Szukaj
Język
Czy to w ogóle dieta bezglutenowa – moda żywieniowa czy konieczność?
Spis treści
1. Dieta bezglutenowa – czym jest?
To sposób żywienia, który wyklucza spożywanie produktów i dań zawierających gluten. Obecnie gluten uznawany jest za drugi, zaraz po mleku, alergen pokarmowy. Gluten jest mieszaniną białek roślinnych – gliadyny i gluteiny. Znajduje się w pszenicy, życie i jęczmieniu. Owies również powinien być eliminowany w diecie bezglutenowej ze względu na możliwe zanieczyszczenie ziarna w procesie produkcji. Jeśli owies ma certyfikat potwierdzający, że nie zawiera glutenu, może być wykorzystywany przez osoby stosujące dietę bezglutenową.2. Dieta bezglutenowa – wskazania do stosowania
Dieta bezglutenowa musi być bezwzględnie stosowana przez osoby chorujące na celiakię, mające alergię lub nadwrażliwość na gluten. Osoby z celiakią muszą przestrzegać diety bezglutenowej, gdyż brak restrykcji żywieniowych może prowadzić do zniszczenia kosmków jelitowych, ograniczenia wchłaniania substancji odżywczych i w konsekwencji niedoborów pokarmowych. Jest to choroba autoimmunologiczna, która wymaga stosowania diety bezglutenowej do końca życia, by zachować zdrowie, dobre samopoczucie i uniknąć wielu groźnych powikłań. Alergię na gluten stwierdza się po wykryciu w badaniach przeciwciał klasy IgE oraz po wystąpieniu reakcji w bardzo krótkim czasie od spożycia glutenu. Najczęstszymi objawami są dolegliwości żołądkowo-jelitowe, nieżyt nosa, astma i zmiany skórne, często występuje również atopowe zapalenie skóry. Nadwrażliwość na gluten jest diagnozowana za pomocą specjalistycznych badań krwi, objawia się podwyższonym stężeniem przeciwciał klasy IgG. Schorzenie ma charakter przejściowy, związany z zaburzeniami mikrobioty jelit, które mogą być spowodowane różnymi czynnikami takimi jak stres, siedzący tryb życia, antybiotyki, alkohol, nieodpowiednie nawyki żywieniowe (w tym spożywanie cukru w nadmiernych ilościach). Aby stwierdzić powyższe choroby, należy wykonać odpowiednie badania laboratoryjne. Nieuzasadnione wykluczenie glutenu bez poparcia badaniami diagnostycznymi może przynieść więcej szkody niż pożytku.3. Dieta bezglutenowa – produkty dozwolone i przeciwwskazane
Z diety osoby, która nie toleruje glutenu, powinny być usunięte źródła gliadyny obecnej w pszenicy, sekaliny znajdującej się w życie, hordeiny w jęczmieniu i aweniny w owsie. Eliminacja owsa z diety bezglutenowej jest sporna, jednak według ostatnich doniesień naukowych za bezpieczną ilość uważa się spożywanie do 50 g owsa bezglutenowego dziennie. Produkty i dania zawierające gluten to: pszenica – w tym orkisz, kamut i płaskurka, pszenżyto, żyto, jęczmień, zwykły owies, mąki pszenna, żytnia, jęczmienna, zwykła owsiana, płatki pszenne, żytnie, jęczmienne, zwykłe owsiane, musli, kasze manna, kuskus, jęczmienna – pęczak, wiejska, perłowa, mazurska, bulgur, kasze owsiane, kaszki zbożowe i mleczno-zbożowe, makaron pszenny, żytni, pierogi, pyzy, kopytka, naleśniki, pieczywo (jeśli nie jest oznaczone jako