Czy to w ogóle czy należy bać się „e” w żywności?
Spis treści
1. Co oznacza symbol „E” na etykiecie
Producenci żywności stawiają przede wszystkim na poprawę walorów organoleptycznych. Innym celem ich stosowania jest przedłużenie trwałości żywności. Substancje dodatkowe zostały podzielone na 5 grup: – barwniki (E 100–E 199), – konserwanty i regulatory kwasowości (E 200–E 299), – przeciwutleniacze (E 300–399), – substancje stabilizujące, emulgujące, zagęszczające, wypełniające (E 400–E 499), – pozostałe produkty (powyżej E 500). Składnik ten nie jest spożywany jako odrębny produkt spożywczy, ale jest dodawany w celu uzyskania określonych efektów. Dodatek określonych substancji może wpłynąć na barwę, konsystencję czy zapach produktu. Ponadto zastosowanie dodatków pozwala na otrzymywanie nowych produktów, np. Żywność bez cukru. Symbol „E” w składzie produktu oznacza, że zawiera on dodatek do żywności.2. Najczęściej stosowane dodatki do żywności
Świadczy to także o dużym rozpowszechnieniu tych substancji (K. Walkowiak-Tomczak 2016). Dodaje się go m.in. Do dżemów, marynowanych ryb, konserw warzywnych, marynat oraz oliwek (I. Wichrowska 2011). Pierwszy z nich dodawany jest m.in. Do pieczywa, masła oraz olejów. Celem ich stosowania jest nie tylko nadanie określonego smaku, wpływają także na odczyn pH produktów. Rogozińska, D. Wśród najczęściej występujących barwników wymienia się kurkuminę (E 100), która jest substancją naturalną. Wśród innych naturalnych barwników można wymienić ryboflawinę (E 101), koszenilę (E 120) oraz karmel (E 150) (T. Kręcidło, Ł. W zależności od rodzaju żywności producenci stosują różne dodatki, najczęściej jednak są to barwniki, regulatory kwasowości oraz konserwanty. Melski, D. Najczęściej występującym konserwantem jest benzoesan sodu (E 211) stosowany w celu zahamowania rozwoju mikroorganizmów. Rogozińska, D. Wśród regulatorów kwasowości najczęściej stosowane są kwas mlekowy (E 270) oraz kwas cytrynowy (E 330). Z kolei kwas cytrynowy można znaleźć w słodyczach, napojach, przetworach owocowych i warzywnych, a nawet w wyrobach mięsnych. Środowisko kwaśne hamuje rozwój wielu bakterii, co ma wpływ na przedłużenie trwałości żywności oraz zwiększenie jej atrakcyjności (I. Wichrowska 2011). Używana jest w przyprawach, marynatach oraz napojach, charakteryzuje się intensywną pomarańczowo-żółtą barwą. Krzyśko-Łupicka, M. Kręcidło 2016). Wyniki jednego z badań pokazały, że barwniki oraz konserwanty to substancje, których Polacy najbardziej obawiają się w żywności, ich zdaniem mogą one zagrażać zdrowiu.3. Czy należy bać się „E” w żywności
Zasady stosowania dodatków do żywności określa rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 133/2008 w sprawie dozwolonych dodatków do żywności. W tym celu ustala się dopuszczalne dzienne spożycie – ADI (Acceptable Daily Intake). W praktyce jednak większość konsumentów nie oblicza spożycia substancji dodatkowych w ciągu dnia. W związku z tym Europejski Urząd ds. W przypadku gdy zauważone zostanie zbyt wysokie spożycie któregoś z dodatków, agencja koryguje wartość ADI. Na poziomie krajowym są to m.in. Biorąc pod uwagę wiele obostrzeń i regulacji prawnych, można uznać dodatki do żywności za całkiem bezpieczne. Jeśli są stosowane w odpowiedni sposób, nie powinny stanowić zagrożenia dla zdrowia konsumentów. Niektóre z dodatków, np. Siarczany, mogą wywoływać reakcje alergiczne. Jednak aby wystąpiła reakcja alergiczna, dana osoba musi być uczulona na te substancje, co nie jest często notowane w społeczeństwie. Do najczęstszych objawów alergii na dodatki zaliczyć można świąd skóry, opuchliznę, nudności, wymioty, zaczerwienie skóry oraz biegunkę. Buczyłko 2016). Produkty mocno przetworzone są najbogatsze w substancje dodatkowe i powinny być spożywane sporadycznie. Częste sięganie po produkty przetworzone znacznie zwiększa podaż dodatków do żywności. Szczególnie powinni zwracać na to uwagę rodzice, ponieważ dzieci są w grupie wrażliwej na dodatki do żywności. Największe ilości substancji dodatkowych można znaleźć w wyrobach