Szukaj
Język
Dieta a nowotwór jelita grubego
Spis treści
1. Nowotwór jelita grubego – podstawowe informacje
Jest też drugim pod względem umieralności nowotworem złośliwym. Prognozuje się, że w 2025 r. W samej Polsce dotkniętych nim będzie ok. 25 tys. Ludzi (A. Kycler, M. W przypadku tej jednostki chorobowej jedną z najważniejszych rzeczy jest odpowiednia profilaktyka – zwiększy ona szanse na krótsze i łagodniejsze leczenie oraz brak przerzutów. Kubiak, W. Trojanowski 2014). Głównymi czynnikami zachorowań są jednak nieprawidłowa dieta i mało aktywny tryb życia, które odpowiadają za prawie połowę przypadków tego nowotworu (V. Najczęściej pojawiające się objawy to: – bóle brzucha, – zmiana rytmu wypróżnień, – uczucie niepełnego wypróżnienia, – krwawienie z przewodu pokarmowego, – spadek masy ciała, – anemia. Nowotwór jelita grubego jest jednostką chorobową, która obejmuje zmiany w obrębie końcowego odcinka układu pokarmowego. Najczęściej występuje u osób po 65. R.ż. Kubiak, W. Trojanowski 2014). Jako że nowotwory jelita grubego powstają głównie z polipów narastających na nabłonku, które w łatwy sposób można usunąć podczas kolonoskopii, badania endoskopowe są bardzo ważną częścią kontroli stanu zdrowia (A. Kycler, M. Do najważniejszych czynników ryzyka nowotworu jelita grubego zaliczyć możemy: – siedzący tryb życia, – wiek < 60. R.ż., – otyłość, – nieswoiste zapalenie jelit, – przebytą radioterapię jamy brzusznej, – palenie papierosów, – insulinooporność, – chorobę wieńcową. Gianfredi i wsp. 2018). Jako że większość objawów jest niecharakterystyczna, a badania przesiewowe wywołują lęk i niechęć, zwykle nowotwór ten wykrywany jest w późnym stadium. Zachorowalność w Polsce jest dość wysoka – szacuje się, że stanowi on ok. 10–12% wszystkich nowotworów.2. Nowotwór jelita grubego – leczenie
Głównymi metodami leczenia są chemioterapia i radioterapia. Niektóre podawane leki mają za zadanie redukcję działań niepożądanych związanych z chemioterapią. Podobnie jak w przypadku innych nowotworów forma leczenia zależy od złośliwości, stadium czy chorób współistniejących. Korzysta się również z terapii farmakologicznej uzupełniającej w celu złagodzenia symptomów towarzyszących, takich jak wymioty, biegunki, zaparcia czy ból. Niestety nowotwór ten wciąż wiąże się z niezwykle wysoką śmiertelnością, dlatego tak istotna jest odpowiednia profilaktyka, do której zaliczyć można nie tylko badania przesiewowe, ale także odpowiedni styl życia. Im wcześniej wykryte zmiany nowotworowe, tym większa szansa na skuteczną terapię.3. Nowotwór jelita grubego – żywieniowe czynniki ryzyka
Badania naukowe udowadniają, że zmniejszona aktywność fizyczna i spożywanie zbyt dużej liczby kilokalorii są powiązane z częstszym występowaniem tego nowotworu (E. Willett 1994). Abu-Ghazaleh, W.J. Gopalan 2021). Giovannucci, W.C. Na podstawie obecnej wiedzy można stwierdzić, że nadużywanie alkoholu, tj. Spożywanie więcej niż 50 g etanolu na dzień, wiąże się z wyższym prawdopodobieństwem zachorowania na raka końcowej części jelita grubego. Giovannucci, W.C. Niektóre prace sugerują również ogromny wpływ mikrobioty na powstawanie tego rodzaju nowotworów. O’Keefe 2016). Istnieje związek między spożywaniem konkretnych grup produktów a zwiększonym ryzykiem choroby. Giovannucci, W.C. Nadmierna