bezglutenowe) – graham, razowe, białe, bułki, bagietki, maca, pumpernikiel, pieczywo chrupkie, pieczywo cukiernicze – słodkie bułki, ciasta, wafelki, pierniki, biszkopty, herbatniki, sucharki, paluszki, pizza, bułka tarta, produkty mleczne z ziarnami zbóż lub zawierające słód jęczmienny, olej z kiełków pszenicy, proszek do pieczenia, kawa zbożowa, kakao owsiane, piwo, zwykły sos sojowy, zupy – z zasmażką, z makaronem, lanym ciastem lub niedozwolonymi kaszami. Produkty bezglutenowe to: ryż brązowy, biały, dziki, kukurydza, gryka, proso, amarantus, komosa ryżowa, teff, sorgo, mąki i kasze ze zbóż naturalnie bezglutenowych, płatki ryżowe, płatki quinoa, płatki z amarantusa, amarantus ekspandowany, tapioka, skrobie kukurydziana, ryżowa, z tapioki, gotowe mieszanki mąk bezglutenowych, chrupki kukurydziane, popcorn, bułka tarta bezglutenowa, nieprzetworzone mięso, ryby i jaja, mleko, kefir, jogurt, maślanka, nieprzetworzony ser biały i żółty, masło, smalec, oleje roślinne, owoce i warzywa – świeże i mrożone, rośliny strączkowe, naturalne orzechy i migdały, herbaty, kawy naturalne, wody, napary ziołowe i wody mineralne. Istnieje bardzo dużo produktów, które nie powinny zawierać glutenu, ale ze względu na proces ich produkcji może się on pojawić w śladowych ilościach. Należy zachować ostrożność podczas kupowania produktów sprzedawanych luzem. Trzeba również zwracać uwagę na dodatki do żywności – dodatki oznaczone symbolem od E 1404 do E 1451 zawierają gluten. Aby mieć pewność, że kupowany przez nas produkt jest bezglutenowy, na opakowaniu powinno znajdować się zielone logo z przekreślonym kłosem. Bardzo ważne jest odpowiednie zbilansowanie diety bezglutenowej, by nie powodowała ona niedoborów żywieniowych. Zalecane jest urozmaicenie jadłospisu dzięki wprowadzeniu pełnowartościowych produktów pozbawionych glutenu.4. Dieta bezglutenowa a odchudzanie
Badania wykazały, że dieta bezglutenowa nie wpływa na redukcję masy ciała ani nie przynosi korzyści zdrowotnych u osób zdrowych, które nie muszą eliminować glutenu z diety. Z przeprowadzonych analiz naukowych wynika, że nie należy zalecać diety bezglutenowej całemu społeczeństwu. Dieta gluten-free eliminuje całą bazę produktów, które są zdrowe, m. in. Produkty pełnoziarniste, a zmusza do szukania bezglutenowych odpowiedników, które często mają wyższy indeks glikemiczny, zawierają mniej składników mineralnych, błonnika i w dodatku są droższe. Dieta bezglutenowa nie jest złotym środkiem na odchudzanie i detoksykację organizmu. Aby zachować pełnię zdrowia i zredukować masę ciała, niezbędna jest dobrze zbilansowana dieta dostarczająca wszystkich potrzebnych składników odżywczych do organizmu. Zmiana nawyków na zdrowsze to klucz do sukcesu. Decyzji o stosowaniu diety bezglutenowej nie należy podejmować pod wpływem nowej mody żywieniowej. Ważne są przeprowadzenie badań diagnostycznych oraz konsultacja z lekarzem i dietetykiem.5. Dorsz w sosie słodko-kwaśnym z ryżem
