Czy to w ogóle brukselka – dlaczego warto ją jeść?
Spis treści
1. Brukselka – podstawowe informacje
To właśnie w tym mieście zaczęto ją uprawiać. W okresie jesienno-zimowym brukselka bardzo często pojawia się w sklepach, ponieważ jest to czas jej zbiorów (M. Brukselka, a właściwie kapusta warzywna brukselska, to warzywo powstałe w wyniku skrzyżowania jarmużu z kapustą. Główki brukselki są niewielkie, przypominają orzecha włoskiego. Szustakowska-Chojnacka 2015). Jej nazwa związana jest ze stolicą Belgii – Brukselą.2. Brukselka – wartość odżywcza
Dla porównania – kapusta czerwona zawiera w 100 g tylko 57 mg, a kapusta pekińska – 45 mg. Poniżej przedstawiono zawartość wybranych składników pokarmowych w 100 g surowej brukselki (Food Data Central – USDA, fdc.nal.usda.gov/index.html). Na tle innych roślin kapustnych wyróżnia ją zawartość witaminy C (85 mg w 100 g surowego produktu). Ponadto brukselka zawiera duże ilości innych witamin oraz składników mineralnych, dzięki czemu jest warzywem o wysokiej gęstości odżywczej. Brukselka jest produktem spożywczym charakteryzującym się niską kalorycznością, ponieważ w 100 g tego warzywa znajdują się 43 kcal.3. Właściwości prozdrowotne brukselki
Jeśli zachowana jest między nimi równowaga, nie ma powodu do obaw. Przede wszystkim dotyczy to zwiększenia ryzyka zachorowań na nowotwory. Poza wyżej wymienionymi właściwościami antyoksydanty także zmniejszają ryzyko chorób Alzheimera i Parkinsona (M. Ekiert 2015). W jednej z prac podkreślono jego działanie prewencyjne szczególnie wobec raka piersi, mózgu, jelita grubego, prostaty, nerek oraz szyjki macicy. Imran i wsp. 2019). Zwrócili również uwagę na jego hamujące działanie wobec komórek nowotworowych (Li. Zielone warzywa liściaste, w tym także brukselka, zmniejszają ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2. Naukowcy wykazali, że zwiększone spożycie tych warzyw wiązało się ze zmniejszoną zapadalnością na cukrzycę typu 2 aż o 14% (P. Autorzy najnowszych badań podkreślają jednak, że zwiększone spożycie większości warzyw i owoców znacznie obniża ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2. Wyniki pokazały, że włączenie do jadłospisu większej ilości owoców, szczególnie jagodowych, ale także żółtych warzyw oraz zielonych warzyw kapustnych szczególnie może zmniejszać ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2 (P.Y. Związki zawarte w brukselce mogą także zmniejszać toczący się w organizmie stan zapalny. Może on zapobiegać chorobie zwyrodnieniowej stawów, ale też zmniejsza stan zapalny w przypadku zapalenia jelita grubego oraz wspiera leczenie wrzodów żołądka. Ren i wsp. 2019). Tsai, L. Yue-Hwa 2010). Związki te wykazują działanie antyoksydacyjne, a ich głównym zadaniem jest usuwanie wolnych rodników. Jednak w przypadku gdy antyoksydantów jest zbyt mało, wolne rodniki mogą przyczyniać się do powstawania negatywnych zmian w organizmie. Proces starzenia się organizmu również zachodzi dużo szybciej. Dochniak, K. W kontekście działania przeciwnowotworowego brukselki szczególnie warto zwrócić uwagę na występujący w niej kemferol. Autorzy podkreślają jednak, że większość prac na temat przeciwnowotworowego działania kemferolu to badania in vitro i należy mieć to na uwadze, wyciągając ostateczne wnioski (M. Z kolei inni autorzy podkreślają możliwość zastosowania kemferolu jako związku terapeutycznego w przypadku przerzutów raka. Chenglin i wsp. 2015). Do takiego wniosku doszli autorzy jednego z badań, które ukazało się w 2010 r. Carter 2010). Szczególnie zwrócono na to uwagę w metaanalizie z 2016 r. Wang 2016). Warto tutaj również podkreślić rolę kemferolu. Podkreśla się jego rolę w leczeniu przewlekłych oraz ostrych schorzeń, które wywołują stany zapalne (J. Ponadto bioaktywne związki zawarte w warzywach krzyżowych mogą zmniejszać stan zapalny poprzez hamowanie wytwarzania mediatorów stanu zapalnego. (J.T. Hui-Ching, Ch. Brukselka zawiera znaczne ilości przeciwutleniaczy, m.in. Witaminy A, E oraz C.4. Jak prawidłowo przygotować brukselkę
Nie należy także wybierać warzyw, na których widoczne są czarne lub ciemnozielone plamy. – Pierwszym krokiem podczas przygotowywania brukselki jest jej dokładne umycie. Po dokładnym oczyszczeniu warzyw należy przejść do usunięcia zbyt dojrzałych lub mocno uszkodzonych wierzchnich liści. Pozwoli to na szybszą obróbkę cieplną. Jeśli będzie ona stanowić dodatek, np. Do dania głównego, warto ją ugotować. Do wody można dodać odrobinę soli, która nada brukselce wyrazistszy smak. Jeśli naturalny gorzki smak brukselki nie jest dla kogoś problemem, może pominąć tę czynności i ugotować ją w samej wodzie. Brukselkę można także ugotować na mleku bądź z jego niewielkim dodatkiem. Po umyciu i odcięciu twardych elementów należy przeciąć warzywo na pół i umieścić je płaską częścią na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia. Tak przygotowane warzywa należy piec przez 15–20 minut w piekarniku rozgrzanym do 200°C. Wprowadzenie jej do codziennego jadłospisu, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, zapewni dużą dawkę witamin oraz składników odżywczych. Odcień żółty może sugerować, że jest ona zbyt dojrzała i niestety umieszczenie jej w lodówce i zostawienie nawet na jeden dzień zakończy się zepsuciem. Pozwoli to pozbyć się z jej powierzchni zabrudzeń lub innych elementów, np. Piasku. Następnie nożem odciąć twarde elementy, a trzonek naciąć na krzyż. Warto mieć na uwadze, że warzywa wrzucone do wrzątku zachowają większą ilość witamin i składników mineralnych. – Kolejne elementy przygotowania różnią się w zależności od sposobu podania brukselki. Wodę należy zagotować, a następnie umieścić w niej wcześniej przygotowaną brukselkę. Dodatek cukru natomiast lekko zredukuje jej gorycz. Czas gotowania powinien wynosić ok. 5–10 minut. Pozwoli to pozbyć się nieprzyjemnego zapachu podczas obróbki termicznej. – Brukselkę można także podać w formie pieczonej. Następnie skropić brukselkę tłuszczem, np. Oliwą z oliwek lub olejem rzepakowym. Brukselka jest bogactwem wielu prozdrowotnych związków, w głównej mierze są to antyoksydanty. Zastosowanie się do kilku wskazówek może znacznie wpłynąć na poprawę walorów smakowych brukselki. – W sklepie lub na straganach należy wybierać brukselkę o zielonym kolorze.