konsumpcja czerwonego mięsa również wydaje się wpływać na częstotliwość tej choroby, zwłaszcza przetworzone wyroby mięsne (N. Chua, V. Co jednak istotne, inne źródła białka (także zwierzęce) nie wykazują takiego działania, a wręcz przeciwnie – mogą nawet chronić przed pojawieniem się zmian nowotworowych w okrężnicy (E. Willett 1994). Jak zauważyli badacze, alkohol ma szczególnie negatywny wpływ w połączeniu z dietą ubogą w foliany, które znaleźć można głównie w zielonych warzywach liściastych (E. Willett 1994). Według nich dieta zachodnia, bogata głównie w nasycone kwasy tłuszczowe połączone z białkiem zwierzęcym i solą, jest przetwarzana przez bakterie jelitowe w zapalne lub rakotwórcze substancje (S.J.D. W przypadku nowotworów układu pokarmowego czynniki żywieniowe odgrywają niezwykle istotną rolę, nie inaczej jest w przypadku jelita grubego.4. Nowotwór jelita grubego – dieta profilaktyczna
By to zrobić, wystarczy kilka zmian w tradycyjnej diecie. Niezwykle ważna okazuje się podaż błonnika. Gianfredi i wsp. 2018). Encarnação i wsp. 2018). Tarasiuk, P. Fichna 2018). Thanikachalam, G. Minimum 35 g błonnika pokarmowego na dzień (produkty pełnoziarniste, rośliny strączkowe, ziarna, warzywa i owoce).2. Podaż w diecie źródeł folianów (zielone warzywa liściaste, kasza gryczana, brokuły, brukselka, orzechy arachidowe).4. Co najmniej 2 porcje ryb tygodniowo lub suplementacja kwasami DHA i EPA (250 mg/dzień) ze względu na działanie przeciwzapalne.6. Podaż produktów bogatych w magnez (orzechy, zielone warzywa liściaste, kasza gryczana, zielony groszek i rodzynki).8. Niezwykle ważna jest suplementacja witaminy D, zwłaszcza przy wykrytym niedoborze, a także odpowiednia ilość aktywności fizycznej, która według najnowszych zaleceń WHO powinna wynosić 30 minut umiarkowanego wysiłku przez 5 dni w tygodniu. Łączny wpływ czynników żywieniowych oraz modyfikowalnych czynników niezwiązanych z dietą (takich jak palenie papierosów) sugeruje, że większości przypadków raka okrężnicy można zapobiec. Musi być ona nie tylko nieco przyjaźniejsza mikrobiocie jelitowej, ale również przeciwzapalna i bardziej odżywcza. Jak wykazują badania, pozwala on stłumić rakotwórczy potencjał zarówno czerwonego mięsa, jak i nasyconych tłuszczów zwierzęcych (V. Dzieje się tak wskutek związku fermentacji błonnika w jelicie z wytwarzaniem kwasu masłowego, który ochrania śluzówkę jelita, a także zwiększa programowaną śmierć komórek nowotworowych (J.C. Jako że wiele badań wskazuje na znaczący związek między nadmierną masą ciała a zwiększonym ryzykiem nowotworów okrężnicy, istotna okazuje się również dieta redukcyjna, pozwalająca na utrzymanie odpowiedniej masy ciała (A. Mosińska, J. Na podstawie metaanalizy prac dotyczących żywieniowych czynników ryzyka badacze opracowali zalecenia dietetyczne, które mogą zmniejszyć prawdopodobieństwo zachorowalności (K. Khan 2019). 1. Co najmniej 450 g warzyw i owoców w ciągu dnia, jednak im więcej, tym lepiej.3. Dieta bogata w wapń (nabiał, warzywa kapustne, sezam, szprotki, figi, pomarańcze).5. Roślinne źródła tłuszczów (pestki, oleje, nasiona i orzechy).7. Dodatek ziół (oregano, tymianek, szafran, rozmaryn i kurkuma). Więcej przypadków nowotworu jelita grubego powiązanych jest z brakiem aktywności fizycznej i złą dietą niż z uwarunkowaniami genetycznymi.
