Szukaj
Język
Czy to w ogóle stan zapalny w organizmie – czy dieta ma na niego wpływ?
Spis treści
1. <extra_id_0> Czym to? Polski: <extra_id_1>. <extra_id_2>
Obejmuje długi łańcuch reakcji molekularnych i aktywność komórkową. Stan zapalny może stanowić miejscową odpowiedź na uszkodzenie tkanki czy infekcję, ale może dotyczyć również całego organizmu. Etapy zapalenia zależą od czasu jego trwania oraz czynników immunologicznych biorących w nim udział. Niekontrolowany stan zapalny może mieć związek z rozwojem wielu chorób. Jest więc bezpośrednio związany z układem odpornościowym. Celem tego procesu jest naprawa uszkodzonych komórek lub tkanek. Za podstawowe objawy zapalenia uznaje się zaczerwienienie, podwyższenie temperatury, obrzmienie oraz ból. Rozróżnia się dwa typy zapalenia – ostre i przewlekłe. Stan zapalny definiuje się jako dynamiczny, złożony proces przebiegający w żywych tkankach po zadziałaniu czynnika uszkadzającego.2. Jakim chorobom towarzyszy stan zapalny
Podsumowując, stan zapalny towarzyszy wielu chorobom, w tym chorobom autoimmunologicznym, neurologicznym, metabolicznym, endokrynologicznym, układu krążenia oraz różnym rodzajom nowotworów. Wśród nich wymienia się: – chorobę Hashimoto, – chorobę Gravesa-Basedowa, – chorobę Leśniowskiego-Crohna, – chorobę Addisona, – chorobę Alzheimera, – wrzodziejące zapalenie jelita grubego, – celiakię, – dnę moczanową, – łuszczycę, – reumatoidalne zapalenie stawów, – łuszczycowe zapalenie stawów, – niedokrwistość, – toczeń, – twardzinę układową, – zespół Sjögrena, – zapalenie mózgu, – otyłość, – depresję, – chorobę niedokrwienną serca, – nadciśnienie tętnicze, – zapalenie tętnic. Lista chorób związanych ze stanem zapalnym jest bardzo długa i stale się powiększa.3. Czy stan zapalny może być przewlekły
Wśród czynników charakteryzujących ten chroniczny stan wyróżnia się specyficzną odpowiedź immunologiczną, dłuższy czas trwania zapalenia oraz jego zmienność. Tkanka objęta stanem zapalnym znacznie szybciej się starzeje, czego konsekwencją jest upośledzenie jej działania. Dla przykładu – w reumatoidalnym zapaleniu stawów, zmiany zapalne prowadzą do bólu, sztywności oraz zniekształcenia stawów. Stan zapalny w normalnych warunkach powinien skończyć się po usunięciu infekcji bądź czynników uszkadzających. Komórkami biorącymi udział w tej reakcji są przede wszystkim makrofagi, których główną rolą jest pochłanianie i niszczenie drobnoustrojów. Skutki długotrwałego stanu zapalnego mogą być różne w zależności od przyczyny oraz zdolności organizmu do naprawy uszkodzenia. W chorobie Leśniowskiego-Crohna konsekwencją stanu zapalnego są bóle brzucha, biegunka, a także upośledzenie funkcji nabłonka przewodu pokarmowego, w tym zaburzenia wchłaniania. Jeśli proces ten jest zbyt silny, a mechanizmy odpowiadające za zatrzymanie go zawiodą, zapalenie określa się mianem przewlekłego.4. Czy dieta może mieć wpływ na nasilenie lub łagodzenie stanu zapalnego
Spożywana żywność może mieć różny wpływ na organizm. Działanie to zależy od składu produktu oraz obecności substancji aktywnych. Dieta w bardzo istotny sposób wpływa na zapalenie, może doprowadzić zarówno do jego zaostrzenia, jak i złagodzenia. Wyróżnia się produkty o działaniu przeciwzapalnym oraz prozapalnym. Liczy się nie tylko jakość produktów, ale także ich ilość w diecie. Za najważniejsze czynniki żywieniowe związane z rozwojem i przebiegiem zapalenia uznaje się: – indeks i ładunek glikemiczny, – ilość błonnika pokarmowego, – stosunek kwasów tłuszczowych nienasyconych do nasyconych, – obecność wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3– obecność wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-6, – obecność warzyw i owoców, – obecność przypraw, – obecność roślin strączkowych, – obecność pełnoziarnistych produktów zbożowych.5. Produkty o działaniu przeciwzapalnym
