Szukaj
Język
Czy to w ogóle toksyny w organizmie – jak skutecznie je usunąć?
Spis treści
1. Czym są toksyny?
Według Słownika języka polskiego PWN toksyna to «substancja chemiczna wytwarzana przez organizmy żywe, mająca właściwości trujące dla innego organizmu». Toksynami mogą być zarówno substancje dostające się do organizmu z zewnątrz, na które jesteśmy eksponowani każdego dnia – tzw. Ksenobiotyki (leki, pestycydy, dodatki do żywności, zanieczyszczenia środowiska), jak i substancje wytwarzane w organizmie jako skutek uboczny procesów metabolicznych, czyli metabolity. Ponadto kiedy prowadzimy niezdrowy tryb życia, dochodzi do zachwiania równowagi mikrobiologicznej w przewodzie pokarmowym. W poniższym artykule pojęcie toksyna będzie używane w szerszym kontekście. Definicja toksyn jest bardzo szeroka, termin ten ma różne znaczenie w zależności od kontekstu. Jednak na co dzień słowo to ma znacznie szersze znaczenie, szczególnie w kontekście medycyny naturalnej. Toksynami mogą być również alergeny, ponieważ wywołują one u nas reakcje związane z układem odpornościowym, a w konsekwencji powstają wolne rodniki. Przerost niekorzystnych mikroorganizmów (dysbiozy jelitowe) skutkuje wytwarzaniem przez nie substancji toksycznych takich jak aminy biogenne, np. Kadaweryny i putrescyny, które potocznie są nazywane „trupimi jadami”. Toksyny są substancjami, które stanowią potencjalne zagrożenie dla organizmu.2. Źródła toksyn
Źródłami toksyn mogą być: – leki, np. Niesteroidowe leki przeciwzapalne, antybiotyki, – żywność i zawarte w nich konserwanty, barwniki spożywcze, pestycydy, alergeny, – kosmetyki, zawarte w nich konserwanty i alergeny, – zanieczyszczona woda, – powietrze i znajdujące się w nim gazy, pyły i alergeny, – choroby o podłożu zapalnym inicjujące powstawanie wolnych rodniki, – przewlekły stres – inicjuje on również powstawanie wolnych rodników i hamuje fizjologiczne procesy oczyszczania ustroju, – bakterie jelitowe, zaburzenie równowagi mikrobiologicznej – skutkuje wytwarzaniem amin biogennych i innych szkodliwych związków takich jak siarkowodór czy amoniak.3. Czy to w ogóle jak organizm pozbywa się toksyn z organizmu?
W wątrobie jest neutralizowana większość substancji toksycznych, np. Alkohol czy leki, które są wydzielane razem z żółcią do przewodu pokarmowego, a następnie wydalane z kałem. Istotny element systemu detoksyfikacji stanowi mikroflora przewodu pokarmowego, która metabolizuje substancje potencjalnie toksyczne dla organizmu. W dużych stężeniach są one toksyczne i mogą obciążać wątrobę. Ponadto ciągłość naturalnych barier, jak skóra i błony śluzowe, również warunkuje prawidłową ochronę przed substancjami toksycznymi. Na poziomie komórkowym organizm neutralizuje toksyny przy udziale wyspecjalizowanych enzymów, które przeprowadzają reakcje utleniania i redukcji (reakcje redox). Neutralizację toksyn (a dokładnie ksenobiotyków) można podzielić na dwie fazy: (I) utleniania, redukcji i hydrolizy z udziałem grupy enzymów nazywanych cytochromem P450 (w