Czym jest zespół metaboliczny?
Spis treści
1. Zespół metaboliczny – definicja
Niejednokrotnie oprócz wspomnianych patologii może dojść do rozwinięcia się powikłań naczyniowych, jak dusznica bolesna, nadciśnienie tętnicze czy stopa cukrzycowa. W zespole metabolicznym w jednym czasie może występować kilka jednostek chorobowych związanych przede wszystkim z zaburzeniem gospodarki węglowodanowej (insulinooporność, cukrzyca typu 2), zaburzeniami gospodarki lipidowej (hipercholesterolemia) oraz dysfunkcjami gospodarki energetycznej (otyłość brzuszna). Zespół metaboliczny jest bardzo często określany jako zespół X, choroba polimetaboliczna czy zespół insulinooporności.2. Zespół metaboliczny – przyczyny
Dodatkowo szczególne znaczenie przypisuje się codziennej diecie. Przyczyny powstawania zespołu X nie są znane. Zbyt wysoka podaż energetyczna w stosunku do zapotrzebowania, spożywanie wysokoprzetworzonej żywności, zawierającej duże ilości cukrów prostych, nasyconych kwasów tłuszczowych, a małą ilość błonnika mają szczególny wpływ na powstawanie zespołu metabolicznego. Przyjmuje się, że występowanie choroby polimetabolicznej jest związane z czynnikami genetycznymi, a także siedzącym trybem życia.3. Zespół metaboliczny – objawy
Oprócz tego muszą występować dwa z poniższych symptomów: – stężenie triglicerydów we krwi ≥ 150 mg/dl; – obniżenie poziomu cholesterolu HDL we krwi (♂ ≤ 40 mg/dl; ♀ ≤ 50 mg/dl); – wartość ciśnienia tętniczego krwi ≥ 130/85 mm Hg; – poziom glukozy we krwi (mierzony na czczo) ≥ 100 mg/dl. Najczęściej wskazywanymi efektami są chroniczne zmęczenie i słaba tolerancja wysiłku fizycznego, zaburzenia oddechowe w postaci duszności czy skróconego oddechu, problemy trawienne, np. Wzdęcia lub nadkwasota. Symptomy wskazujące na obecność choroby polimetabolicznej stanowią równocześnie podstawowe kryterium diagnozy. Następstwa wyżej wymienionych objawów zazwyczaj rozwijają się powoli i przez dłuższy czas. Obraz kliniczny w przypadku każdego z pacjentów jest zupełnie inny i zależy od stopnia zaawansowania choroby. Według kryteriów diagnostycznych Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej z 2005 r. Aby stwierdzić zespół insulinooporności, należy potwierdzić obecność otyłości brzusznej (obwód talii: ♂ ≥ 94 cm, ♀ ≥ 80 cm).4. Zespół metaboliczny – leczenie
Chorzy na zespół X powinni stopniowo włączać wysiłek aerobowy, pojedyncza sesja powinna trwać średnio 30–60 minut. Równie ważnym elementem jest zmiana dotychczasowej diety. Należy zerwać z nałogami. Oczywiście osoby chorujące na zespół metaboliczny ze względu na współwystępowanie z otyłością wielu chorób metabolicznych powinny być pod stałą kontrolą lekarza lub dietetyka, którzy wdrożą odpowiednie leczenie pozwalające na poprawę stanu zdrowia. Największe znaczenie ma zmiana dotychczasowego trybu życia. Z czasem pacjenci powinni wykonywać treningi nawet do 6 razy w tygodniu. Skutkiem tych dwóch zmian jest redukcja masy ciała, która jest warunkiem koniecznym do poprawy stanu chorego. Palenie tytoniu, spożywanie alkoholu oraz stosowanie innych używek są bezwzględnie zakazane. Terapia zespołu metabolicznego jest procesem wieloetapowym.5. Zespół metaboliczny – dieta
Warto wspomnieć, że utrata kolejnych kilogramów skutecznie obniża ciśnienie tętnicze. Proces ten powinien być powolny – im mniejsze tempo, tym uzyskane efekty będą trwalsze. Chorzy borykający się z zespołem metabolicznym powinni spożywać 4–6 posiłków w ciągu dnia w równych odstępach czasu. Ważne, by w czasie odchudzania nie odczuwać głodu – dieta nie jest synonimem głodówki. Dodatkowo należy mieć na uwadze odpowiednie nawodnienie i dopasować sposób żywienia do jednostki chorobowej. Zmiana nawyków żywieniowych odnosi się do popularnych zasad zdrowego żywienia. Równie ważny jest sam sposób tracenia masy ciała. Przyjmuje się, że tempo chudnięcia powinno wynosić 0, 5–1 kg w tygodniu. Przerwy te powinny wynosić 3–4 godziny. Do przygotowywania nowego jadłospisu warto wykorzystać piramidę zdrowego żywienia. Dieta w przypadku zespołu metabolicznego nie jest zbyt odkrywcza czy też rewolucyjna.