Szukaj
Język
Czy to w ogóle nadciśnienie tętnicze – jak sobie z nim radzić?
Spis treści
1. Czym jest nadciśnienie tętnicze?
Przyjmuje się, że pierwotna choroba nadciśnieniowa jest spowodowana m.in. Czynnikami genetycznymi i zwiększonym obwodowym oporem naczyniowym. Druga teoria zakłada, że nadciśnienie uwarunkowane genetycznie jest związane z patologiczną pracą nerek, które muszą dynamiczniej pracować, by wyrównać poziom sodu w organizmie. Ten rodzaj dotyczy 90% przypadków. Może być wywołana szeregiem różnych chorób. Oprócz tego nadciśnienie może być spowodowane innymi czynnikami, jak stres, ograniczona aktywność fizyczna, ciąża, leki farmakologiczne o charakterze egzogennych hormonów, otyłość czy spożywanie substancji o właściwościach toksycznych, np. Narkotyków czy metali ciężkich. Nadciśnienie tętnicze jest niebezpieczne przede wszystkim ze względu na utajony rozwój. Bardzo często choroba może pozostać w ukryciu, jednak nie jest to reguła. Nadciśnienie tętnicze, inaczej hipertensja, to jedno z najpowszechniejszych schorzeń układu krążenia. Stan ten skutkuje intensywniejszą pracą serca. Dokładna przyczyna nie została jednak jednoznacznie określona. Drugim rodzajem jest postać wtórna. Mowa tu o schorzeniach dotyczących układów moczowego, wydzielniczego, neurologicznego i oczywiście układu krążenia. Wtórne nadciśnienie tętnicze dotyczy jedynie 10% populacji. Do momentu pojawienia się groźnych powikłań hipertensja praktycznie nie wywołuje żadnych objawów. Istnieją przypadki, w których manifestuje swoją obecność, wtedy najczęściej pacjenci zgłaszają takie dolegliwości jak ból głowy, bezsenność, wzmożona pobudliwość, szybsze męczenie się i zaczerwienienie okolic klatki piersiowej, szyi i twarzy. Wyróżnia się dwie postaci nadciśnienia tętniczego.2. Nadciśnienie tętnicze – ogranicz stres
Warto też wspomnieć o śnie. Dlatego też warto nieco zwolnić, planować działanie, rozdzielać zadania i cele, aby stopniowo wywiązywać się ze zobowiązań. Zwolnienie tempa życia jest najlepszym, a zarazem najtrudniejszym sposobem na normalizację ciśnienia tętniczego. Osoby intensywnie pracujące często nie poświęcają na sen odpowiedniej ilości czasu, a podczas odpoczynku ciśnienie zmniejsza się nawet o 22 mm Hg. Mniejsza ilość stresu z pewnością pozwoli organizmowi na powolny powrót do stanu równowagi. Pośpiech związany z pracą i presją otoczenia wpływa na wysokie ciśnienie.3. Nadciśnienie – utrzymuj wagę
Wzrost zawartości tłuszczu w organizmie może prowadzić do gorszego przepływu krwi w naczyniach i stopniowego otłuszczania mięśnia sercowego. Jeżeli komuś zależy na zdrowiu, powinien monitorować wagę, dzięki czemu wyeliminuje przynajmniej jeden z czynników predysponujących do rozwoju choroby. Każde dodatkowe 10 kg masy ciała skutkuje wzrostem ciśnienia nawet do 20 mm Hg! Konsekwencją będzie oczywiście zaburzenie ciśnienia. Przyjmuje się, że ponad 30% osób chorujących na hipertensję jest otyłych.4. Zrezygnuj z używek
Okazuje się, że osoby spożywające regularnie niewielkie ilości alkoholu mają mniejsze predyspozycje do rozwoju choroby nadciśnieniowej. Warto też wspomnieć o pozostałych używkach. Nie trzeba być lekarzem, by to wiedzieć – wystarczy jedynie przeczytać napisy umieszczone na opakowaniach papierosów. Ponadto papierosy znacząco zwiększają ryzyko rozwoju miażdżycy. Jeśli chodzi o alkohol, należy zwrócić uwagę na jedną istotną rzecz. Jednak należy pamiętać o umiarze – przekroczenie tej dawki może przyczynić się do powstania hipertensji. Zawarte w papierosach substancje smoliste są przyczyną większości chorób układu krążenia. Można tam znaleźć informacje o ryzyku rozwoju takich jednostek chorobowych jak rak płuc, udar mózgu czy zawał serca. Przyjmuje się, że rzucenie palenia to najskuteczniejszy sposób na zapobieganie nadciśnieniu spośród wszystkich zmian w stylu życia. Badania naukowe dowodzą, że dobowa porcja alkoholu etylowego powinna mieścić się w przedziale 10–30 g w zależności od płci, wieku, aktywności fizycznej i masy ciała.5. Pamiętaj o ruchu
