Szukaj
Język
Czy to w ogóle dieta planetarna – czy pozwoli uratować środowisko?
Spis treści
1. Dieta planetarna – definicja
Wszystko po to, by zmniejszyć negatywny wpływ produkcji żywności na planetę. Dieta ta ma wyżywić całą obecną i przyszłą populację (przewidywane 10 miliardów ludzi w 2050 r.). Starali się zebrać wszystkie istotne informacje, które mają pozwolić na skomponowanie odżywczych i jak najbardziej neutralnych dla klimatu posiłków. Dodatkowo badacze twierdzą, że zaproponowane przez nich zmiany mogłyby ochronić aż 11 milionów ludzi przed przedwczesną śmiercią. Dieta planetarna to rozwiązanie zaproponowane przez naukowców z The EAT-Lancet Commission w odpowiedzi na niepokojące doniesienia dotyczące zmian środowiskowych i globalnego ocieplenia.2. Dieta a środowisko
Zdrowie ludzi i stan planety są ze sobą połączone, a w dużej mierze zależą właśnie od odpowiedniej diety i właściwej produkcji żywności. Dieta planetarna zakłada, że dzięki stosowaniu się do jej założeń ilość wyrzucanego jedzenia spadnie o 15%. Semba i wsp. 2020). Fresán i wsp. 2019). Współczesny przemysł żywnościowy w znacznym stopniu zużywa zasoby naturalne i przyczynia się do zmiany klimatu, zużycia wody czy degradacji gruntów. Jednym z poważnych problemów jest również wszechobecne marnowanie żywności. Według naukowców zmiany mogą również wpłynąć pozytywnie na zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych w ponad 100 krajach (R.D. Badacze podają, że już samo zrezygnowanie z mięsa może skutecznie hamować emisję dwutlenku węgla (U. Zwiększające się konsumpcjonizm i zapotrzebowanie na żywność sprawiają, że środowisko jest coraz bardziej eksploatowane, by pozyskać ilości pożywienia wystarczające do zaspokojenia potrzeb rynkowych.3. Współczesna dieta – zagrożenia
Bylinowska 2019). Większość współczesnych modeli żywieniowych bazuje na tzw. Zachodniej diecie, która w większości charakteryzuje się zwiększoną podażą kalorii, a jej podstawą są przetworzone produkty i duża ilość czerwonego mięsa. Odżywianie w taki sposób może prowadzić do wielu chorób cywilizacyjnych, które mają charakter przewlekły i skracają czas życia, a także zmniejszają jakość codziennego funkcjonowania. Ma ona na celu nie tylko chronić planetę, ale również pozytywnie wpływać na zdrowie osób ją stosujących. Obecnie liczba osób dotkniętych problemem niedożywienia wynosi ok. 2 miliardy, czyli tyle samo, ile jest osób cierpiących z powodu otyłości (J. Pokazuje to, jak źle dysponowana jest żywność. Mało w niej owoców, warzyw i błonnika, za to zbyt dużo cukrów prostych. To jeden z problemów, który również został wzięty pod uwagę przez badaczy podczas tworzenia diety planetarnej. Współczesna dieta niesie za sobą sporo negatywnych konsekwencji nie tylko dla środowiska, ale również dla zdrowia.4. Czy dieta planetarna ma jakieś wady
Według nich (H. Pierwszym zarzutem jest brak skoncentrowania się w raporcie na ludziach. Przeciwnicy wskazują również, że dane mówiące o ocaleniu 11 milionów ludzi zostały podane na podstawie abstrakcyjnych interpretacji trzech badań, a nie długotrwałych rzeczywistych obserwacji prowadzonych przez kilka lat, dlatego uważają, że jest to wprowadzanie w błąd. Biorąc jednak pod uwagę wyniki badań przedstawione w raporcie i wynikające z nich korzyści, warto przemyśleć, czy zalety diety planetarnej nie przeważają nad wspomnianymi wadami. Dieta planetarna powstała po to, by pozytywnie wpływać na środowisko, a także zdrowie osób ją stosujących. Schübel i wsp. 2021) naukowcy nie wzięli pod uwagę wszystkich niezbędnych czynników potrzebnych do stworzenia modelu żywieniowego dla całej światowej populacji. Zostali przedstawieni wyłącznie jako dwie grupy: producenci pożywienia i klienci, nie wzięto pod uwagę, że przemysł spożywczy zazębia się z innymi gałęziami gospodarki, a ludzie pełnią w nich znacznie więcej funkcji. Według nich ustalanie średniej dla całej populacji nie jest możliwe, gdyż każdy człowiek jest inny i jego potrzeby mogą się różnić od przyjętego wzorca. Nie bez powodu raport dotyczący zmian w modelu żywienia został przyjęty tak pozytywnie wśród większości badaczy. Dlatego na pierwszy rzut oka wydaje się mieć same zalety, inne zdanie mają jednak jej przeciwnicy.5. Dieta planetarna jako element walki ze zmianami klimatu
Dieta planetarna stworzona przez komisję The EAT-Lancet została oparta na wynikach wielu badań, a także obserwacji wpływu przemysłu spożywczego na środowisko. Dlatego to właśnie odpowiednia zmiana sposobu żywienia może przynieść znaczące korzyści dla planety. Takie rozwiązanie nie tylko pozwala na zminimalizowanie prawdopodobieństwa wystąpienia chorób cywilizacyjnych, ale również emisji gazów cieplarnianych i problemu głodu na świecie. Globalny system produkcji żywności w dużym stopniu nadmiernie eksploatuje środowisko, zużywa duże ilości wody, zagraża przyszłemu bezpieczeństwu ludzkości. Według badaczy konsumpcja jest jednym z najsilniejszych czynników mających wpływ zarówno na zdrowie ludzi, jak i całą planetę. Ten model opiera się na ograniczeniu spożycia produktów odzwierzęcych, a zwiększeniu roślinnych. Oczywiście sama zmiany diety nie wystarczy, jednak każde działanie podjęte w kierunku ochrony planety jest niezwykle istotne. Zwrócenie się w stronę bardziej roślinnego i zrównoważonego modelu żywienia może pomóc w zmniejszeniu negatywnych zmian klimatycznych.
