Szukaj
logo
Szukaj
Artykuł jest w trybie podglądu

Dieta planetarna vs. Dieta wegetariańska – porównanie

Strona główna Artykuły Dieta planetarna vs. Dieta wegetariańska – porównanie

Dieta planetarna vs. Dieta wegetariańska – porównanie

W 2019 r. Na łamach czasopisma „The Lancet” opublikowano raport, w którym m.in. Określono zasady diety planetarnej. W jakim celu została stworzona? Dziś coraz częściej zastanawiamy się, jak to, co jemy, wpływa nie tylko na nasze zdrowie, ale również na planetę. Na czym polega ta dieta? Czym różni się od dobrze wszystkim znanej diety wegetariańskiej? Wiele mówi się o tym, ile korzyści może przynieść ograniczenie spożycia mięsa i produktów odzwierzęcych.

Spis treści

1. Dieta wegetariańska

Istnieje wiele powodów, dla których ludzie decydują się na stosowanie tego typu diety, jest to zwykle kwestia indywidualna. Wegetarianizm nie jest nowym konceptem. W starożytnym Egipcie stosowanie diety wegetariańskiej miało na celu oczyszczenie organizmu zarówno w kontekście leczniczym, jak i rytualnym. Hindusi sprzeciwiają się zabijaniu i przemocy wobec zwierząt. Dziś dieta wegetariańska przybiera różne formy. Laktoowowegetarianizm – najpopularniejsza odmiana wegetarianizmu, zakazane jest spożycia mięsa, dozwolone jest spożycie jaj i nabiału.Owowegetarianizm – z diety wyklucza się mięso i nabiał, dozwolone jest spożycie jaj.Laktowegetarianizm – z diety wyklucza się mięso i jaja, dozwolone jest spożycie nabiału.Weganizm – zakazane jest spożycie wszystkich produktów odzwierzęcych, mięsa, nabiału, jaj, a także miodu (ponieważ jest wytwarzany przez pszczoły).Pescowegetarianizm – z diety wyklucza się mięso z wyjątkiem ryb, spożycie jaj i nabiału jest dozwolone.Pollowegetarianizm – z diety wyklucza się mięso czerwone, spożycie drobiu jest dozwolone.Witarianizm – pokarm spożywany jest zwykle na surowo, dopuszcza się podgrzewanie potraw do maksymalnie 40°C.Frutarianizm – dopuszczone jest spożywanie wyłącznie surowych owoców, orzechów i nasion. Odmian diety wegetariańskiej jest znacznie więcej. Inaczej do diety będą podchodzili ci, którzy chcą uchronić zwierzęta przed cierpieniem, inaczej osoby, które chcą zadbać o swoje zdrowie, a jeszcze inaczej osoby, którym mięso po prostu nie smakuje. Podobnie jak w przypadku diety standardowej każdy posiłek powinien być zbilansowany i dostarczać węglowodanów, białka, tłuszczów oraz witamin i składników mineralnych. Na talerzu powinny znaleźć się różnorodne produkty, dzięki czemu zostanie pokryte zapotrzebowanie na wszystkie składniki odżywcze, witaminy i sole mineralne. Dieta wegetariańska ma udowodnione działanie prozdrowotne. McEvoy, N. Woodside 2012). Wegetarianizm to sposób żywienia polegający na wykluczeniu każdego rodzaju mięsa, także ryb i owoców morza. Może to być dbałość o zdrowie, troska o środowisko, niezgoda na zabijanie i złe traktowanie zwierząt hodowlanych, czynniki kulturowe, religijne, a także osobiste preferencje. Idea roślinnego odżywiania jest znana od wieków. Ten styl odżywiania szczególnie zakorzeniony jest w kulturze indyjskiej. Do tej pory większość wyznawców hinduizmu uważa dietę wegetariańską za idealny sposób odżywiania i nie spożywa mięsa. Teoretycznie wegetarianin to osoba niejedząca produktów mięsnych, jednak istnieją także odmiany pośrednie, dopuszczające spożycie niektórych rodzajów mięsa (semiwegetarianizm). Warto zaznaczyć, że dwa ostatnie sposoby odżywiania są niewskazane, ponieważ nie są zbilansowane i niosą za sobą ryzyko wystąpienia wielu niedoborów żywieniowych i pogorszenie stanu zdrowia. Wynika to prawdopodobnie z tego, że każdy człowiek decyduje się na stosowanie tej diety ze swoich powodów. Dobrze zbilansowana dieta wegetariańska jest uważana za pełnowartościową i może być stosowana na każdym etapie życia, także przez dzieci, kobiety w ciąży i karmiące piersią. Główne źródło białka stanowią rośliny strączkowe, produkty mleczne i jaja. W menu każdego dnia powinny znaleźć się: – pełnoziarniste produkty zbożowe – dostarczają węglowodanów złożonych, a także witamin z grupy B, – nasiona roślin strączkowych – są świetnym źródłem białka, – nabiał – stanowi źródło białka oraz wapnia, – orzechy i nasiona – dostarczają aminokwasów i nienasyconych kwasów tłuszczowych, – warzywa i owoce – bogactwo witamin i soli mineralnych. Redukuje prawdopodobieństwo wystąpienia m.in. Chorób układu krążenia, nowotworów, cukrzycy typu 2 (C.T. Temple, J.V. Dieta roślinna, szczególnie nieodpowiednio skomponowana, może sprzyjać niedoborom żelaza, wapnia i witaminy B12 (w przypadku wykluczenia wszystkich produktów pochodzenia zwierzęcego), dlatego warto monitorować poziom tych składników w organizmie. Dozwolone jest spożywanie produktów odzwierzęcych takich jak jaja i nabiał.

2. Dieta planetarna i dieta wegetariańska – porównanie

Troska o dobro planety nie musi oznaczać drastycznych zmian i całkowitej rezygnacji z ulubionych potraw. Warto zaznaczyć, że dieta wegetariańska jest również przyjazna dla środowiska i zdrowia, o ile składa się z produktów dobrej jakości. Nawet najmniejsza modyfikacja pozwalająca na poprawę nawyków przyniesie znaczący efekt. Bez względu na to, który sposób odżywiania wybierzemy, warto zastanowić się nad tym, jak ogromny wpływ na zdrowie oraz środowisko ma to, co znajduje na naszych talerzach.
Zródło

McEvoy C.T., Temple N., Woodside J.V., Vegetarian diets, low-meat diets and health: A review, „Public Health Nutrition” 2012, 15(12), 2287–2294.
Summary Report of the EAT-Lancet Commission,
eatforum.org/eat-lancet-commission/eat-lancet-commission-summary-report (25.03.2021).
Willett W. et al., Food in the Anthropocene: the EAT-Lancet Commission on healthy diets from sustainable food systems, „Lancet” 2019, 393(10170), 447–492.