Należy jednak pamiętać, że w przypadku osób cierpiących na dolegliwości ze strony układu krążenia ćwiczenia powinny być odpowiednio dostosowane. Nie ma potrzeby rezygnować z treningu siłowego, jeśli nadciśnienie jest prawidłowo leczone. Dobrym wyborem są ćwiczenia aerobowe z niewielkim obciążeniem, ale o długim czasie trwania. Oczywiście nie trzeba od razu korzystać z siłowni. Ważne, by wykonywać treningi systematycznie i nie rezygnować z aktywności. Badania potwierdzają słuszność stosowania tej metody – aktywność fizyczna prowadzi do stopniowego obniżenia ciśnienia o nawet 10 mm Hg. W przypadku ciężkiej postaci nadciśnienia należy koniecznie skonsultować się z lekarzem lub medycznym trenerem personalnym w celu ustalenia planu treningowego. W razie wątpliwości najlepiej skonsultować się z lekarzem. Osoby z nadciśnieniem powinny pomyśleć o włączeniu do swojego planu treningowego marszu na bieżni, pływania lub jazdy na rowerze. Codzienne spacery czy krótka sesja domowej gimnastyki na macie okażą się równie pomocne co ćwiczenia na siłowni. Regularny wysiłek fizyczny to bardzo skuteczny sposób na obniżenie zbyt wysokiego ciśnienia tętniczego.6. Nadciśnienie tętnicze – kontroluj swoją dietę
Być może niedobór mikroskładników albo witamin doprowadził do zaburzenia funkcjonowania układu sercowo-naczyniowego. Warto spożywać produkty zawierające duże ilości antyoksydantów. Oprócz owoców i warzyw warto włączyć do swojej diety np. Czerwone wino, które zawiera znaczne ilości resweratrolu. Warto też pomyśleć o zwiększeniu podaży witamin C i E oraz koenzymu Q10. Ważnym warzywem w diecie osób chorych jest czosnek. Gdy mowa o warzywach i owocach, należy wspomnieć o dwóch istotnych kwestiach. Ponadto badania dowodzą, że u osób stale suplementujących produkty bogate w ten związek (w tym także produkty pełnoziarniste) występuje mniejsze ryzyko zachorowań. To jeden z najważniejszych mikroelementów, a jego niedobór może doprowadzić do rozwoju miażdżycy czy powodować arytmii. Mowa tu o białej fasoli, migdałach, otrębach pszennych czy pestkach dyni. Spożywanie zbyt dużych ilości sodu (czyli powyżej 2, 3 g, co odpowiada 6 g soli kuchennej) prowadzi do stopniowego wzrostu ciśnienia skurczowego. Jego źródłem powinny być w dużej mierze owoce i warzywa. Dodatkowo poprawia funkcjonowanie mięśnia sercowego, a także całego układu nerwowego. Nadmierna podaż lipidów pochodzenia zwierzęcego zwiększa poziom cholesterolu, co z czasem może doprowadzić do rozwoju nadciśnienia tętniczego. Oprócz stosowania zdrowych tłuszczów, jakoliwaz oliwek, olej z pestek winogron czy masło kokosowe, warto pomyśleć o zwiększeniu spożycia ryb. Również orzechy posiadają znaczną ilość tych cennych związków. Warto postawić na chudy drób, który nie będzie aż tak obciążał pracy układu krążenia. Jednak co w sytuacji, gdy osoba chorująca na nadciśnienie ma prawidłową masę ciała? Warto więc nieco zmodyfikować dotychczasowy sposób odżywiania. Mowa tu o polifenolach i flawonoidach, które zapobiegają szkodliwym procesom utleniania w naszym organizmie. Innym równie dobrym sposobem będzie przyjmowanie