skrócie CYP); (II) produkty z fazy I są następnie sprzęgane przez enzymy (glukuronidazy, sulfazatazy) w nietoksyczne związki. Następnie zostaje on rozłożony do octanu, a ostatecznie do dwutlenku węgla i wody. Wolne rodniki są rodzajem toksyn, które mają zdolność uszkadzania struktur komórkowych. Powyższe reakcje odbywają się w układzie mikrosomalnym, który znajduje się m.in. W komórkach wątroby. Niewielka ilość toksyn w ustroju nie powoduje żadnych negatywnych skutków, ponieważ organizm posiada sprawne systemy ich neutralizacji i usuwania. W ścianach jelit znajduje się również ogromna ilość enzymów rozkładających substancje toksyczne, na które są eksponowane każdego dnia. Trzeba mieć też na uwadze, że zachwianie równowagi mikrobiologicznej może prowadzić do przerostu bakterii gnilnych, które są źródłem amin biogennych. Dlatego przewód pokarmowy jest szczególnie istotny w ochronie organizmu przed toksynami. Ważną funkcję pełnią nerki, które są „filtrami” oczyszczającymi krew, wydalającymi szkodliwe substancje z organizmu. Polegają one na wymianie między substancjami elementarnych cząsteczek, jakimi są elektrony, i odgrywają kluczową rolę w procesach metabolicznych ustroju. Taka biotransformacja metabolitów pozwala na bezpieczne usuwanie toksycznych substancji z moczem lub kałem.Na przykład etanol po spożyciu w wątrobie ulega najpierw przemianie przy udziale enzymu dehydrogenazy alkoholowej do aldehydu octowego (związku o dużej toksyczności). W trakcie tych reakcji są generowane wolne rodniki i nasila się stres oksydacyjny. Aby do tego nie dopuścić, organizm musi je zneutralizować przez przeciwutleniacze takie jak glutation, witaminy A, C czy E. Obie fazy procesu detoksyfikacji są bardzo istotne, ponieważ niewydolność jednej z nich może negatywnie wpływać na gromadzenie toksyn w organizmie. Centrum detoksyfikacyjnym organizmu jest wątroba, która integruje w organizmie niemal wszystkie szlaki metaboliczne.4. Czy to w ogóle co zaburza system usuwania toksyn z organizmu?
Zredukowana aktywność enzymów wątrobowych związanych z fazą I i II skutkuje niewydolnością systemów detoksyfikacyjnych i kumulacją toksyn w organizmie. Postęp cywilizacji spowodował, że jesteśmy coraz bardziej narażeni na różnego rodzaju toksyny, które dodatkowo osłabiają fizjologiczne systemy ich neutralizacji i usuwania. Nasila się wtedy stres oksydacyjny i związany z nim przewlekły stan zapalny.Wpływ na wydajność systemów detoksyfikacyjnych mają: – wiek – dzieci i osoby w podeszłym wieku mają mniej wydolny układ mikrosomalny, – głodówka i niedobór mikroskładników takich jak żelazo, magnez, selen, wapń, miedź oraz witaminy A, C i E, – choroby wątroby, – ciąża, – predyspozycje genetyczne – szczególnie polimorfizmy genów kodujących enzymy z rodziny CYP, – dysbiozy jelitowe. Pod wpływem ekspozycji na alkohol, kofeinę, leki, pestycydy, konserwanty wzrasta synteza enzymów fazy I i II, a metabolity są usuwane z moczem i kałem.5. Czy to w ogóle czy istnieją metody wspomagania usuwania toksyn z organizmu?
