Szukaj
Język
Czy nabiał szkodzi zdrowiu?
Spis treści
1. Nabiał a trądzik
Za przyczynę pogorszenia stanu cery po spożyciu produktów mlecznych uznaje się zwiększone stężenie IGF-1, czyli insulinopodobnego czynnika wzrostu typu 1. Pozostałymi czynnikami żywieniowymi wpływającymi na wspomniane dolegliwości będą wysokoprzetworzone artykuły spożywcze, znaczny ładunek glikemiczny posiłków, a także przyjmowanie suplementów z witaminą B12. Wyniki obszernej metaanalizy badającej wpływ spożycia produktów mlecznych na ryzyko rozwoju trądziku wskazują, że taka zależność rzeczywiście występuje, jednak autorzy zalecają, aby wyniki interpretować z ostrożnością ze względu na duże zróżnicowanie grupy badanej (Ch.R. Należy mieć na uwadze, że taka zależność może wystąpić, ale nie musi, i nie można stwierdzić, że za zły stan cery odpowiadają wyłącznie produkty mleczne. Należy zacząć od tego, że w przypadku niektórych grup osób eliminacja nabiału z diety jest konieczna. Skutkuje to nasileniem produkcji sebum i wywołuje objawy skórne. Warto mieć na uwadze, że pojawienie się trądziku dodatkowo jest związane z wieloma innymi czynnikami, jak zmiany hormonalne, nadmierny stres, typ skóry, zakażenia skóry o podłożu bakteryjnym lub pasożytniczym. Juhl i wsp. 2018). Diagnostyka tej dolegliwości jest wieloczynnikowa. Mowa tutaj m.in. O osobach z trądzikiem, czyli przewlekłą chorobą zapalną skóry o wieloczynnikowej patogenezie.2. Nabiał a osteoporoza
Wadolowska i wsp. 2013). Właśnie dlatego w celu zachowania odpowiedniej gęstości mineralnej kości i przeciwdziałania zmianom zwyrodnieniowym szkieletu kostnego osoby eliminujące nabiał powinny dostarczać wapń z innych źródeł pokarmowych, aby nie doprowadzić do niebezpiecznych w skutkach niedoborów. Można go również dostarczać z produktów fortyfikowanych oraz wody wysokozmineralizowanej. Osteoporoza charakteryzuje się postępującym ubytkiem masy kostnej, do którego prowadzi m.in. Długotrwały niedobór wapnia w diecie. Jak wiadomo, produkty mleczne są uznawane za doskonałe źródło wapnia w diecie (pokrywają 45–70% zapotrzebowania na ten składnik). Inne źródła tego biopierwiastka to m.in. Fasola, suszone morele i daktyle, kasza gryczana, sezam, sardynki, brokuły, jarmuż, migdały. Aby uchronić się przed niedoborem wapnia, a w konsekwencji rozwojem osteoporozy, warto uwzględniać w codziennym menu produkty mleczne. W jednym z badań, w którym oceniano różne metody profilaktyki osteoporozy w aspekcie żywieniowym, autorzy potwierdzili, że regularna konsumpcja nabiału może zapobiegać ubytkom masy kostnej (L.3. Nabiał a choroby układu krążenia
Wyniki badań wskazują, że spożywanie nabiału nie zwiększa ryzyka wystąpienia takich dolegliwości, zwłaszcza jeżeli chodzi o nabiał o niskiej zawartości tłuszczu (S. Jedna z metaanaliz wskazuje na zmniejszenie ryzyka wystąpienia schorzeń układu krążenia, w tym udaru mózgu i choroby wieńcowej w wyniku spożycia niskotłuszczowych produktów mlecznych (L.Q. Istnieje jednak konieczność prowadzenia dalszych badań w kontekście wpływu pełnotłustych produktów mlecznych na zdrowie. Niebagatelne znaczenie w ich rozwoju ma dieta. Rozenberg i wsp. 2016). Qin i wsp. 2015). Obecnie jedną z głównych przyczyn śmiertelności na świecie są choroby sercowo-naczyniowe.4. Nabiał a otyłość i cukrzyca typu 2
Według badań produkty mleczne w diecie dzieci zmniejszają ryzyko wystąpienia otyłości, a u dorosłych poprawiają ogólny skład ciała. Ponadto istnieją dowody wskazujące, że spożywanie takich produktów jak fermentowane napoje mleczne, jogurty i sery może wiązać się ze zmniejszonym ryzykiem wystąpienia cukrzycy typu 2 (T.K. Związek między spożyciem nabiału a masą ciała wynika z takich mechanizmów jak lipoliza, lipogeneza oraz proces wchłaniania kwasów tłuszczowych, co w praktyce oznacza, że jego spożycie usprawnia rozkład tłuszczów, zmniejsza ich syntezę i wchłanianie z przewodu pokarmowego. Dla osób stosujących diety odchudzające istotny jest fakt, że spożywanie nabiału w trakcie redukcji może ułatwiać utratę masy ciała poprzez wspomaganie spalania tłuszczu zapasowego. Thorning i wsp. 2016). Wskazuje się również na wpływ białek serwatkowych pochodzących z produktów mlecznych na kontrolę apetytu i regulację przyjmowania pokarmu.5. Nabiał a choroby nowotworowe
