Szukaj
Język
Dieta a trądzik – fakty i mity
Spis treści
1. Czym jest trądzik
Trądzik jest chorobą zapalną skóry objawiającą się występowaniem krostek, grudek i zaskórników. Do ich powstania przyczyniają się nadmierna produkcja łoju przez androgeny i rogowacenie komórek gruczołów łojowych, dochodzi wówczas do zatkania przewodów wyprowadzających. Dodatkowo pojawia się stan zapalny, w którym biorą udział także bakterie naturalnie bytujące na skórze, np. Cutibacterium acnes. Obserwuje się duże czerwono-różowe zmiany, które mogą być bardzo bolesne. Trądzik pojawia się m. in. Na twarzy, szyi, plecach oraz klatce piersiowej. Uważa się, że ok. 80% przypadków trądziku ma podłoże genetyczne, jednak trwają badania sprawdzające inne czynniki, które mogą wpływać na powstawanie tego schorzenia.2. Leczenie trądziku
Terapia trądziku zazwyczaj jest długotrwała i wymaga cierpliwości. Przepisywane są leki o działaniu miejscowym (np. Retinoidy i antybiotyki) oraz leki ogólnoustrojowe (np. hormony). Coraz większym zainteresowaniem cieszą się również metody fizjoterapeutyczne, m. in. Ekstrakcja zaskórników czy krioterapia. Dodatkową przeszkodą w skutecznym leczeniu jest rosnąca oporność trądziku na powszechnie stosowane antybiotyki. Wymusza to opracowanie nowych metod leczenia. Co ciekawe, zaobserwowano pozytywny wpływ metforminy (leku stosowanego w terapii cukrzycy) na zanik zmian trądzikowych. Coraz częściej pojawiają się także badania sugerujące, że dieta oraz styl życia mogą mieć istotny wpływ na kondycję skóry. Oznaczałoby to, że osoby z trądzikiem mogą w sposób mało inwazyjny wpłynąć na poprawę stanu cery.3. Czy dieta ma wpływ na trądzik?
Pierwsze wzmianki dotyczące roli diety w przebiegu trądziku pochodzą z lat 70. XX wieku. Przypuszczano, że określone składniki diety mogą wpływać na przebieg choroby. Głównymi elementami, które brano wtedy pod uwagę, były indeks glikemiczny i ładunek glikemiczny. Obecnie trądzik określa się jako chorobę cywilizacyjną lub konsekwencję typowej zachodniej diety, która charakteryzuje się wysoką podażą cukrów prostych (np. W napojach), wysokotłuszczowych produktów mlecznych oraz słodkich dań. Dodatkowymi czynnikami, które mogą przyczyniać się do powstawania trądziku, są otyłość i cukrzyca. Istnieją doniesienia sugerujące, że dieta eliminująca węglowodany o wysokim indeksie glikemicznym, mleko oraz jego przetwory może obniżać ryzyko występowania trądziku (M. S. Matsui 2019).4. Dieta o wysokim indeksie glikemicznym może przyczynić się do zaostrzenia trądziku – FAKT
Spożywanie produktów o wysokim IG przyczynia się do wzrostu poziomu cukru we krwi, a co za tym idzie – zwiększenia produkcji insuliny. Dochodzi do stymulacji insulinopodobnego czynnika wzrostu (IGF-1), który indukuje proliferację zarówno keratynocytów, jak i komórek łojowych oraz stymuluje produkcję androgenów. Badanie przeprowadzone na mężczyznach w wieku 15–25 lat stosujących dietę wysokobiałkową o niskim indeksie glikemicznym potwierdziło, że stan ich skóry poprawił się w porównaniu ze stanem skóry osób stosujących dietą o wysokim IG. Zaobserwowano zmniejszenie liczby zmian trądzikowych i wielkości gruczołów łojowych oraz redukcję stanu zapalnego.5. Trądzik ma tylko jedną przyczynę – MIT
