Szukaj
Język
Czy można zbilansować dietę wegańską z wykluczeniem soi
Spis treści
1. Alergia na soję
Choć ta druga może dawać bardzo podobne objawy, u jej podłoża nie leżą reakcje układu odpornościowego, lecz nieprawidłowości związane z trawieniem, np. Niedobór enzymów. Na szczęście najczęściej jest przejściowa i z wiekiem rozwija się tolerancja na ten produkt. Z badań T.A. Do tej pory zidentyfikowano kilkanaście alergizujących białek soi. U większości osób lecytyna sojowa czy olej sojowy nie wywołują odpowiedzi alergicznej organizmu. Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 na etykietach w wykazie składników alergeny, w tym soja, powinny być wyraźnie odróżnione od reszty, na przykład za pomocą podkreślenia lub czcionki. Czego pozbawia eliminacja soi z diety? Alergia nie jest nietolerancją. Alergia na soję dotyka nawet 14% dzieci z alergią na mleko krowie. To, że uczulenie nie występuje w dzieciństwie, nie oznacza, że alergia nie pojawi się w życiu w ogóle. Kamdar i wsp. Wynika, że soja jest potencjalną przyczyną reakcji alergicznej występującej po raz pierwszy w dorosłości stosunkowo często, zaraz po skorupiakach i rybach. Najczęściej to właśnie one są odpowiedzialne za reakcje niepożądane. Najskuteczniejszą metodą zapobiegającą wystąpieniu objawów jest unikanie soi i produktów, w skład których wchodzi. Uczuleni muszą dokładnie studiować etykiety, ponieważ soja może pojawiać się w produktach, których można nie podejrzewać o jej zawartość, jak wyroby cukiernicze. Alergia, zgodnie z informacją zamieszczoną na stronie The American Academy of Allergy Asthma and Immunology, to niepożądana reakcja organizmu na określone alergeny (najczęściej białka), która wywołana jest nadmierną reakcją układu immunologicznego, najczęściej z udziałem przeciwciał IgE.2. Soja w diecie roślinnej
Stanowi surowiec do wytwarzania produktów alternatywnych dla produktów mięsnych. Jest to białko o bardzo wysokiej wartości odżywczej, niemalże takiej jak białko jaja. Metoda PDCAAS uwzględnia zawartość i kompozycję aminokwasów oraz strawność białka. Białko wzorcowe przyjmuje wartość 1 (białkiem wzorcowym jest białko zwierzęce: jaja, mleko, mięso z kurczaka). Wynik dla soi to 0, 91 lub nieco więcej w zależności od źródła. Magnez – aż 216 mg w 100 g. Żelazo – 8, 9 mg w 100 g. Rola soi w dietach roślinnych jest znacząca. Soja dostarcza dużą dawkę białka, najwyższą spośród warzyw – aż 34 g w 100 g. Jakość białka jaja mierzona na przykład metodą PDCAAS jest prawie taka sama jak białka mleka. W metodzie tej porównuje się skład aminokwasowy, w tym zawartość aminokwasu ograniczającego w badanym białku z zawartością tego samego aminokwasu w białku wzorcowym. Kiedy PDCAAS produktu wynosi mniej niż 1, oznacza to, że białko to nie zostanie w pełni wykorzystane przez organizm. Wapń – trudno znaleźć warzywo o tak wysokiej zawartości wapnia – 240 mg w 100 g. Mniejszą ilość dostarcza fasola biała – 163 mg w 100 g. Potas – 2132 mg w 100 g, dla porównania pomidor słynący z wysokiej zawartości tego pierwiastka zawiera 282 mg potasu w 100 g, a banan – 395 mg w 100 g. Przede wszystkim dostarcza wysokiej jakości białka.3. Czym zastąpić soję w diecie wegańskiej
Jeśli wyłącza się soję z diety, warto rozejrzeć się za porównywalnie istotnymi roślinnymi źródłami białka, wapnia i żelaza.4. Białko
