Szukaj
Język
Czym jest bliss point i jak wpływa na nasze wybory żywieniowe
Spis treści
1. Zagrożenia związane z wykorzystaniem bliss point w żywności
Wykorzystanie koncepcji bliss point w produkcji żywności niesie za sobą szereg zagrożeń zdrowotnych i społecznych, ponieważ może mieć negatywny wpływ na zdrowie publiczne i nawyki żywieniowe konsumentów.2. Nadmierne spożycie kilokalorii
W efekcie sygnały fizjologiczne, np. Wypełnienie żołądka, przestają być głównym regulatorem, a zamiast tego spożywanie pokarmu jest napędzane głównie przez intensywne doznania smakowe. Zhang, E.L. W kontekście teorii bliss point nadmierne spożycie kilokalorii wynika z połączenia składników, które maksymalizują przyjemność sensoryczną, niezwiązaną z rzeczywistym zapotrzebowaniem organizmu na składniki odżywcze i energię. To z kolei może prowadzić do częstego sięgania po wysokokaloryczne produkty i regularnego przekraczania zapotrzebowania energetycznego (Y. Giovannucci 2022). Produkty te silnie aktywują układ nagrody w mózgu, co może osłabiać naturalne mechanizmy kontroli apetytu.3. Zwiększone ryzyko otyłości i chorób przewlekłych
Zhang, E.L. Zbyt duże spożycie produktów zoptymalizowanych pod kątem bliss pointu, charakteryzujących się wysoką kalorycznością, a także dużą zawartością węglowodanów prostych, nasyconych kwasów tłuszczowych oraz sztucznych dodatków, może prowadzić do zaburzenia równowagi energetycznej organizmu. Giovannucci 2022). Może także sprzyjać odkładaniu się tkanki tłuszczowej i rozwojowi otyłości, która stanowi główny czynnik ryzyka wielu chorób metabolicznych, w tym cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego czy schorzeń układu krążenia (Y.4. Zaburzenia percepcji smaku i zmiana preferencji żywieniowych
Długotrwałe spożywanie takich produktów może prowadzić do uzależnienia od określonych smaków i znacząco utrudniać powrót do bardziej zrównoważonej diety (F. Dando 2021). Wczesne przyzwyczajenie do żywności o wyraźnym i intensywnym smaku może zwiększać ryzyko kształtowania niezdrowych nawyków żywieniowych, a co za tym idzie – prowadzić do problemów zdrowotnych takich jak otyłość, cukrzyca czy choroby sercowo-naczyniowe w późniejszym życiu (S. Żywność o intensywnym smaku, jak słodycze, fast foody czy przekąski, może zaburzać równowagę smakową i przyzwyczajać organizm do bardziej wyrazistych doznań smakowych. Harnischfeger, R. Zjawisko to jest szczególnie problematyczne w kontekście dzieci, które są bardziej wrażliwe na bodźce smakowe. Scaglioni i wsp. 2018). W rezultacie preferencje żywieniowe zmieniają się na korzyść produktów wysokoprzetworzonych, a naturalne, mniej intensywne smaki stają się mniej atrakcyjne.5. Emocjonalne uzależnienie od jedzenia i zaburzenia odżywiania
Z czasem organizm zaczyna kojarzyć jedzenie z nagrodą i może rozwinąć emocjonalne uzależnienie od jedzenia. Takie uzależnienie ma charakter cykliczny, gdyż po początkowej satysfakcji pojawia się spadek nastroju, który skłania do sięgania po jedzenie ponownie, w wyniku czego tworzy się błędne koło. Zaburzenia te wpływają na postrzeganie własnego ciała, obniżają samoocenę oraz sprzyjają stanom lękowym i depresyjnym. Romero-Blanco i wsp. 2021). W wyniku częstego ich spożywania aktywowane zostają mechanizmy nagrody w mózgu, które uwalniają neuroprzekaźniki, np. Dopaminę, wywołujące uczucie przyjemności. W takim przypadku osoby dotknięte tym problemem zaczynają sięgać po żywność nie tylko z głodu, ale także w odpowiedzi na stres, smutek czy inne negatywne emocje. Długotrwałe uzależnienie może prowadzić do zaburzeń odżywiania, takich jak kompulsywne objadanie się (BED) czy bulimia, które wiążą się z utratą kontroli nad ilością spożywanego jedzenia oraz poczuciem winy i frustracji. W efekcie osoby dotknięte tym problemem często izolują się społecznie, co dodatkowo utrudnia wyjście z destrukcyjnego cyklu i powrót do zdrowych nawyków (C. Emocjonalne uzależnienie od jedzenia stanowi poważną konsekwencję częstego sięgania po produkty zaprojektowane zgodnie z teorią bliss point.6. Czytaj etykiety produktów
Staraj się ograniczać żywność o wysokiej zawartości cukru, soli i tłuszczów nasyconych i zamiast tego sięgaj po produkty o jak najkrótszym składzie. Kluczowe jest dokładne czytanie etykiet i zwracanie uwagi na skład produktów. Świadome wybory zaczynają się już na etapie zakupów.7. Praktykuj świadome jedzenie
Unikaj jedzenia przed telewizorem czy komputerem i słuchaj swojego organizmu. Mindful eating, czyli świadome jedzenie, to praktyka, która pozwala odzyskać kontrolę nad własnymi nawykami żywieniowymi. Jedz wtedy, gdy naprawdę czujesz głód, a nie z nudów czy pod wpływem emocjonalnego impulsu. Kluczowe jest spożywanie posiłków powoli, bez pośpiechu, aby mózg miał czas na rozpoznanie oznak sytości.8. Naucz się rozpoznawać prawdziwy głód
. A rozróżnienie głodu fizycznego od emocjonalnego jest kluczowe w procesie świadomego jedzenia. Głód fizyczny pojawia się stopniowo i jest związany z naturalnymi sygnałami organizmu, np. Burczeniem w brzuchu czy spadkiem energii. Z kolei głód emocjonalny pojawia się nagle i często wynika z potrzeby poprawy nastroju. Zanim sięgniesz po przekąskę, zadaj sobie pytanie że „Czy naprawdę jestem głodny, czy po prostu szukam pocieszenia w jedzeniu?”.9. Zadbaj o równowagę emocjonalną
Świadomość wpływu przemysłu spożywczego na decyzje żywieniowe pozwala dokonywać bardziej świadomych wyborów, co wspiera nie tylko zdrowie fizyczne, ale i dobre samopoczucie psychiczne. Warto rozwijać strategie redukcji stresu, takie jak joga, medytacja, spacery czy rozmowy z bliskimi, aby nie traktować jedzenia jako sposobu na poprawę nastroju. Nieświadome jedzenie często wynika z braku umiejętności radzenia sobie z emocjami.
