Szukaj
Język
Dieta a stan skóry
Spis treści
1. Skóra – budowa i właściwości
Pozornie delikatna i niezwykle wrażliwa, ochrania resztę organizmu przed szkodliwym działaniem czynników mechanicznych, chemicznych i biologicznych. Jej głównym zadaniem jest utrzymanie równowagi między środowiskiem zewnętrznym a wewnętrznym. Jest również kluczowym elementem układu odpornościowego, tworzy pierwszą barierę dla drobnoustrojów. Dzięki zdolnościom wydzielniczym uczestniczy w usuwaniu wielu substancji z ustroju i reguluje ciepłotę ciała. Skóra w najgrubszym miejscu na ciele ma zaledwie 5 mm i zbudowana jest z trzech warstw: naskórka, skóry właściwej oraz tkanki podskórnej. Warstwa rogowa naskórka zawiera w swojej strukturze lipidy i keratynocyty, które odpowiadają za zatrzymanie wody i właściwe nawilżenie skóry. Najważniejszymi lipidami obecnymi w naskórku są ceramidy i fosfolipidy. Oprócz regulacji nawilżenia odpowiadają za utrzymanie właściwego pH, prawidłowe oddychanie skóry oraz wymianę metabolitów. Skóra właściwa odpowiedzialna jest za utrzymanie bariery immunologicznej, a dzięki obecności włókien kolagenowych odpowiada za jędrność i właściwe nawilżenie. W warstwach skóry rozmieszczone są również gruczoły łojowe i potowe, receptory wrażliwe zarówno na zimno, jak i ciepło, zakończenia nerwów oraz włosowate naczynia krwionośne. Ich prawidłowe funkcjonowanie i współdziałanie jest warunkiem dobrego stanu skóry, a co za tym idzie – jej ładnego wyglądu. Właściwie nawilżona i odżywiona skóra spełnia wszystkie swoje funkcje nawet w ekstremalnych warunkach. Problemy pojawiają się, gdy skóra nie otrzymuje wszystkich niezbędnych składników i związków. Wtedy zaczyna sygnalizować nieprawidłowości poprzez pojawienie się na jej powierzchni plam, przebarwień i wyprysków. Inne objawy, na które należy zwrócić uwagę, to zaczerwienienia oraz suchość.2. Www. dieta. pl
Zobacz więcej na.3. Czynniki negatywnie wpływające na wygląd i kondycję skóry
Na skórę mają wpływ zarówno czynniki zewnętrze, jak i wewnętrzne. Należą do nich: – sposób odżywiania, – nałogi (nadużywanie alkoholu, palenie papierosów), – promieniowanie UV (brak stosowania kremów z filtrem, częste wizyty w solarium), – detergenty, – uwarunkowania hormonalne, – predyspozycje genetyczne, – zaburzenia metabolizmu ceramidów, – stres, – choroby oraz stany zapalne. Aby móc cieszyć się gładką skórą o równomiernym kolorycie, należy kompleksowo dbać o ciało i w miarę możliwości minimalizować szkodliwe działanie wymienionych czynników, które są odpowiedzialne również za procesy starzenia.4. Woda
Woda stanowi główny składnik organizmu człowieka. Odpowiednia podaż wody w ciągu dnia wpływa pozytywnie na funkcjonowanie organizmu. Woda zapewnia m. in. Prawidłową termoregulację, utrzymanie równowagi wodno-elektrolitowej oraz kwasowo-zasadowej. Dodatkowo jest bardzo ważna w utrzymaniu odpowiedniej kondycji skóry. Udowodniono, że spożycie odpowiedniej ilości wody utrzymuje właściwe napięcie skóry. Przyczynia się również do zwiększenia przepływu krwi w naczyniach kapilarnych, co wiąże się z utrzymaniem odpowiedniego ukrwienia, elastyczności i jędrności skóry. Niedobory wody w organizmie wpływają na zwiększenie suchości skóry.5. Witaminy
Szczególną uwagę należy poświęcić witaminom znanym z silnego działania antyoksydacyjnego. Chodzi tutaj o witaminy A, C i E. Mają one istotny wpływ na właściwe funkcjonowanie skóry oraz jej regenerację. Witamina A nie tylko wpływa na koloryt i ładny wygląd skóry, dodatkowo likwiduje przebarwienia słoneczne, stymuluje wytwarzanie kolagenu i elastyny w warstwie właściwej skóry, reguluje pracę gruczołów łojowych, przyspiesza proces gojenia naskórka i błon śluzowych, a także jest ważnym składnikiem leczenia trądziku i łuszczycy. Witamina A obecna jest w produktach pochodzenia zwierzęcego oraz w czerwonych, żółtych i zielonych warzywach i owocach (w postaci beta-karotenu). Witamina E chroni skórę przed działaniem wolnych rodników, przyspiesza jej regenerację, spowalnia procesy starzenia i zapobiega rogowaceniu skóry. Jej źródłem są oleje roślinne, tłuste ryby i