Wartość PDCCAAS wybranych produktów Soja ma najwyższą spośród produktów roślinnych wartość PDCAAS. Najlepiej więc komponować produkty tak, aby dostarczać wszystkich aminokwasów egzogennych. Z kolei w produktach zbożowych jest to lizyna, której strączkom nie brakuje, metioniny jest natomiast w produktach zbożowych spora ilość. Poniższa tabela przedstawia zawartość białka w roślinach strączkowych oraz zbożach. Zawartość białka w wybranych produktach, wartości odnoszą się do produktów surowych Po wykluczeniu z diety soi jako najważniejsze źródła białka można traktować rośliny strączkowe i produkty zbożowe. To produkt, dzięki któremu można znacząco podnieść jakość diety. Tabela 1. We wszystkich produktach roślinnych występują aminokwasy ograniczające, tj. Takie, których zawartość jest mniejsza w zestawieniu z ich zawartością w białku wzorcowym, przez co wykorzystanie białka przez organizm, np. Do procesów anabolicznych, może być ograniczone. W strączkach aminokwasem ograniczającym jest metionina. Dzięki łączeniu w diecie różnego rodzaju białek roślinnych zwiększa się szansę na dostarczenie pełnego zestawu aminokwasów. Tabela 2. Uwagę przykuwa szczególnie komosa ryżowa ze względu na wysoką wartość PDCAAS oraz zawartość białka. Produkty o najwyższej wartości PDCAAS zostały uwzględnione w tabeli.5. Quinoa – komosa ryżowa
Znacznie wyróżnia się na tle zbóż, prawie dorównuje strączkom. Kniskern i C.S. Podobnie z żelazem. Zawiera wszystkie niezbędne aminokwasy w ilości zbliżonej do kompozycji rekomendowanej przez FAO. Ze względu na obecność związków antyodżywczych w roślinach, które mogą negatywnie wpływać na strawność produktu, jak np. Kwas fitynowy, zdaniem M.A. Johnston rekomendowane spożycie białka wśród wegan powinno być wyższe w porównaniu ze spożyciem białka wśród osób konsumujących białko zwierzęce. To pseudozboże dostarcza białka o zaskakująco wysokiej jakości.6. Żelazo
Quinoa zawiera 4, 9 mg żelaza w 100 g. Zalecane spożycie wynosi 10 mg dla mężczyzn, a dla kobiet miesiączkujących 18 mg na dobę. Tabela 3. Z powodu mniejszej przyswajalności żelaza z produktów roślinnych J.R. Jest to zdecydowanie mniej, niż znajduje się w soi, jednak taka porcja zaspokaja połowę dziennego zapotrzebowania na żelazo dla mężczyzn. W tabeli umieszczono pozostałe dobre roślinne źródła żelaza. Zawartość żelaza w wybranych produktach Aby zapobiec hamowaniu wchłaniania tego pierwiastka, należy unikać spożywania wymienionych produktów jednocześnie z kawą, herbatą, kakao. Hunt sugeruje, aby zwiększyć rekomendowane dzienne spożycie żelaza osobom na diecie wegetariańskiej nawet o 80% w zestawieniu z zaleceniami dla osób spożywających mięso.7. Wapń
Tabela 4. Soja zawiera sporo wapnia. Zawartość wapnia w wybranych produktach Na szczęście to nie jedyny roślinny produkt zawierający ten pierwiastek.8. <extra_id_0> omega-6 Polski: <extra_id_1>: <extra_id_2>omega-6
Przyjmuje się więc, że DHA należy dostarczać z dietą. Dlatego też warto indywidualnie z pomocą dietetyka rozważyć suplementację tym kwasem. Na pewno jednak trzeba zadbać o dostarczanie odpowiedniej ilości ALA w diecie, który znajduje się w olejach roślinnych, szczególnie w oleju lnianym. Kwas alfa-linolenowy (ALA) jest w organizmie ludzkim konwertowany do EPA (kwas eikozapentaenowy), jednak nie w wystarczającej ilości do DHA (kwas dokozaheksaenowy). Źródłem DHA są przede wszystkim ryby. Dobrą alternatywą dla ryb może być olej z mikroalg, jednak nie ma co do tego konkretnych rekomendacji. Ze względu na brak ryb i owoców morza w diecie weganie dostarczają do organizmu mniej kwasów omega-3.9. <extra_id_0> Tytuł: <extra_id_1> Witamina B12
Naturalnie produkty roślinne zwykle nie zawierają witaminy B12. Konieczne są zatem monitorowanie stężenia witaminy B12 w surowicy i odpowiednia suplementacja po konsultacji z lekarzem prowadzącym.10. <extra_id_0> Tytuł: <extra_id_1> Witamina D <extra_id_2>
Jak widać, dieta wegańska bez soi jest możliwa i nietrudna w realizacji pod warunkiem zachowania różnorodności produktów oraz odpowiedniej ich ilości. Osobom od 19 do 60 roku życia zaleca się suplementację w ilości 800–2000 IU przez cały rok w zależności od ekspozycji na światło słoneczne i chorób współistniejących. Całej populacji polskiej rekomenduje się suplementację witaminą D.
