Szukaj
Język
Dieta karniwora – czy sposób żywienia oparty na samym mięsie może być korzystny dla zdrowia
Spis treści
1. Dieta karniwora – główne założenia
The Carniove Diet, w której opisuje pozytywny wpływ opracowanego przez siebie sposobu żywienia na zdrowie człowieka. W założeniach diety wyklucza on wszelkie węglowodany, a wśród dozwolonych pokarmów wymienia jedynie mięso, od czasu do czasu nabiał w niewielkiej ilości, jaja, smalec, masło i łój, zaś do picia zaleca wodę i wywar z kości. W 2019 r. Wydał on książkę pt. W publikacji autor przedstawia również własną historię diet i pokazuje, jak bardzo pomogło mu spożywanie przez 2, 5 roku wyłącznie produktów odzwierzęcych. Dieta karniwora została opracowana przez dra Shawna Bakera, amerykańskiego ortopedę, chirurga, pisarza i sportowca.2. Zalety diety według autora
Według opinii dra Bakera dietę karniwora można zatem podsumować jako idealną na wszystko (Sh. Teorię opiera on głównie na przypadkach swoich pacjentów, a nie dostępnych badaniach naukowych. Wśród korzyści płynących z tego sposobu żywienia autor podaje m.in. Szybszą utratę masy ciała oraz poprawę funkcjonowania układów: krążenia, kostno-stawowego, nerwowego, immunologicznego, pokarmowego czy hormonalnego. Baker 2019). Warto zatem przyjrzeć się wpływowi powyższego sposobu żywienia na zdrowie człowieka na podstawie dostępnej wiedzy medycznej i zweryfikować zasadność stosowania takiego modelu diety. Mówi również o tym, że jego dieta jest pomocna przy leczeniu cukrzycy, uzależnień, problemów skórnych, alergii czy chorób neurodegeneracyjnych i psychicznych.3. Wysokie spożycie czerwonego mięsa a nowotwory
Tego typu pokarm bogaty jest w nasycone kwasy tłuszczowe, białko i cholesterol, natomiast nie zawiera błonnika oraz zbyt wielu składników mineralnych i witamin. Farvid i wsp. 2021). Chociaż naukowcy raczej nie pochylają się nad modelem żywieniowym opartym tylko na mięsie, opublikowanych zostało wiele dowodów potwierdzających negatywny wpływ nadmiernej konsumpcji produktów odzwierzęcych na stan zdrowia człowieka. Według metaanalizy 148 badań opublikowanej w 2021 r. Wysokie spożycie czerwonego mięsa (wołowiny, wieprzowiny, baraniny, koziny, dziczyzny, cielęciny, koniny czy jagnięciny), a także przetworzonych produktów na ich bazie wiąże się ze znacznie zwiększonym ryzykiem wystąpienia nowotworów piersi, endometrium, jelita grubego, okrężnicy oraz płuc (M.S. Wśród dostępnych badań naukowych nie sposób znaleźć potwierdzenia teorii dra Bakera.4. <extra_id_0> Ryzyko <extra_id_1> Ryzyko <extra_id_2> Ryzyko English:
Guła, M. Wysoka podaż produktów bogatych w puryny może prowadzić do zwiększenia stężenia kwasu moczowego (tzw. Hiperurykemii), co w konsekwencji może być przyczyną wystąpienia wielu różnych chorób, w tym dny moczanowej charakteryzującej się napadami ostrego bólu i obrzękiem zajętego stawu. Korkosz 2017). Wykazano związek między dużą podażą czerwonego mięsa oraz owoców morza a pojawieniem się wymienionego schorzenia oraz zaostrzeniem jego objawów (Z.5. Wpływ cholesterolu i nasyconych kwasów tłuszczowych na zdrowie
Zauważono, że u wegetarian ryzyko zgonu z powodu wymienionych schorzeń jest znacząco niższe niż u osób jedzących mięso w standardowej ilości (T. Nie sposób nie wspomnieć w tym miejscu również o jajach. Li i wsp. 2013). Jej niedobór może prowadzić do nadmiernego stężenia homocysteiny i powodować wystąpienie schorzeń układu krążenia. Woo i wsp. 2014). Przyczynia się ono do wystąpienia chorób układu krążenia (m.in. Miażdżycy, zawału serca czy udaru mózgu), które według danych WHO są głównym powodem śmierci na świecie, a także w Polsce. Huang i wsp. 2012). Istotnie podwyższają one stężenie całkowitego i „złego” cholesterolu we krwi (LDL), co dodatnio koreluje z wystąpieniem zaburzeń w funkcjonowaniu układu krążenia, zwłaszcza u diabetyków (Y. Zwolennicy diet bogatych w mięso wskazują, że produkty odzwierzęce zawierają duże ilości witaminy B12. Warto jednak zaznaczyć, że w zwyczajowej diecie (nie wegańskiej lub wegetariańskiej) nie obserwuje się braków tego składnika (K. Nie od dziś wiadomo, że wysokie spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych i cholesterolu (w które produkty odzwierzęce są bardzo bogate) jest powiązane z negatywnym wpływem na zdrowie człowieka.6. Problem nadmiaru żelaza
