Szukaj
logo
Szukaj
Artykuł jest w trybie podglądu

Dieta śródziemnomorska po polsku – jak wykorzystać lokalne zamienniki

Strona główna Artykuły Dieta śródziemnomorska po polsku – jak wykorzystać lokalne zamienniki

Dieta śródziemnomorska po polsku – jak wykorzystać lokalne zamienniki

Cechuje się wysokim spożyciem owoców, warzyw, pełnoziarnistych produktów zbożowych, oliwy z oliwek oraz umiarkowanym spożyciem ryb i drobiu. Dieta śródziemnomorska, znana ze swoich korzyści zdrowotnych, jest jednym z najpopularniejszych modeli żywienia na świecie. W Polsce stosowanie tego modelu żywienia może okazać się trudne i nie do końca ekonomiczne, dlatego warto zastanowić się, jak skutecznie zaadaptować dietę śródziemnomorską do polskich warunków, aby nadal czerpać z niej korzyści zdrowotne i cieszyć się jej walorami smakowymi. Opiera się na produktach i sposobach przygotowywania posiłków charakterystycznych dla krajów basenu Morza Śródziemnego, takich jak Włochy, Grecja, Hiszpania czy Turcja.

Spis treści

1. Założenia diety śródziemnomorskiej

Jej ciągła popularność wynika z połączenia zdrowotnych korzyści i przyjemności z jedzenia podczas jej stosowania. Podstawą diety śródziemnomorskiej jest wysokie spożycie owoców i warzyw, które dostarczają organizmowi niezbędnych witamin, składników mineralnych i błonnika. Oliwa z oliwek zastępuje inne tłuszcze, zwłaszcza zwierzęce, i jest ceniona za swoje właściwości przeciwzapalne i wpływ na poprawę profilu lipidowego. Regularna konsumpcja ryb i owoców morza pozwala na dostarczenie wysokiej jakości białka i kwasów tłuszczowych omega-3 istotnych dla zdrowia serca i ogólnej kondycji układu krążenia. Chudy nabiał, głównie w postaci serów i jogurtów z mleka owczego i koziego, spożywany jest z umiarkowaną częstotliwością, co wspiera zdrowie układów kostnego i trawiennego. W przypadku diety śródziemnomorskiej kładzie się także duży nacisk na spożywanie posiłków w gronie rodziny i przyjaciół, co według jej twórców wpływa korzystnie na jakość życia i zwiększa satysfakcję z jedzenia. Dzięki tym zasadom dieta śródziemnomorska nie tylko dominuje w rankingach zdrowego żywienia, ale także stanowi inspirację dla osób szukających zrównoważonego sposobu na utrzymanie zdrowia (A.K. W rankingu najzdrowszych sposobów żywienia przygotowywanym co roku przez magazyn informacyjny „U.S. Opiera się na kilku kluczowych założeniach, które tworzą model żywieniowy promujący długowieczność i dobre zdrowie. Te naturalne składniki są fundamentem każdego posiłku, dzięki czemu pomagają w utrzymaniu zdrowia i witalności. W przypadku tej diety istotne jest również spożycie pełnoziarnistych produktów zbożowych, które są kluczowe dla utrzymania stabilnego poziomu glukozy we krwi i zapewnienia długotrwałego uczucia sytości. Mięso czerwone pojawia się w tej diecie rzadko – zaleca się, aby zastępować je białkiem roślinnym, np. Nasionami roślin strączkowych, które dostarczają zarówno białka, jak i błonnika, co przyczynia się do poprawy trawienia i zwiększa satysfakcję z posiłków. Przedstawiciele kultury śródziemnomorskiej często włączają do swoich posiłków umiarkowane ilości czerwonego wina, ale ma ono raczej wymiar społeczny, a spożycie alkoholu nie jest niezbędne, aby czerpać korzyści ze stosowania tego modelu żywienia. Świeżość i sezonowość składników jest dodatkowo ceniona – posiłki są nie tylko odżywcze, ale także pełne smaku. Kiani i wsp. 2022). News & World Report” dieta śródziemnomorska od lat zajmuje pierwsze miejsce.

2. Dokładne zalecenia diety śródziemnomorskiej

Oprócz podstawowych zasad twórcy diety śródziemnomorskiej precyzyjnie określili zalecane ilości poszczególnych produktów, aby czerpać pełne korzyści zdrowotne.

3. <extra_id_0> Źródła <extra_id_1> <extra_id_2> Źródło:

– Każdy posiłek powinien obejmować 1–2 porcje świeżych warzyw i owoców, jedną porcję pełnoziarnistych produktów zbożowych z niewielkim dodatkiem oliwy oraz zioła i przyprawy. – Jako dodatkowe źródło zdrowych tłuszczów zaleca się spożycie 1–2 porcji orzechów i oliwek każdego dnia.

4. W ciągu tygodnia

Te szczegółowe wytyczne pozwalają na zbilansowane spożycie wszystkich niezbędnych składników odżywczych i jednoczesne czerpanie przyjemności z bogactwa smaków, które oferuje kuchnia śródziemnomorska (L. – 2–4 jajka, które są doskonałym źródłem białka i niezbędnych witamin.– 2 porcje nasion roślin strączkowych dostarczających białka roślinnego i błonnika.– 2 porcje ryb i owoców morza będących źródłem białka i kwasów tłuszczowych omega-3.– do 2 porcji białego mięsa, które jest łatwostrawnym źródłem białka.– do 2 porcji czerwonego mięsa tygodniowo, z czego maksymalnie jedna może być mięsem przetworzonym. Serra-Majem i wsp. 2020). Pomaga to ograniczyć spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych.– do 2 porcji słodyczy, aby zaspokoić apetyt na coś słodkiego, ale jednocześnie kontrolować spożycie cukru.