Składniki: – ryż brązowy – 50 g– dorsz świeży, filety bez skóry – 150 g– cebula – 30 g– papryka – 100 g– ananas – 80 g– olej rzepakowy – 5 g– miód pszczeli – 10 g– pomidor – 150 g– mały ząbek czosnku, sól, pieprz. Sposób przygotowaniaRyż ugotować w lekko osolonej wodzie. Rybę oprószyć solą i pieprzem. Na rozgrzanym oleju zeszklić cebulę pokrojoną w piórka i czosnek. Następnie dodać pokrojone w kostkę paprykę i ananasa. Podlać odrobiną wody (według uznania). Gdy warzywa zmiękną, dodać pokrojone w kostkę pomidory i miód, wymieszać. Następnie na środku patelni zrobić miejsce, położyć rybę i gotować pod przykryciem, aż dorsz będzie gotowy. Rybę w sosie słodko-kwaśnym podawać na ryżu.6. Jaglanka z jabłkiem, poppingiem i migdałami
Składniki: – płatki jaglane – 50 g– mleko 1, 5% tłuszczu – 250 g– jabłko – 200 g– popping z amarantusa – 10 g– migdały – 10 g– cynamon. Sposób przygotowaniaPłatki zalać mlekiem, zagotować. Podawać z plasterkami jabłka, poppingiem, migdałami. Posypać cynamonem.7. Sałatka z pieczonym burakiem, fetą i komosą
Składniki: – burak – 150 g– ser feta – 70 g– olej lniany – 5 g– słonecznik (nasiona) – 10 g– komosa ryżowa – 40 g– bazylia, oregano, sól, pieprz. Sposób przygotowaniaKomosę dokładnie opłukać na sitku pod bieżącą zimną wodą. Dla wydobycia orzechowego smaku można ją dodatkowo wysuszyć i podprażyć na suchej patelni, ciągle mieszając. Następnie komosę zalać połową szklanki wody (ok. 125 ml) i gotować, aż wchłonie cały płyn. Garnek zdjąć z ognia i odstawić pod przykryciem na 10 minut. Buraki umyć, obrać ze skórki, pokroić w małą kostkę, przełożyć do naczynia żaroodpornego. Olej wymieszać ze szczyptą soli i pieprzu, polać buraki. Piec przez 30 minut w 150–180°C. Fetę pokroić w kostkę. Wszystkie składniki wymieszać, doprawić odrobiną soli, pieprzem, bazylią i oregano. Podawać na ciepło lub na zimno.8. Tajine z kurczakiem
Składniki: – ziemniaki – 200 g– mięso z piersi kurczaka, bez skóry – 120 g– cebula – 50 g– marchew – 50 g– oliwki czarne marynowane – 15 g– olej rzepakowy – 10 g– wywar z włoszczyzny – 150 g– cytryna, czosnek, kmin rzymski, kolendra, papryka słodka, imbir, kurkuma. Sposób przygotowaniaPrzyprawy wymieszać z olejem i natrzeć kawałki kurczaka. Cytrynę pokroić w ćwiartki. Posiekać cebulę i czosnek w drobną kostkę. Zagotować wywar z włoszczyzny. Następnie obsmażyć kurczaka w rondlu razem z cebulą i czosnkiem. Obłożyć kurczaka ziemniakami pokrojonymi w plastry, marchewką pokrojoną w paski, kawałkami cytryny i oliwkami, a następnie całość zalać bulionem i dusić do momentu, aż warzywa będą miękkie.9. Serniczki bananowe z polewą kakaową
Składniki: – ser twarogowy chudy – 125 g– banan – 150 g– jaja kurze całe (1 szt. ) – 60 g– mąka ziemniaczana – 15 g– daktyle suszone – 45 g– cukier waniliowy – 10 g– kakao naturalne w proszku, bezglutenowe – 10 g– mleko kokosowe – 40 g. Sposób przygotowaniaWszystkie składniki zmiksować na gładką masę. Wlać do silikonowych foremek na babeczki lub innych, wyłożonych papierem do pieczenia. Serniczki piec w temperaturze 180°C przez ok. 15 minut. Gdy lekko przestygną, wyjąć z piekarnika, przełożyć na talerzyk i polać polewą przygotowaną z zagotowanego mleka kokosowego z dodatkiem kakao.