Wchłanialność z tych źródeł jest bardzo niska i wynosi 1–10%, natomiast przyswajanie żelaza hemowego – obecnego w produktach odzwierzęcych (zwłaszcza podrobach) – sięga nawet 50%. Borkowska, J. Zauważono, że mężczyźni, którzy mają wyższe poziomy żelaza we krwi, wykazują znacznie wyższe ryzyko wystąpienia zawału serca. Fernandez-Cao i wsp. 2013; D. Mówi się również o tym, że osoby, które regularnie oddają krew, znacznie rzadziej chorują na nowotwory. Torti i wsp. 2018). Weinberg 2009). Pierwsze z nich obecne jest w takich produktach roślinnych jak nasiona roślin strączkowych, pestki dyni, komosa ryżowa, suszone figi czy zielone warzywa liściaste. W naszym społeczeństwie zdecydowanie częściej spotykamy się z problemem niedoboru tego składnika, jednak udowodniono, że jego nadmiar może być równie szkodliwy (A. Antosiewicz 2020). Nadmierne stężenie powyższego pierwiastka wiąże się także ze zwiększoną insulinoopornością, a w konsekwencji prowadzić może do cukrzycy (J.C. Basuli i wsp. 2014). Przyczyną tego jest właśnie obniżenie ilości żelaza w surowicy (S.V. Ponadto badania przeprowadzone na sportowcach sugerują, że nadmierna podaż tego składnika może obniżać odporność i powodować częstsze infekcje (E.D. Żelazo można podzielić na dwa rodzaje: niehemowe i hemowe.7. A co z błonnikiem?
Jarosz i wsp. 2020). Diety bogate w błonnik przyczyniają się do zwiększenia wrażliwości tkanek na insulinę i obniżenia stężenia glukozy we krwi, co redukuje prawdopodobieństwo wystąpienia cukrzycy typu 2 (A.N. Błonnik ma również działanie obniżające ciśnienie krwi (C.J. O’Neil 2016). Bach Knudsen i wsp. 2018). Woo i wsp. 2015). Oduro-Donkor i wsp. 2020). Jak wiadomo, dysbioza (stan braku równowagi pomiędzy „dobrymi” i „złymi” bakteriami w układzie pokarmowym) może negatywnie oddziaływać na odporność, szlaki metaboliczne, a nawet na zdrowie psychiczne, co w konsekwencji powoduje m.in. Choroby autoimmunologiczne, atopię, nietolerancje pokarmowe czy depresję (R.W. Dieta, która nie zawiera węglowodanów, nie dostarcza również błonnika, a jest to bardzo istotny składnik. Badania pokazują, jak ważny jest on dla ludzkiego zdrowia. Reynolds i wsp. 2022). Rebello, C.E. Niezwykle dużą rolę przypisuje mu się przy redukcji masy ciała, gdyż pozytywnie wpływa na poczucie sytości, a produkty w niego bogate przeważnie charakteryzują się mniejszą gęstością energetyczną i większą objętością (K.E. Zauważono także, że przy spożyciu większej ilości błonnika zmniejsza się ogólny stan zapalny w organizmie, dzięki czemu zwiększa się odporność na infekcje (H. Do jednego z najbardziej znanych efektów tego składnika należy zaliczyć prewencję zaparć poprzez wspomaganie perystaltyki jelit oraz zwiększenie objętości stolca (D. Nie bez znaczenia jest również wpływ błonnika pokarmowego na mikrobiotę jelitową. Morton i wsp. 2018). Według wytycznych zapotrzebowanie na niego wynosi < 5 g/dobę (M.8. Nadmiar białka w diecie i jego skutki
Uważa się, że zwiększone spożycie tego składnika przyczynia się do wzmożonej syntezy mięśniowej w organizmie, ale nie zaobserwowano, aby rosła ona proporcjonalnie do ilości białka w diecie – na pewnym etapie nie zauważa się dalszych korzyści. Kamper, S. Warto jednak zaznaczyć, że zbyt duża ilość tego makroskładnika może pogorszyć stan pacjentów chorujących na niewydolność nerek lub u których funkcja tego narządu jest osłabiona. Silva 2014). Li i wsp. 2010). French i wsp. 2017). Ze względu na wysoką zawartość tłuszczu w tym sposobie żywienia – prawdopodobnie nie. Często zaleca się zwiększoną podaż protein sportowcom, a także osobom chorującym na cukrzycę typu 2 (w celu ograniczenia węglowodanów). Mówi się tu o wartościach wyższych niż 2, 2 g/kg