5. Dieta śródziemnomorska po polsku

Dzięki wykorzystaniu lokalnych zamienników nie tylko uda się zachować założenia diety śródziemnomorskiej i czerpać z niej korzyści, ale także wesprzeć lokalną produkcję i zmniejszyć ślad węglowy związany z importem żywności. Zaadaptowanie diety śródziemnomorskiej do polskich warunków nie musi być trudne, szczególnie dzięki dostępności wielu lokalnych produktów, które doskonale wpisują się w zasady tego sposobu odżywiania. – Oliwa z oliwek, choć jest łatwo dostępna, może być zastąpiona olejem rzepakowym, który jest równie zdrowy, znacznie tańszy i produkowany lokalnie. – Warto dostosowywać dietę do sezonowej dostępności produktów i własnych kulinarnych preferencji. To wszystko sprawia, że dieta ta może być nie tylko zdrowsza, ale i bardziej ekologiczna. W chłodniejszych miesiącach, jak jesień i zima, polskie jabłka, gruszki, kapusta oraz różnorodne warzywa korzeniowe mogą z powodzeniem zastąpić typowe dla regionu śródziemnomorskiego cytrusy czy papryki. – Latem skorzystanie z lokalnego bogactwa takich produktów jak świeże jagody, maliny, truskawki czy smakowite pomidory i ogórki pozwala cieszyć się pełnią aromatów, które znakomicie komponują się z kuchnią śródziemnomorską. – Jeśli chodzi o ryby i owoce morza – lokalne gatunki z Bałtyku, jak dorsz czy śledź, a także ryby słodkowodne, jak pstrąg czy sandacz, mogą stanowić doskonałe źródło białka i kwasów omega-3. – Łatwo dostępne w Polsce produkty zbożowe takie jak kasza gryczana czy żytni chleb mogą z powodzeniem zastąpić pełnoziarniste makarony i ciemne pieczywo. – Fasola, soczewica, ciecierzyca, bób i groch są już dobrze zakorzenione w polskiej kuchni, więc dodanie ich do jadłospisu nie stanowi żadnego wyzwania. – Jeśli chodzi o nabiał, polskie jogurty, twaróg, kefir, a także regionalne sery takie jak oscypek czy bryndza są świetnymi zamiennikami jogurtu greckiego czy sera feta. – Dieta śródziemnomorska w polskiej wersji może skupiać się na chudym drobiu zamiast dużej ilości czerwonego mięsa. – Orzechy laskowe, włoskie czy nasiona słonecznika mogą z powodzeniem zastąpić migdały czy orzechy piniowe.

6. Śródziemnomorskie leczo po polsku

Cebulę i czosnek obrać ze skórki. W garnku z grubym dnem rozgrzać dobrze olej, dodać cebulę i smażyć przez ok. 10 minut na małym ogniu, do zeszklenia.3. Do garnka dodać przeciśnięty przez praskę czosnek i chwilę smażyć. Po tym czasie dodać pomidory i erytrytol. Dodać odcedzoną fasolę i gotować jeszcze przez 2 minuty. Podawać z brązowym ryżem lub żytnim pieczywem. Składniki (na 2 porcje): – 450 g pomidorów rzymskich (3 sztuki)*, – 400 g cukinii (średnia sztuka), – 240 g papryki czerwonej (sztuka), – 240 g czerwonej fasoli konserwowej (puszka), – 100 g cebuli (sztuka), – 45 g marchewki (sztuka), – 20 ml oleju rzepakowego (2 łyżki), – 10 g erytrytolu (łyżka), – 10 g czosnku (2 ząbki), – 2 g słodkiej papryki mielonej (½ łyżeczki), – 2 g wędzonej papryki mielonej (½ łyżeczki), – 2 g suszonego oregano (½ łyżeczki), – sól i pieprz do smaku. *Poza sezonem można użyć puszki pomidorów krojonych. Cebulę pokroić w kostkę, a czosnek przecisnąć przez praskę.2. W tym czasie pokroić wszystkie warzywa w drobną kostkę.4. Następnie dodać warzywa (poza pomidorami), doprawić i podsmażać na średnim ogniu przez ok. 10 minut.5. Gotować przez 5 minut bez przykrycia.6. Doprawić do smaku.7. Wartość odżywcza (porcja): – energia: 300 kcal, – białko: 14, 4 g, – tłuszcze: 11, 8 g, – węglowodany: 46, 6 g. Sposób przygotowania1.
Zródło

Best Diets Overall 2024, health.usnews.com/best-diet/best-diets-overall (4.05.2024).
Kiani A.K. et al., Modern vision of the Mediterranean diet, „Journal of Preventive Medicine and Hygiene” 2022, 63(2), 36–43.
Serra-Majem L. et al., Updating the Mediterranean Diet Pyramid towards Sustainability: Focus on Environmental Concerns, „International Journal of Environmental Research and Public Health” 2020, 17(23), 8758.