Coraz większą popularnością cieszą się diety oczyszczające, które mają na celu wzmocnienie fizjologicznych procesów neutralizacji i usuwania toksyn z organizmu. Celem powyższych zabiegów jest odciążenie na pewien czas przewodu pokarmowego, przez który dostają się do organizmu toksyny. Trzeba mieć na uwadze, że opisane wcześniej procesy detoksyfikacyjne są wymagające energetycznie i potrzebują wsparcia ze strony mikroskładników, które stanowią ważne kofaktory w reakcjach enzymatycznych. W rzeczywistości głodówka osłabia systemy przeciwutleniające. Warzywa i owoce są bogate w fitoskładniki, np. Polifenole, które mają właściwości przeciwutleniające i modyfikujące metabolizm komórki na poziomie molekularnym. Dlatego ich odpowiednia podaż wspiera skuteczną detoksyfikację organizmu. Obecnie bardzo trudno jest unikać kontaktu z toksynami. Często w tym celu stosowane są głodówki lub posty oparte na wodzie i sokach warzywno-owocowych. Jednak czy są one rzeczywiście skuteczne? Dlatego głodówka oparta tylko na dostarczaniu wody może w rzeczywistości zahamować procesy detoksyfikacji i wprowadzić organizm w stan hibernacji, a nie oczyszczania. Dużo lepszym rozwiązaniem są posty oparte na spożywaniu soków warzywno-owocowych, ponieważ dostarczają trochę węglowodanów i mikroskładniki. Wykazano, że niedobór witamin C i E może zmniejszać aktywność enzymów CYP. Istotne jest, aby dieta oczyszczająca wspierała aktywność enzymów CYP, hamowała katabolizm mięśniowy w wyniku deficytu białka, stabilizowała poziom glukozy we krwi oraz wspierała systemy przeciwutleniające, aby skutecznie neutralizować wolne rodniki. Jedną z metod ochrony jest wspomaganie fizjologicznych systemów usuwania toksyn z organizmu.6. <extra_id_0> Autofagia Polish: <extra_id_1> - <extra_id_2> English:
Zjawisko nasila się w okresie niedoboru substancji odżywczych. Zjawisko autofagii może również tłumaczyć spektakularne efekty diet oczyszczających i głodówek. Autofagia opóźnia procesy starzenia się organizmu, wycisza stan zapalny, usprawnia układ odpornościowy i tym samym pomaga w usuwaniu toksyn. Autofagia polega na trawieniu przez komórkę jej obumarłych lub uszkodzonych elementów. Zwierzęta laboratoryjne pozbawione zdolności autofagii stają się ospałe, grubsze, posiadają wyższe stężenie cholesterolu i mają problemy z funkcjonowaniem mózgu. Stymulacji autofagii sprzyjają: aktywność fizyczna, krótkotrwałe głodówki lub post, niektóre składniki pokarmowe (glutamina, resweratrol, polifenole w zielonej herbacie). Ciekawym zjawiskiem w kontekście oczyszczania organizmu ze zbędnych substancji jest autofagia, co oznacza dosłownie „samozjadanie”.7. Jak powinna wyglądać kuracja detoksyfikacyjna?
Będą one wyciszały wolne rodniki powstające w trakcie procesu detoksyfikacji, – spożywanie roślin bogatych w fitozwiązki, np. Roślin kapustnych, – wspomaganie integralności błony śluzowej przewodu pokarmowego poprzez suplementację glutaminą lub spożywanie naturalnych probiotyków, np. Kiszonek. Pozwoli to na oczyszczenie jelit ze złogów, – spożywanie odpowiedniej ilości wody, aby przyśpieszyć filtrację przez nerki, – umiarkowana aktywność fizyczna i korzystanie z sauny pozwolą na usunięcie toksycznych substancji wraz z potem. Produkty spożywcze oraz bioaktywne składniki pokarmowe z potencjalnym klinicznym wpływem na systemy detoksyfikacyjne organizmu Źródło: Hodges R.E., Minich D.M., Modulation of Metabolic Detoxification Pathways Using Foods and Food-Derived Components: A Scientific Review with Clinical Application, „Journal of Nutrition and Metabolism” 2015, 760689. Jednak w oparciu o naukową literaturę powinna ona obejmować następujące zalecenia: – ograniczenie ekspozycji na źródła toksyn, między innymi poprzez spożywanie żywności ekologicznej, stosowanie naturalnych kosmetyków, niespożywanie żywności wysokoprzetworzonej i unikanie używek, – spożywanie ziół i herbat o właściwościach stymulujących systemy detoksyfikacyjne, np. Ziół żółciopędnych, ponieważ właśnie przez żółć usuwana jest większość toksyn neutralizowanych w wątrobie, – dieta powinna być bogata w przeciwutleniacze takie jak witaminy A, C, E, selen i flawonoidy. Istotne jest także unikanie pokarmów, na które występuje nietolerancja i alergia pokarmowa, – spożywanie odpowiedniej ilości błonnika pokarmowego, w tym produktów o charakterze prebiotycznym, stymulujących wzrost korzystnych bakterii jelitowych. Tab.1. Nie istnieją ogólnie przyjęte wytyczne przedstawiające, jak powinna wyglądać taka kuracja.