orzechy. Podobne działanie wykazuje również witamina C. Jako silny antyoksydant niweluje skutki działania wolnych rodników. Do organizmu dostarczana jest poprzez spożywanie warzyw i owoców. Jednak należy pamiętać, że jest bardzo wrażliwa na ekspozycję na tlen, temperaturę i światło, dlatego najwięcej witaminy C będą miały nieprzetworzone warzywa i owoce zebrane w sezonie ich naturalnego dojrzewania. Badania IŻŻ przeprowadzane kolejno w 2000 i 2003 roku sugerują, że spożycie witamin wśród Polaków nie pokrywa się z zalecanymi normami. Bardzo często występują niedobory witamin z grupy B oraz witaminy C. Z kolei stwierdza się nadmierne spożycie witamin A i E, szczególnie u kobiet, co może być wynikiem przyjmowania preparatów na poprawę kondycji włosów, skóry i paznokci.6. Składniki mineralne
Oprócz witamin bardzo ważna jest właściwa podaż makro- i mikroelementów. Na prawidłowy stan skóry wpływają wapń, potas, żelazo, selen, miedź, , jod oraz krzem. Wymienione składniki mineralne pozwalają na utrzymanie elastyczności skóry, zapobiegają wysuszeniu i łuszczeniu się, łagodzą objawy trądziku i przyspieszają jego leczenie oraz korzystnie wpływają na procesy gojenia się ran i uszkodzeń skóry. W diecie powinny znaleźć się produkty pełnoziarniste, chude mięso, ryby, jaja, nasiona roślin strączkowych oraz orzechy i pestki.7. Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe
W warstwie skóry właściwej obecne są ceramidy i fosfolipidy, które do prawidłowej pracy potrzebują kwasów linolowego i alfa-linolenowego, pozyskiwanych przez organizm w wyniku przekształceń NNKT, a konkretnie kwasów omega-3 EPA i DHA. Jaki wpływ na skórę mają wymienione kwasy tłuszczowe? Zapobiegają i łagodzą stany zapalne oraz podrażnienia, niwelują suchość skóry występującą przy keratodermii dłoni i stóp, rybiej łusce, łuszczycy, atopowym zapaleniu skóry czy trądziku, utrzymują właściwe nawilżenie skóry oraz regulują proces rogowacenia naskórka. Aby dostarczyć do organizmu odpowiednie ilości kwasów omega-3, w diecie powinny znajdować się orzechy, siemię lnianeiolej lniany, pestki dyni oraz tłuste ryby morskie.8. Polifenole
Związki te również są silnymi przeciwutleniaczami i odpowiadają za utrzymanie ścisłej bariery skórnej i jej kondycję. Neutralizują działanie wolnych rodników, dzięki czemu spowalniają procesy starzenia się i warunkują prawidłowe funkcjonowanie skóry. Polifenole dodatkowo chronią skórę przed występowaniem przebarwień. Źródłem polifenoli w diecie są herbata (zielona i czarna) oraz owoce i warzywa o ciemnym i intensywnym zabarwieniu (papryka, buraki, aronia, wiśnie, czarna porzeczka, bez). Im ciemniejszy kolor, tym większa zawartość związków polifenolowych.9. Produkty spożywcze niekorzystnie wpływające na stan skóry
W celu widocznej poprawy stanu skóry konieczne jest wykluczenie z jadłospisu produktów wysokoprzetworzonych, z dodatkiem konserwantów, sztucznych barwników i wzmacniaczy smaku. Spożywanie w dużych ilościach takiej żywności może skutkować nasileniem lub wystąpieniem zmian trądzikowych, alergii, uczuleń, pokrzywek, a nawet stanów zapalnych. IŻŻ informuje o korzyściach zdrowotnych związanych z ograniczeniem, a nawet eliminacją spożycia cukrów prostych. Unormowanie w ten sposób glikemii wspomaga i ułatwia obniżenie masy ciała i poprawę ogólnego stanu zdrowia. Kolejną korzyścią wynikającą z ograniczenia ilości cukrów prostych w diecie jest poprawa stanu skóry. Związane jest to z obecnością w warstwach skóry receptorów różnych hormonów. Zarówno nadmiar, jak i niedobór hormonów zaburzają pracę receptorów, co prowadzi do suchości i łuszczenia się skóry, nadmiernego wydzielania sebum, pojawienia się wyprysków i innych zmian skórnych.10. Rośliny poprawiające kondycję skóry