Uważa się, że trądzik jest schorzeniem dziedzicznym (ok. 81%), jednak trudno określić, czy jest to wynik przyjęcia zachodniego modelu żywienia, czy np. Nieznanych czynników środowiskowych. Obecnie przyjęło się, że jest to choroba wieloczynnikowa (genetyka, epigenetyka, mikrobiom skóry i mikrobiom jelitowy).6. Dieta powoduje trądzik – MIT
Dostępne badania pokazują, że dieta może przyczynić się do zaostrzenia trądziku, ale nie może być jego pierwotną przyczyną.7. Wspomaganie leczenia dietą daje natychmiastowe efekty – MIT
Aby mówić o skuteczności diety w procesie leczenia trądziku, należy brać pod uwagę okres ok. 10–12 tygodni. Tylko długotrwałe wykluczenie mleka i produktów o wysokim indeksie glikemicznym może (ale nie musi) przyczynić się do poprawy stanu cery. Warto dodać, że jeśli nawet nie zauważymy efektów, stosowanie produktów o niskim IG przynosi wiele korzyści zdrowotnych – obniża ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2, chorób układu krążenia czy nowotworów.8. Mleko może powodować zaostrzenie trądziku – FAKT
Istnieją badania, np. C. A. Adebamowo i wsp. , sugerujące, że pewne produkty mleczne (mleko odtłuszczone, mleko chude, mleko tłuste) mogą przyczyniać się do powstawania zmian trądzikowych. Nie wykazano jednak związku między tym schorzeniem a spożywaniem jogurtów i serów. Potwierdza to także obecne stanowisko Amerykańskiej Akademii Dermatologicznej.9. Czekolada ma wpływ na zaostrzenie zmian trądzikowych – FAKT
Z badań opublikowanych w 2016 r. Wynika, że spożywanie gorzkiej czekolady przez mężczyzn ze skłonnościami do wystąpienia trądziku pogorszyło kondycję ich skóry. Czekolada predysponuje do hiperglikemii i insulinemii, które nasilają trądzik pospolity.10. Słone przekąski mogą przyczyniać się do zaostrzenia zmian trądzikowych – FAKT
W 2016 r. M. A. El Darouti i wsp. Opublikowali badanie, które sugeruje, że spożycie pokarmów słonych było istotnie wyższe wśród pacjentów z trądzikiem w zestawieniu z osobami niechorującymi na trądzik. Oznacza to, że te przekąski mogą przyczyniać się do zaostrzenia zmian trądzikowych. Przypuszcza się także, że ostre potrawy mogę wywoływać podobny efekt.11. Kwasy tłuszczowe omega-3 mogą mieć pozytywny wpływ na kondycję skóry – FAKT
Badania sugerują, że skojarzona suplementacja kwasów omega-6, kwasu gamma-linolenowego (GLA) oraz długołańcuchowych PUFA omega-3 wykazuje największy potencjał przeciwzapalny, co może być korzystne w leczeniu trądziku oraz innych chorób skórnych, np. Łuszczycy czy atopowego zapalenia skóry. Oznacza to, że spożywanie olejów bogatych w kwasy omega-3 (np. Oleju lnianego), ryb (makrela, łosoś) czy orzechów (np. Włoskich) może przyczynić się do złagodzenia zmian trądzikowych.12. Podsumowanie
Podsumowując, trądzik jest uważany na wieloczynnikowe schorzenie, które ma związek z dietą. Mleko, czekolada, słone przekąski oraz spożywanie produktów o wysokim indeksie glikemicznym mogą przyczynić się do zaostrzenia zmian trądzikowych. Długo utrzymujący się i nawracający trądzik wiąże się z wysokim stresem i może prowadzić do pogorszenia jakości życia. W leczeniu istotna jest podaż kwasów tłuszczowych omega-3, które mogą zmniejszyć stan zapalny skóry, dlatego zaleca się, aby jadłospis uwzględniał orzechy, dobrej jakości tłuszcze oraz ryby.
