Czy czerwone mięso jest szkodliwe dla zdrowia
Spis treści
1. Czerwone mięso to nie samo zło
Może być więc zalecane w stanach takich jak np. Anemia, gdyż żelazo hemowe przyswaja się w 20–30%, zaś niehemowe (obecne w roślinach) – tylko w 5–15%. W produktach mięsnych znajdują się duże ilości nasyconych kwasów tłuszczowych, których spożycie należy ograniczać tak bardzo, jak tylko jest to możliwe. Czerwone mięso należy zatem spożywać z umiarem. Ponadto zawiera witaminy z grupy B (zwłaszcza B12) oraz składniki mineralne, jak selen, cynk czy żelazo hemowe. Mimo że czerwone mięso zawiera wymienione wyżej niezbędne składniki diety, to istnieją zdrowsze sposoby na ich dostarczenie. Przyczyniają się one do zwiększenia poziomu cholesterolu całkowitego we krwi oraz cholesterolu frakcji LDL, co negatywnie wpływa na zdrowie i przyczynia się do rozwoju wielu chorób. Czerwone mięso stanowi bardzo dobre źródło pełnowartościowego białka, gdyż dostarcza niezbędnych dla organizmu aminokwasów.2. Mięso a nowotwory
Grupa Robocza IARC sklasyfikowała spożycie przetworzonego mięsa jako czynnik sprzyjający rozwojowi nowotworów, zaś czerwone mięso jako prawdopodobnie rakotwórcze. Stwierdzono również, że spożycie czerwonego mięsa wiąże się z wyższym prawdopodobieństwem zachorowania na raka trzustki i prostaty, zaś mięsa przetworzonego – raka żołądka (R.J. Badania udowodniły także, że kobiety po menopauzie, które uwzględniają w diecie duże ilości czerwonego i/lub przetworzonego mięsa, są narażone na rozwój raka piersi (A. Duża zachorowalność na nowotwory i śmiertelność z ich powodu to ogromny problem całego świata. Uznano, że każde 100 g czerwonego mięsa i 50 g mięsa przetworzonego zwiększa ryzyko zachorowania na raka jelita grubego o blisko 18%. Turesky 2015). Diallo i wsp. 2017). W 2015 r.3. Substancje obecne w mięsach czerwonym i przetworzonym uznawane za rakotwórcze (A. Nowak i wsp. 2008)
Tutaj zauważyć należy, że azotany (V) są mniej toksyczne, jednak w warunkach beztlenowych w jelicie grubym mogą ulec redukcji do azotanów (III). – – najczęściej występują w produktach peklowanych i wędzonych. Te z kolei – za sprawą bakterii jelitowych – mogą reagować z aminami oraz amidami i prowadzić do powstawania rakotwórczych nitrozoamin. Powstają, gdy dodane są do nich związki chemiczne w roli konserwantu – azotany (III) i azotany (V) – lub podczas podgrzewania tych produktów do temperatury powyżej 130°C (grillowanie, smażenie).4. <extra_id_0> Źródło: <extra_id_1> źródło: <extra_id_2>
Powstają w procesie smażenia i pieczenia, zwłaszcza nad otwartym ogniem. WWA uznaje się za związki zwiększające ryzyko zachorowania na raka jelita grubego. – – wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne to grupa związków, do których zalicza się blisko 250 substancji, przy czym 16 jest szczególnie niebezpiecznych dla zdrowia, a 6 wykazuje działanie rakotwórcze. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne są genotoksyczne – poprzez reakcję z DNA wywierają wpływ na geny i tym samym prowadzą do mutacji, których następstwem może być powstanie nowotworu złośliwego. Już nieznaczne ilości wyżej wymienionych substancji mogą prowadzić do uszkodzeń materiału genetycznego, co w konsekwencji może predysponować do procesu nowotworzenia. WWA występują głównie w mięsach grillowanym i wędzonym.5. Mięso a cukrzyca typu 2
Nie wiadomo jednak, które składniki są za to odpowiedzialne. Wolk 2017). Tian i wsp. 2017). Prawdopodobnie mogą być to: – nasycone kwasy tłuszczowe – nasilają insulinooporność, – aminokwasy rozgałęzione (BCAA): leucyna, izoleucyna, walina – powodują wzrost oporności komórek na insulinę oraz przyczyniają się do wzrostu hemoglobiny glikowanej, – końcowe produkty glikacji białek – nasilają stan zapalny w organizmie, tym samym mogą prowadzić do upośledzenia wrażliwości insulinowej, – żelazo hemowe – podwyższone stężenie żelaza może powodować wzrost produkcji glukozy i jednocześnie zmniejszać jej wykorzystanie oraz – poprzez udział w oksydacji – może nasilać stres oksydacyjny, stan zapalny, a to przekłada się na hamowanie wiązania insuliny, – azotyny – powstające z nich nitrozoaminy upośledzają działanie komórek B trzustki, co wpływa na mniejsze wydzielanie insuliny i tym samym powoduje ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2, – L-karnityna i fosfatydylocholina – oba związki w jelicie są przekształcane w TMAO (N-tlenek trimetyloaminy), który odpowiada za wzrost poziomu insuliny na czczo oraz upośledzenie tolerancji glukozy (A. Metaanaliza przeprowadzona w 2017 r., obejmująca 11 badań kohortowych, w których udział wzięło ponad 52, 5 tys. Osób z cukrzycą typu 2, wykazała, że spożycie czerwonego mięsa (niezależnie od stopnia przetworzenia) zwiększa ryzyko wystąpienia tej choroby o 22%, natomiast spożywanie mięsa przetworzonego – aż o 39% (S.6. Mięso a choroby układu krążenia
Nie wiadomo, które z mechanizmów wiążą spożycie mięsa z rozwojem schorzeń układu krążenia. Wolk 2017). Wzrost spożycia przetworzonego mięsa o 50 g na dzień wiąże się ze śmiertelnością ze wszystkich przyczyn (all-cause mortality) oraz z powodu schorzeń układu krążenia, podczas gdy zwiększenie spożycia czerwonego mięsa o 100 g dziennie dodatnio koreluje ze śmiertelnością spowodowaną właśnie chorobami układu krążenia (I. Konsumpcja czerwonego mięsa łączy się z ryzykiem udaru oraz ze śmiercią z jego powodu. Przypuszcza się jednak, że wiele z nich to te same, które prowadzą do rozwoju cukrzycy typu 2 (A. Metaanaliza przeprowadzona w 2014 r. Wykazała, że spożycie mięsa czerwonego istotnie wpływa na śmiertelność z powodu chorób układu krążenia – zwiększa ryzyko zgonu aż o 16%. Abete i wsp. 2014). Przyczynia się także do rozwoju choroby wieńcowej serca oraz zwiększa ryzyko zawału (zwłaszcza mięso przetworzone).