mc. (A.L. Strandgaard 2017). Mówi się o negatywnym wpływie na jego stan nawet w przypadku osób zdrowych, ale nie zostało to ostatecznie potwierdzone (J. Dość często spotyka się stwierdzenie, że dieta wysokobiałkowa wpływa negatywnie również na wątrobę, jednak w rocznym badaniu przeprowadzonym na otyłych kobietach i mężczyznach nie zaobserwowano, aby nadmierna podaż protein pogarszała funkcję tego narządu (Z. Co ciekawe, w badaniach na szczurach stwierdzono, że dieta o wyższej zawartości białka i mniejszej zawartości węglowodanów obniża ilość magazynowanego tłuszczu w wątrobie i w ten sposób może chronić przed niealkoholową stłuszczeniową chorobą organu (W.W. Wnioski te wyciągnięto jednak na podstawie badania na modelu zwierzęcym, w którym zawartość białka nie była aż tak wysoka, dlatego też trudno przewidzieć, czy ten sam efekt osiągnięto by w przypadku diety karniwora. Dieta karniwora jest sposobem żywienia bardzo bogatym w białko.9. Niedobory witamin i składników mineralnych
Brakuje również szeroko dostępnych w warzywach i owocach składników antyoksydacyjnych, np. Flawonoidów. Reguła 2014). Ze względu na to, że jest to bardzo restrykcyjny sposób żywienia, potencjalne składniki, których może brakować, to witaminy C, B6, B1 czy kwas foliowy oraz potas, magnez i wapń (chyba że spożycie nabiału jest spore, ale według założeń diety mięsożercy nie powinno być). Z tego powodu niezwykle istotne jest zaplanowanie właściwej suplementacji, najlepiej po konsultacji z lekarzem (J. Najważniejszą kwestią przy dietach eliminacyjnych są niedobory.10. Dieta karniwora a redukcja masy ciała
Rzeczywiście na początku masa ciała znacząco i szybko spada, ale przeważnie spowodowane jest to utratą wody z organizmu. Tettamanzi i wsp. 2021). Oczywiście nie jest to reguła, ale bez wypracowania prawidłowych nawyków żywieniowych i bez edukacji w tym kierunku naprawdę trudno mówić o trwałej zmianie. W przypadku tego rodzaju ograniczeń bardzo często obserwuje się tzw. Efekt jo-jo. Dzieje się tak, gdyż w sytuacji niedoboru węglowodanów organizm uwalnia z wątroby i mięśni glikogen, do usunięcia którego potrzebna jest większa ilość płynów (F. Po pewnym czasie spada jednak tempo utraty masy ciała, a razem z nim spada również motywacja do trzymania diety i następuje powrót do starych przyzwyczajeń oraz wzrost kilogramów. Dieta karniwora należy do niezwykle restrykcyjnych sposobów żywienia, a jej długotrwałe utrzymanie nie należy do łatwych.11. Zalety diety mięsożercy
Można szukać korzyści na podstawie innych rodzajów odżywiania, np. Diet ketogenicznej, Dukana czy Paleo. Na podstawie wcześniej wymienionych modeli można przypuszczać, że dzięki opieraniu swojego odżywiania na produktach wysokobiałkowych (i tym samym zrezygnowaniu z cukrów) poprawia się kontrola glikemii oraz wrażliwość tkanek na insulinę, co mogłoby pomóc przy leczeniu insulinooporności czy nawet zapobiegać cukrzycy typu 2 (T.P. Oprócz tego potwierdzono, że diety bogate w białko znacząco zwiększają poczucie nasycenia poprzez oddziaływanie na układ nerwowy, a co za tym idzie – powodują zmniejszenie poboru kilokalorii i ostatecznie większy spadek masy ciała w zestawieniu z dietami normobiałkowymi. W przypadku białka jest to ok. 3 razy więcej niż w przypadku węglowodanów i 6 razy więcej niż w przypadku tłuszczu (U. Co ciekawe, u szczurów zaobserwowano, że duża podaż białka hamuje ośrodki oreksygenne w mózgu (tzw. Ośrodki głodu) poprzez zmniejszenie wrażliwości układu nagrody, co skutkuje mniejszym apetytem (M. I na tym potencjalne zalety się kończą. Trudno powiedzieć. Żadna z nich nie wyklucza jednak całkowicie węglowodanów i w żadnym przypadku jedynym źródłem energii nie są produkty odzwierzęce, więc nie sposób wyciągnąć właściwych wniosków. Wycherley i wsp. 2012). Nie bez znaczenia jest także efekt termogenezy (oznacza ona ilość energii, jaką organizm musi zużyć, aby strawić konkretny makroskładnik). Keller 2011). Journel i wsp. 2012). Czy jednak rzeczywiście dieta mięsożercy nie ma żadnych zalet?