Nie tylko żywność korzystnie wpływa na wygląd i ogólny stan skóry. W celu poprawienia jej kondycji warto sięgnąć również po rośliny lecznicze. Są one często skuteczniejsze i bezpieczniejsze niż popularne w drogeriach kosmetyki do pielęgnacji. Rośliny lecznicze wpływające na skórę: – aloes zwyczajny, – arnika górska, – babka lancetowata – cebula zwyczajna, – drzewo herbaciane, – dziurawiec zwyczajny, – fiołek trójbarwny, – jeżówka purpurowa, – dąb czerwony, – kłącze stopowca, – jasnota biała, – melisa lekarska, – nagietek lekarski, – nostrzyk żółty, – oczar wirginijski, – orzech włoski, – owies zwyczajny, – pączki topoli, – rumianek pospolity, – skrzyp polny, – tasznik pospolity, – wiesiołek dwuletni, – żywokost lekarski. Wymienione wyżej rośliny lecznicze najczęściej stosuje się miejscowo na skórę jako okłady lub kompresy. Można je stosować również jako napary, kąpiele, toniki czy olejki. Część z nich (owies, orzechy, rumianek, cebula itp. ) w miarę możliwości można uwzględniać w menu na co dzień. Substancje zawarte w omawianych roślinach działają przeciwzapalnie, odkażająco, ściągająco, łagodząco, a także przyspieszają gojenie się ran i regenerację. Przed zastosowaniem roślin leczniczych należy udać się do lekarza prowadzącego lub dermatologa w celu skonsultowania bezpieczeństwa i możliwych interakcji z przyjmowanymi lekami oraz wykluczenia ewentualnych reakcji alergicznych.11. Pozażywieniowe czynniki wpływające na stan skóry
Istnieje ścisły związek między poziomem stresu a kondycją skóry. Stres, zarówno wywołany czynnikami fizycznymi, jak i psychicznymi, wpływa na zaburzenie funkcjonowania układu immunologicznego. Wydzielane w jego wyniku neurotransmitery wywierają istotny wpływ na występowanie chorób dermatologicznych, zwłaszcza tych o podłożu zapalnym. Uważa się, że schorzenia takie jak atopowe zapalenie skóry, , łysienie plackowate, pokrzywka, trądzik, liszaj płaski czy bielactwo mogą rozwijać się na skutek oddziaływania czynników emocjonalnych na psychikę i nieradzenia sobie z silnym, przewlekłym stresem. Stany stresowe nie tylko przyczyniają się do wystąpienia dermatoz, ale również zaostrzają przebieg tych już występujących. W skórze zlokalizowane są receptory hormonów płciowych. Najwięcej jest ich w okolicach twarzy. Występowanie nieprawidłowości w wydzielaniu hormonów początkowo może objawiać się suchością i zaczerwienieniem skóry. Z czasem dochodzi do widocznej utraty jędrności skóry oraz przyspieszenia procesów starzenia objawiającego się wystąpieniem zmarszczek i wolniejszą regeneracją (gojeniem się ran i uszkodzeń skóry). Według autorów badań również wysokie spożycie cukrów prostych wpływające na problemy związane z wydzielaniem i wrażliwością komórek na insulinę prowadzi do rozregulowania całej gospodarki hormonalnej organizmu. W badaniach naukowych udowodniono, że dym tytoniowy, a konkretnie związki w nim zawarte, są przyczyną problemów z gojeniem się ran, przyspieszenia procesów starzenia się skóry, łuszczycy zwyczajnej, łuszczycy krostkowej dłoni i stóp, nowotworów skóry i błon śluzowych, ropniaków mnogich pach, brodawek i narządów płciowych, a nawet choroby Buergera. Podejrzewa się również, że palenie papierosów może mieć istotny wpływ na rozwinięcie się trądziku, wyprysku rąk czy czerniaka złośliwego. Substancje zawarte w dymie tytoniowym mogą powodować znaczne zaostrzenie przebiegu wymienionych schorzeń. Tak silnie negatywny wpływ palenia papierosów na stan skóry związany jest z szerokim spektrum działania m. in. Nikotyny pobudzającej wydzielanie acetylocholiny wpływającej na wydzielanie potu, łoju, mikrokrążenie oraz angiogenezę. Równocześnie może modulować również proliferację, migrację i różnicowanie się keratynocytów. Kolejnym skutkiem palenia jest znaczne obniżenie się w organizmie poziomu witamin antyoksydacyjnych, zwłaszcza A, C i E, które chronią skórę przed wolnymi rodnikami i warunkują prawidłową jej regenerację. Styl i sposób żywienia osób z problemami skórnymi powinien być oparty na zaleceniach Instytutu Żywności i Żywienia. Chodzi tu o różnorodną dietę opartą na nieprzetworzonych produktach i z jak największym udziałem świeżych warzyw i owoców. Pomocne w leczeniu lub łagodzeniu objawów mogą okazać się rzucenie palenia i zredukowanie stresu. Warto wykonać badania poziomu hormonów, które również mają wpływ na wygląd i stan skóry. Szczegółowe zalecenia z pewnością przekaże dermatolog, dlatego warto zasięgnąć porady eksperta w tej dziedzinie.
