Czy depresja może mieć związek z odżywianiem
Spis treści
1. Czym jest depresja – definicja, objawy i podział
Bardzo ważne są profilaktyka, mająca na celu zapobieganie zaburzeniom depresyjnym i wykrywanie ich we wczesnym stadium, oraz leczenie. Objawy depresji: – brak odczuwania radości, – poczucie pustki, – smutek, – drażliwość, – wahania nastroju, – niechęć do pracy, – niska samoocena, – ciągłe uczucie zmęczenia, – zaburzenia somatyczne (np. Bóle głowy, pleców), – zaburzenia poznawcze (np. Pogorszenie pamięci, zaburzenia koncentracji), – zaburzenia apetytu (zazwyczaj zmniejszone łaknienie, rzadko zwiększone) oraz zmiana masy ciała, – zaburzenia rytmu snu – nadmierna senność lub bezsenność, – nadmierne pobudzenie psychoruchowe lub nadmierna męczliwość, – pesymistyczne myśli o przyszłości, w tym także myśli samobójcze, – spadek libido, – zaparcia, – zaburzenia menstruacji, – pogorszenie stanu skóry. Wyniki mogą wykazać potencjalne niedobory, np. Niskie poziomy witamin B9 lub B12 widoczne są w morfologii we wskaźniku MCV (średniej objętości erytrocytu), a także w stężeniu homocysteiny. Potencjalnych przyczyn depresji może być wiele. Szybka diagnoza lekarska i odpowiednia terapia wpłyną na polepszenie jakości i długości życia. Objawy depresyjne bez prawidłowego leczenia mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia chorób somatycznych i odwrotnie – występujące choroby somatyczne mogą powodować depresję. Czynnikami ryzyka wystąpienia depresji są podatność genetyczna, czynniki środowiskowe, nieprawidłowe stężenie cytokin prozapalnych w organizmie, zaburzona mikrobiota jelitowa, nieprawidłowe działanie osi podwzgórze–przysadka–nadnercza i zaburzenia rytmu okołodobowego w wydzielaniu neuroprzekaźników. Objawy występujące w depresji mogą być związane z niedoborami żywieniowymi, dlatego bardzo ważne jest wykonywanie badań laboratoryjnych. Podział depresji ze względu na nasilenie objawów: – depresja łagodna, – depresja umiarkowana, – depresja ciężka. Depresja może być także skutkiem występującej choroby lub przyjmowanych leków (depresja wtórna). Depresja jest chorobą dotyczącą zarówno sfery psychicznej, jak i sfery fizycznej.2. <extra_id_0> Teoria zapalna Polski: <extra_id_1>
Jeśli jednak reakcja organizmu jest niekontrolowana i zbyt silna w stosunku do bodźców, to może spowodować przewlekły stan zapalny w organizmie. Wzrost poziomu cytokin prozapalnych w organizmie i nadmierna aktywność osi podwzgórze–przysadka–nadnercza to źródło nieprawidłowego działania szlaku kynureninowego, w wyniku którego tworzą się substancje toksyczne dla komórek nerwowych. Układ odpornościowy jest bardzo ważny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Taki stan zwiększa poziom cytokin prozapalnych i ryzyko wystąpienia chorób przewlekłych, w tym także depresji. Dodatkowo także zmniejszona jest ilość dostępnego tryptofanu do produkcji neuroprzekaźnika serotoniny, odpowiedzialnego za regulacje snu, apetytu, ciśnienia krwi, temperatury ciała i libido. Jego aktywacja jest korzystną reakcją organizmu na bodźce stresowe: choroby, infekcje, urazy i problemy psychospołeczne.3. Niedobory żywieniowe a depresja
Hiperhomocysteinemia przyspiesza proces tworzenia się blaszki miażdżycowej, co ma istotne znaczenie w rozwoju zmian otępiennych. Niedobór witaminy B9 może powodować upośledzenie funkcji układu nerwowego, objawiające się nadmiernym pobudzeniem i trudnościami w zasypianiu. Niedobór witamin B2 i B3 skutkuje zawrotami głowy i bezsennością. Działanie przeciwdepresyjne przypisuje się także makro- i mikroelementom, m.in. Cynkowi, miedzi, żelazu, selenowi. Suplementację składnikami mineralnymi czy witaminami można rozważyć tylko w indywidualnych przypadkach stwierdzonych niedoborów żywieniowych. Niedobór witamin B9 i B12 powoduje zaburzenia w funkcjonowaniu układu nerwowego, syntezie neuroprzekaźników, np. Serotoniny, i zwiększa stężenie homocysteiny w surowicy krwi. Ponadto nadmiar homocysteiny wpływa niekorzystnie na syntezę neuroprzekaźników i rozwój depresji. Niedostateczna podaż witaminy B1 powoduje objawy charakterystyczne dla osób z depresją – zaburzenia pamięci, trudności w koncentracji i zaburzenia emocjonalne. Witamina D wykazuje działanie prewencyjne i terapeutyczne w chorobach o podłożu psychicznym, w tym depresji. W badaniu Nowaka G., Szewczyk B., Pilca A. Wykazano, że wzbogacenie preparatów leczniczych o cynk wpłynęło na poprawę skuteczności leczenia osób z depresją poprzez złagodzenie objawów. Przyczynami depresji mogą być niedobory żywieniowe witamin takich jak witamina B12, witamina D i kwas foliowy (witamina B9), a także niedostateczna podaż z dietą niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT).4. Aktywność fizyczna w terapii depresji
Dzięki neuroplastycznemu efektowi mają pozytywny wpływ na osoby z depresją oraz osoby starsze, u których nastąpiło pogorszenie funkcji poznawczych. Ponadto należy zadbać także o higienę snu, gdyż jest to niezbędny element zdrowia fizycznego i psychicznego. Indywidualnie dobrana aktywność fizyczna jest skutecznym narzędziem zarówno zapobiegającym wystąpieniu depresji, jak i wspomagającym jej leczenie. Poprawa stanu zdrowia osoby z zaburzeniami depresyjnymi wymaga holistycznego podejścia obejmującego psychoterapię, farmakoterapię, zmianę nawyków żywieniowych oraz włączenie aktywności fizycznej. Wzajemna współpraca specjalistów z wielu dziedzin jest niezbędna w walce z depresją. Każdy rodzaj aktywności jest korzystny, ale wykazano, że najskuteczniejsze w łagodzeniu objawów są treningi oporowe i aerobowe.