Szukaj
Język
Czy to w ogóle kamica szczawianowa – czego unikać, jak komponować posiłki?
Spis treści
1. Dlaczego powstają kamienie w układzie moczowym
Ryzyko wytrącenia kryształków jest tym wyższe, im bardziej zagęszczony jest mocz. Organizm ludzki nie pozostaje jednak bezbronny wobec takiej sytuacji, ponieważ naturalnie dysponuje tzw. Inhibitorami (hamulcami) krystalizacji. Niedobór związków przeciwdziałających krystalizacji także zwiększa ryzyko wystąpienia kamicy nerkowej. Takim składnikiem białkowym może być np. Uszkodzony w wyniku zakażenia nabłonek dróg moczowych, dlatego infekcje układu moczowego mogą sprzyjać powstawaniu kamicy nerkowej. Pierwsza z nich za przyczynę uznaje nadmierne wysycenie moczu określonym związkiem, co może prowadzić do krystalizacji i powstawania kamieni. Do zagęszczenia moczu może doprowadzić znaczna utrata wody z organizmu (pot, biegunki, nieodpowiednie nawadnianie). Do takich związków hamujących wytrącanie kamieni należą np. Jony magnezowe, cytryniany i kilka innych. Kolejna teoria za przyczynę powstawania kamieni w układzie moczowym uznaje składniki białkowe, które stają się potencjalnymi jądrami krystalizacji (tj. Wokół nich tworzą się złogi). W podręczniku „Podstawy patofizjologii człowieka” możemy przeczytać o istnieniu kilku teorii.2. Czynniki ryzyka wystąpienia kamicy szczawianowej
Najistotniejszym czynnikiem ryzyka jest zbyt niska podaż płynów. Im mniej wapnia (wiążącego szczawiany) w przewodzie pokarmowym, tym bardziej nasilone jest wchłanianie szczawianów, a następnie ich wydalanie z moczem. Bakterie Oxalobacter formigenes w przewodzie pokarmowym odpowiadają m.in. Za rozkładanie szczawianów. Wydaje się także, że duże dawki witaminy C przyjmowane z suplementami zwiększają stężenie szczawianów w moczu. Obserwowano efekt zwiększenia stężenia w moczu szczawianów po kilkudniowej suplementacji witaminą C w różnych dawkach u osób zdrowych (od kilkuset miligramów do nawet 10 g). Ponieważ fizjologiczne stężenie szczawianów w moczu jest stosunkowo niskie, niewielkie wahania w tym zakresie mogą mieć znaczenie u osób ze zdiagnozowanymi kamieniami szczawianowymi. Kamica szczawianowa, jak sama nazwa wskazuje, charakteryzuje się złogami bogatymi w szczawiany, które mogą powstawać w organizmie z aminokwasów bądź też ulegać nadmiernemu wchłanianiu z przewodu pokarmowego. Co ciekawe, także niskie spożycie wapnia zwiększa prawdopodobieństwo tworzenia się złogów szczawianowych. Dieta bogata w szczawiany może być więc czynnikiem ryzyka kamicy w przypadku jednoczesnego niedoboru wapnia w diecie. Ich niedostateczna ilość w jelitach, spowodowana np. Antybiotykoterapią, może zwiększać ryzyko wystąpienia kamicy szczawianowej. Żywność bogata w witaminę C w przeciwieństwie do wyrobów farmaceutycznych zwykle zawiera także cytryniany, będące inhibitorami krystalizacji. Auer B.L., Auer D., Rodgers A.L. Wykazali w badaniu, że przyjmowanie przez 5 dni 4 g kwasu askorbinowego zwiększyło stężenie szczawianów w dobowej zbiórce moczu z 17, 5 mg do 19, 4 mg. Jak dzięki zmianie sposobu żywienia można przyczynić się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia kamicy? Najczęściej zdarza się to w przypadku stanów zapalnych jelit, zespołu złego wchłaniania, nadmiernej podaży witaminy C, niedoborów witaminy B1.3. Żywienie w profilaktyce kamicy szczawianowej
W badaniu Kocvara R.P. I wsp. W grupie osób stosujących dietę dostosowaną do schorzenia nawroty w ciągu następnych 3 lat odnotowano u 13% w zestawieniu z 42% osób z grupy kontrolnej (niestosującymi zalecanej diety). Osoby z genetycznie uwarunkowanym wyższym wchłanianiem szczawianów w jelitach oraz te, u których zdiagnozowano kamicę szczawianową, powinny zadbać o właściwe żywienie. Niestety kamica może nawracać.4. Oto kilka praktycznych zasad żywienia w leczeniu kamicy szczawianowej
Taką ilość (zwykle nawet wyższą) dostarcza dobrze zbilansowana dieta. Należą do nich szczególnie produkty nabiałowe, pieczywo i grube kasze, jak gryczana, pęczak. Prostym sposobem na zwiększenie w diecie ilości wapnia i magnezu jest spożywanie wody bogatej w te składniki mineralne. 3) Unikaj słodzonych napojów. W badaniu A. Pozostałe produkty również zawierające szczawiany, lecz w mniejszej ilości, wystarczy spożywać z produktami bogatymi w wapń. Ponieważ rośliny strączkowe i orzechy stanowią cenny składnik diety, warto wprowadzić je w umiarkowanej ilości (np. 2–3 razy w tygodniu) w okresie prewencji (przy braku kamieni). Spośród roślin strączkowych najbezpieczniej wybrać groszek zielony, czerwoną fasolę, soczewicę. Zawartość wapnia w wybranych produktach W prawidłowo skomponowanej diecie produkty nabiałowe powinny pojawiać się 3 razy w ciągu dnia. Nie należy także zapominać o nawodnieniu. 1, 5 l dziennie to niezbędne minimum. Piwo wzmaga oddawanie moczu, więc teoretycznie może mieć działanie korzystne, jednak wypicie 1 piwa nie poprawi znacząco stanu zdrowia, z kolei włączenie tego napoju jako stałego elementu diety szybciej może wpędzić w chorobę alkoholową czy stłuszczenie wątroby niż skutecznie zapobiec kamicy. Dobowe zapotrzebowanie na kwas askorbinowy u osoby dorosłej wynosi ok. 90 mg. Jeżeli jednak zdecydujesz się na taką formę przyjmowania kwasu askorbinowego, najlepiej nie przekraczaj dawki 250 mg. 2) Jedz produkty bogate w wapń i magnez. Pierwiastki te wiążą się w przewodzie pokarmowym w sole ze szczawianem i hamują jego absorpcję. Glukoza i fruktoza mogą podnosić poziom szczawianu w moczu. Rodgersa wypicie 2 l coli w znaczący sposób wpłynęło na podniesienie stężenia szczawianu w moczu. 4) Unikaj 10 produktów o najwyższej zawartości szczawianów: – szpinaku, – buraków, – orzechów, – czekolady, – strączków, – herbaty, – pietruszki, – jagód, – rabarbaru, – szczawiu. Zalecana dobowa podaż wapnia to minimum 1000 mg. Spośród orzechów najmniejszą ilość szczawianów zawierają pistacje, orzechy makadamia, orzechy włoskie. Tabela 1. Najważniejszą zasadą diety przeciwdziałającej tego rodzaju kamicy jest prawidłowa podaż wapnia. „Piwo jest dobre na nerki” – słyszy się często. 1) Unikaj wysokich dawek witaminy C przyjmowanych w postaci suplementów diety.