Z jednej strony wapń, laktoferyna oraz produkty fermentacji wykazują pozytywne działanie w zapobieganiu rozwojowi nowotworów. Wykazano, że zwiększone stężenie IGF-1 wynikające ze znacznego spożycia produktów mlecznych zwiększa ryzyko zgonu z powodu raka prostaty (W. Warto jednak podkreślić, że produkty mleczne działają prewencyjnie w kontekście rozwoju raka jelita grubego (D. Autorzy innego badania wskazali, że mleczne produkty fermentowane mogą zmniejszać ryzyko wystąpienia raka pęcherza moczowego, jelita grubego i przełyku (K. Wpływ nabiału na rozwój nowotworów wciąż wymaga dalszych badań, a biorąc pod uwagę fakt, że może być zarówno pozytywny, jak i negatywny, zaleca się zachowanie umiaru w spożyciu produktów mlecznych. Wynika to z dużej bogactwa składników zawartych w nabiale i ich odmiennych funkcji pełnionych w organizmie. Z drugiej strony w wyniku działania aminokwasów zawartych w nabiale znacząco zwiększa się stężenie wspomnianego IGF-1. Lu i wsp. 2016). Aune i wsp. 2012). Zhang i wsp. 2019). Wpływ produktów mlecznych na kancerogenezę jest niejednoznaczny, może być zarówno pozytywny, jak i negatywny.6. Nabiał a alergia i nietolerancja
W dzieciństwie produkcja laktazy jest największa, a wraz z wiekiem zmniejsza się, co prowadzi często do wystąpienia dokuczliwych dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego o różnym nasileniu, np. Bólów brzucha, nudności, wymiotów, wzdęć. Można znaleźć również wiele produktów mlecznych, które praktycznie nie zawierają laktozy, jak np. Długo dojrzewające sery. Wiąże się to z osiągnięciem dojrzałości immunologicznej organizmu. Kluczowy jest fakt, że pojawienie się alergii zmusza do całkowitej rezygnacji ze spożywania produktów mlecznych. W przypadku nietolerancji całkowita eliminacja nabiału może nie być konieczna. Laktoza to dwucukier obecny w produktach mlecznych, a za jego rozkład odpowiada enzym laktaza. Często całkowita eliminacja nabiału z diety u osoby z nietolerancją nie jest konieczna, ponieważ niektóre produkty mogą być dobrze tolerowane. Jeśli chodzi o alergię na białka mleka krowiego, zdecydowanie częściej dotyczy ona niemowląt i małych dzieci, które zwykle z niej wyrastają. W rozwoju alergii bierze udział układ odpornościowy, a w wystąpienie nietolerancji nie są angażowane systemy immunologiczne organizmu. W tym przypadku zawartość laktozy nie ma znaczenia. Diety bez laktozy nie tracą na popularności, chociaż ich stosowanie jest zasadne przede wszystkim w przypadku nietolerancji laktozy (hipolaktazji), często mylnie kojarzonej z alergią.7. Czy nabiał może być wartościowym elementem diety? Podsumowanie
Dodatkowo dostarczają organizmowi witamin (A, D, E i K) oraz składników mineralnych (magnez, cynk, fosfor, potas). Czy zatem nabiał szkodzi zdrowiu? Warto spojrzeć chociażby na różnorodne produkty dostępne w sklepach. Jeśli chcemy ocenić znaczenie nabiału w kontekście zachowania dobrego stanu zdrowia, warto te produkty rozgraniczać. Spośród produktów mlecznych najlepszym wyborem na co dzień będą produkty naturalne, z krótką listą składników na etykiecie, pozbawione zbędnych dodatków. Otóż jeśli chęć ograniczania produktów mlecznych lub rezygnacja z nich jest podyktowana troską o dobrostan zwierząt, co jest całkowicie zrozumiałe, kluczowe będzie uzupełnianie wapnia z innych obfitujących w ten składnik produktów. U większości osób nie istnieją uzasadnione wskazania do wyeliminowania nabiału z codziennego jadłospisu. Taką decyzję należy jednak zawsze podjąć po wcześniejszej konsultacji ze specjalistą. Produkty z tej grupy stanowią przede wszystkim cenne źródło dobrze przyswajalnego białka oraz wapnia. Warto wspomnieć, że mleczne wyroby fermentowane, jak kefir czy maślanka, to cenne źródło bakterii probiotycznych, które wspomagają pracę przewodu pokarmowego i układu odpornościowego. To zależy. Do tej grupy zaliczane są zarówno mniej wartościowe pod względem żywieniowym słodzone serki, sery topione, jogurty smakowe, jak i bogate w ważne składniki odżywcze naturalne sery, jogurty, mleko. Ilość dodatków i stopień przetworzenia mają w tym przypadku istotne znaczenie. A co w takim razie z osobami na diecie wegańskiej, które wykluczają nabiał ze względów etycznych? Trzeba mieć również na uwadze, że powszechnie głoszone opinie na temat nabiału często nie mają nic wspólnego z faktami potwierdzonymi w badaniach naukowych. Oczywiście istnieją wyjątki, w przypadku których racjonalne będą ograniczenie spożycia produktów mlecznych lub ich całkowita eliminacja. Nabiał zajmuje kluczowe miejsce w zaleceniach żywieniowych dla naszej populacji.