preparatów zawierających aronię, kwiatostan głogu, miłorząb bądź rumianek. W związku z tym wskazane będzie zwiększenie spożycia orzechów i cytrusów. Jego spożywanie wpływa na obniżenie ciśnienia krwi i zapobiega nadmiernemu odkładaniu się cholesterolu w obrębie naczyń, co redukuje prawdopodobieństwo rozwoju miażdżycy, udarów, wylewów i zakrzepów. Pierwszą z nich jest zawartość błonnika, który przede wszystkim warunkuje prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego. Drugą kwestią jest wysoka zawartość magnezu. Warto też dodać, że magnez należy uzupełniać poprzez zwiększenie spożycia jego naturalnych źródeł. Kolejną ważną zmianą w diecie powinno być ograniczenie spożycia soli przy równoczesnym zwiększeniu podaży potasu. Najlepiej nie przekraczać 3, 5 g na dobę. Z kolei potas jest antagonistą sodu, dlatego dostarczanie w ciągu dnia do 4 g tego składnika skutecznie reguluje ciśnienie. Warto również wspomnieć o istotnej roli tłuszczu. Aby tego uniknąć, warto spożywać odpowiednie produkty. Wraz z owocami morza stanowią najcenniejsze i zarazem najlepsze źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych. Dobrym rozwiązaniem jest również zmniejszenie spożycia mięsa czerwonego, czyli wieprzowiny i wołowiny. Zalecenia dietetyczne często są związane z występującą u pacjenta otyłością.7. Pamiętaj o badaniach
Szybkie zdiagnozowanie ciężkiej postaci tej choroby umożliwi rozpoczęcie leczenia i pomoże uniknąć ewentualnych powikłań. Diagnostyka pacjenta powinna obejmować specjalnie skomponowany i dokładny wywiad, badanie przedmiotowe (ocena wizualna i dotykowa) i przede wszystkim klasyczny pomiar ciśnienia. Jednak w dzisiejszych czasach prym wiodą elektroniczne aparaty, które wystarczy jedynie założyć na rękę, by samodzielnie zbadać ciśnienie. Warto również wykonać kilka badań dodatkowych, które nie tylko ułatwią wykrycie hipertensji, ale też innych chorób mogących wykazywać podobne objawy. Jak wspomniano na początku, hipertensja jest chorobą rozwijającą się w większości przypadków w sposób utajony. Do następstw choroby nadciśnieniowej zaliczają się m.in. Niewydolność nerek, zaburzenie pracy mięśnia sercowego (mogące skutkować zawałem) lub choroby neurologiczne, np. Ischemiczne udary mózgu czy zespoły otępienne. Analiza może być przeprowadzona przy pomocy stetoskopu i ciśnieniomierza manualnego. Nie trzeba za każdym razem odwiedzać lekarza. W tym celu najlepiej przeprowadzić badania takie jak: – morfologia krwi, – poziom glukozy na czczo, – poziom sodu i potasu, – lipidogram, – badanie ogólne moczu, – EKG, – echokardiogram, – analiza dna oka, – zdjęcie RTG klatki piersiowej, – badanie USG jamy brzusznej i tętnic szyjnych. Warto więc co jakiś czas wykonywać komplet niezbędnych badań, pozwoli to na szybkie wykrycie choroby i zaplanowanie odpowiedniej terapii.8. Nadciśnienie tętnicze a leczenie farmakologiczne
W praktyce wyróżnia się kilka podstawowych grup, z czego najpopularniejsze i najbardziej skuteczne to inhibitory ACE (ACE-I). Leczenie farmakologiczne nadciśnienia tętniczego zazwyczaj opiera się na przyjmowaniu minimum dwóch preparatów z wymienionej grupy. Nadciśnienie tętnicze jest jednostką chorobową, która niestety z czasem może wymagać stosowania środków farmaceutycznych. Oprócz nich równie często wykorzystywane w terapii choroby nadciśnieniowej są blokery kanału wapniowego, beta-adrenolityki czy też sartany. Podczas terapii niezbędne są także okresowe badania kontrolne. Leki ukierunkowane na zmniejszenie ciśnienia i ograniczenie powikłań określa się mianem hipotensyjnych.