Właśnie dzięki tym wszystkim substancjom wykazują działanie przeciwzapalne. – zawierają duże ilości witamin antyoksydacyjnych, które pomagają neutralizować wolne rodniki generujące stan zapalny. Warzywa i owoce o największym potencjale antyoksydacyjnym to cebula, czosnek, zielone warzywa liściaste (jarmuż, szpinak), warzywa krzyżowe (kapusta, brokuł, kalafior, brukselka), marchew, pomidor, buraki, owoce jagodowe (maliny, truskawki, jagody) oraz cytrusy. Oprócz tego są bogatym źródłem składników mineralnych, błonnika oraz związków bioaktywnych.6. <extra_id_0> orzechy i <extra_id_1>. <extra_id_2>
Prym wiodą orzechy włoskie, laskowe, migdały, pestki dyni czy nasiona lnu. Obfitują także w witaminy, składniki mineralne oraz błonnik pokarmowy. – charakteryzują się dużą zawartością nienasyconych kwasów tłuszczowych, które obniżają poziom cholesterolu LDL w surowicy krwi.7. Tłuste ryby morskie
Zawarte w rybach kwasy tłuszczowe omega-3 cechują się także działaniem antyalergicznym, antyneurodegeneracyjnym, przeciwnowotworowym oraz kardioprotekcyjnym. – makrela, śledź, łosoś, węgorz czy sardynka swoje działanie przeciwzapalne zawdzięczają zawartości kwasów tłuszczowych omega-3. Dieta bogata w kwasy tłuszczowe omega-3 obniża ryzyko chorób wywołanych stanem zapalnym. Hamują nadmierną odpowiedź immunologiczną organizmu poprzez redukcję uszkodzeń struktur komórkowych.8. Nasiona roślin strączkowych
Wywołują także niższą odpowiedź glikemiczną i tym samym nie generują stanu zapalnego w komórkach organizmu. – ciecierzyca, soczewica, soja, groch, fasola czy bób wykazują korzystny wpływ na markery stanu zapalnego. Dieta obfitująca w strączki hamuje produkcję cytokin prozapalnych. Zawierają duże ilości białka, błonnika pokarmowego, witamin i składników mineralnych.9. Pełnoziarniste produkty zbożowe
W badaniach porównujących dietę o niskim indeksie glikemicznym z dietą o wysokim indeksie glikemicznym wykazano, że dieta o niskim indeksie glikemicznym znacznie obniża stężenie CRP we krwi, które jest głównym markerem stanu zapalnego (O. Przyprawy – zawierają duże ilości związków biologicznie czynnych, dzięki czemu ich spożywanie pozwala zredukować stan zapalny. – produkty z pełnego ziarna charakteryzują się niskim indeksem glikemicznym. Gögebakan i wsp. 2011). Wśród przypraw o największym potencjale antyoksydacyjnym warto wyróżnić kurkumę, cynamon, tymianek, rozmaryn, oregano czy imbir. Zawierają dużo błonnika pokarmowego i związków bioaktywnych, dzięki czemu wykazują właściwości przeciwzapalne.10. Produkty nasilające stan zapalny
Produkty wymienione powyżej należy zdecydowanie ograniczać, gdyż dieta zawierające ich duże ilości prowadzi do podwyższenia markerów stanu zapalnego, np. Za nasilenie stanu zapalnego odpowiada dieta wysokoenergetyczna, bogata w nasycone kwasy tłuszczowe, kwasy tłuszczowe o konfiguracji trans oraz cukry proste, które charakteryzują się wysokim indeksem glikemicznym. CRP. Główne grupy produktów mogące nasilać stan zapalny to: – czerwone, tłuste i przetworzone mięso, – fast foody, – wysokoprzetworzona żywność, – słodycze, – słone przekąski (paluszki, chipsy, krakersy), – słodzone napoje, – alkohol, – oczyszczone produkty zbożowe.