cukierniczych, np. Ciastkach, żelkach, cukierkach, drażach, ale także kolorowych napojach, mięsie i jego przetworach (A. Pawlak, A. Wbrew powszechnemu przekonaniu składniki oznaczone symbolem „E” nie zawsze są szkodliwe i zagrażające zdrowiu konsumentów. Główną i zarazem najważniejszą zasadą jest to, aby dodatki nie stanowiły zagrożenia dla zdrowia konsumentów. Zgodnie z definicją jest to taka ilość danej substancji pobranej wraz z pokarmem, wodą, powietrzem oraz lekami, która nie stwarza zagrożenia dla zdrowia człowieka. Ponadto ich ilość nie jest podana na produkcie, a należy jej szukać w rozporządzeniach. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) czuwa nad wartościami ADI. Dodatkowo nad bezpieczeństwem konsumentów czuwają 4 inne jednostki. Minister Zdrowia oraz Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH. Nie należy się ich bać. Osoby, które szczególnie powinny zwracać uwagę na ich zawartość w żywności, to alergicy. Najczęściej są one stosowane w produkcji suszonych owoców, przypraw lub soków owocowych. Szacuje się, że występowanie alergii oraz nadwrażliwości na dodatki do żywności dotyczy ok. 0, 5% ogólnej populacji. W przypadku ich wystąpienia należy zgłosić się do lekarza (K. To, że dodatki do żywności uważane są za bezpieczne, nie oznacza, że żywność je zawierająca może być spożywana bez ograniczeń. Zaleca się, aby podstawą zdrowej i zbilansowanej diety były produkty świeże, nieprzetworzone, np. Owoce, warzywa, nabiał oraz produkty zbożowe pełnoziarniste. Ponadto dieta składająca się z wielu produktów przetworzonych nie pozwoli na kontrolowanie spożytej dawki i będzie skutkować kumulacją tego typu substancji w organizmie. Dotyczy to także osób starszych oraz tych z licznymi alergiami. Zyska, A. Ślęzak 2018). Producenci mogą stosować wyżej wymienione dodatki tylko w wyznaczonych sytuacjach, jest to prawnie uregulowane.4. Czy dodatki do żywności szkodzą dzieciom
Zauważono, że barwniki takie jak E 102, E 104, E 110, E 122, E 124 oraz E 129 powodowały u dzieci nadpobudliwość i zaburzoną koncentrację. Dodatkowo jedna z grup badanych wcześniej wykazywała podobne zachowania. McCann 2007). Należy mieć jednak na uwadze, że większość produktów nie zawiera w swoim składzie aż tylu „E”. Mimo że dzieci są grupą wrażliwą, nie należy się obawiać dodatków, a jedynie zadbać o prawidłową dietę pociech. Znacznie ograniczy to ryzyko podaży zbyt dużych ilości dodatków. Ponad połowa dzieci spożywała choć jeden z wybranych barwników. Z kolei jednoczesne spożycie 3 barwników zauważono u ponad 20% badanych. Sicińska, M. Brzozowska 2010). W tym celu warto wybierać żywność, która nie jest przetworzona. Świetną przekąską będą świeże owoce, warzywa, orzechy oraz pestki. W jednym z nich wykazano, że istnieje 6 dodatków, tzw. Szóstka z Southampton, które mogą mieć negatywny wpływ na funkcjonowanie organizmu dzieci. Jednak należy mieć na uwadze, że w badaniu tym wszystkie dodatki zostały podane w jednym produkcie. Po tym badaniu EFSA zmniejszył wartość wskaźnika ADI dla tych dodatków (D. Badanie to pokazuje, że po spożyciu niektórych barwników mogą wystąpić niepożądane reakcje. Rzadko można spotkać żywność, w której byłyby obecne wszystkie wcześniej wymienione dodatki. Warto zmniejszyć spożycie słodyczy, np. Cukierków, ciastek, ciast oraz drożdżówek, kolorowych gazowanych napojów oraz słonych przekąsek, np. Chipsów oraz paluszków. W kolejnym badaniu zwrócono uwagę na ilość pobranych syntetycznych barwników wraz z żywnością przez dzieci uczęszczające do szkoły podstawowej. Najczęściej ich źródłem były wyroby cukiernicze lub napoje. Większość dzieci spożywała produkty zawierające żółcień pomarańczową (E 110) oraz żółcień chinolinową (E 104) (E. Żelazko, A. Ważne, aby zachować umiar, ponieważ rodzicom trudno określić, jaka ilość barwników jest codziennie spożywana przez dziecko. W większości badań głównym źródłem barwników wśród dzieci były wyroby cukiernicze oraz kolorowe napoje, dlatego należy je znacznie ograniczyć. Wyniki kilku badań szczególnie mogły zaniepokoić rodziców.