk czy łosoś – wszystkie są bogate w kwasy tłuszczowe wielonienasycone z rodziny omega-3. Ich spożycie jest szczególnie ważne, ponieważ należą do grupy niezbędnych składników, których organizm nie jest w stanie sam wytworzyć. Na diecie śródziemnomorskiej jako przekąskę można też spożywać orzechy, ale lepiej zachować przy tym umiar, ponieważ są kaloryczne i mogą prowadzić do stopniowej akumulacji tkanki tłuszczowej.5. Produkty, których należy unikać
Jeśli ktoś zdecyduje się na stosowanie diety śródziemnomorskiej, powinien pamiętać, by unikać poniższych produktów i składników: – cukier (napoje gazowane, lody itd. ), – przetworzone produkty mięsne (kiełbasy i szynki), – niskiej jakości produkty zbożowe (biały chleb, białe makarony), – tłuszcze trans (margaryny, chipsy, frytki).