Szukaj
Język
Cynk jako pierwiastek życia
Spis treści
1. Wpływ cynku na organizm
Michalak i wsp. 2021). Jako antyoksydant chroni przed działaniem wolnych rodników, dzięki czemu wspomaga narząd wzroku, zmniejsza uszkodzenia skóry pod wpływem promieniowania UV i uczestniczy w procesach odpornościowych. Godfrey i wsp. 2001; A.S. Mohamed, K.M. Mahmoud 2016). Dzięki temu, że uczestniczy też w metabolizmie kolagenu, wpływa na proces regeneracji takich tkanek jak skóra, włosy bądź paznokcie. Można zatem powiedzieć, że cynk jest pierwiastkiem urody. Najbardziej zasobne w ten pierwiastek są: kości (ok. 60%), mięśnie (ok. 30%) i skóra (ok. 6%), ponadto jego znaczące ilości znajdują się także w wątrobie, trzustce, śledzionie, nerkach i mózgu (M. Cynk jest niezbędny w przebiegu wielu procesów pozwalających na prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Badania wykazały, że cynk będzie szczególnie skuteczny w przypadku leczenia wirusa opryszczki pospolitej (HSV), brodawczaka (HPV) i przeziębienia poprzez skracanie czasu trwania infekcji i objawów (H.R. Prasad i wsp. 2008; E.-E.M. Tawfik, A.M. Cynk wchodzi w skład ponad 300 enzymów, bierze więc udział w wielu procesach zachodzących w organizmie, tj. W krzepnięciu krwi, metabolizmie kwasów tłuszczowych i alkoholu czy magazynowaniu insuliny w trzustce oraz jej uwalnianiu. Ponadto preparaty lecznicze i kosmetyczne zawierające w swoim składzie cynk w różnej postaci wykazują działanie ściągające, przeciwzapalne, przeciwtrądzikowe i oczyszczające skórę z nadmiaru sebum. Cynk występuje we wszystkich tkankach organizmu człowieka.2. Źródła cynku w diecie
Cynk może być dostarczany do organizmu wraz z dietą lub poprzez suplementację. Występuje w żywności pochodzenia zwierzęcego i roślinnego.3. Dobrym źródłem cynku w diecie są:
Warto zaznaczyć, że cynk wchłania się lepiej z produktów pochodzenia zwierzęcego niż roślinnego (C. – czerwone mięso (wieprzowina, wołowina, cielęcina), – ryby, – drób, – wątroba, – owoce morza (krewetki, ostrygi), – nasiona roślin strączkowych (np. Soczewica, ciecierzyca, fasola, groch, soja, bób), – mleko i produkty mleczne (m.in. Sery podpuszczkowe), – pełne ziarna zbóż i produkty zbożowe z pełnego przemiału (m.in. Ciemne pieczywo, kasza gryczana), – orzechy, pestki dyni, nasiona słonecznika, – jaja. Agostoni i wsp. 2014). Istnieją czynniki, które mogą utrudniać wchłanianie cynku lub poprawiać jego przyswajalność.4. Wchłanianie cynku zwiększają:
– witamina A (źródła pokarmowe: wątroba, ryby, jaja, masło, orzechy, pestki dyni, nasiona słonecznika), – witamina E (źródła pokarmowe: orzechy, migdały, pestki dyni, pełnoziarniste produkty zbożowe), – kwas cytrynowy (źródła pokarmowe: cytryna, limonka, mandarynka, maliny, jagody, borówki).5. Wchłanianie cynku zmniejszają:
Agostoni i wsp. 2014). Warto zadbać także o prawidłową podaż witamin A i E, by zwiększyć przyswajanie pierwiastka. Russell i wsp. 2001; C. Odpowiednio zbilansowana i urozmaicona dieta pozwala pokryć zapotrzebowanie na cynk. – błonnik pokarmowy (źródła pokarmowe: produkty pełnoziarniste, duża ilość surowych warzyw i owoców), – fityniany (źródła pokarmowe: produkty pełnoziarniste, orzechy, nasiona roślin strączkowych), – szczawiany (źródła pokarmowe: szczaw, szpinak, rabarbar, botwina, soja, mocna kawa, mocna herbata, kakao), – wysokie spożycie miedzi (źródła pokarmowe: wątroba, produkty pełnoziarniste, orzechy, grzyby, kakao, słonecznik, sezam, kakao), – wysokie spożycie żelaza niehemowego (źródła pokarmowe: szpinak, jarmuż, nasiona roślin strączkowych), – wysokie spożycie wapnia (źródła pokarmowe: mleko i produkty mleczne, sezam, pestki dyni), – nadmiar cukru, – alkohol (R.6. <extra_id_0> Translate this page <extra_id_1> Switch <extra_id_2> Polish: Switch <extra_id_3> Switch <extra_id_4> Przejdź na:
Największe deficyty obserwuje się w krajach Afryki i Azji, u osób starszych, wegan, wegetarian oraz pacjentów z chorobami przewlekłymi – m.in. Marskością wątroby czy chorobami zapalnymi jelit (T. Masaki 2018; Sh. Populacje charakteryzujące się niewystarczającym poziomem cynku są bardziej narażone na infekcje wirusowe – w tym HIV i WZW C (wirusowe zapalenie wątroby typu C). Niedobór cynku może powodować pogorszenie stanu zdrowia i funkcjonowania organizmu. Wynika to ze stylu życia, wieku oraz występujących chorób wśród mieszkańców. Himoto, T. Siva i wsp. 2017). Niedobór cynku może być spowodowany: – niedostatecznym spożyciem wraz z dietą (np. Wegetarianie, weganie), – zmniejszonym wchłanianiem w organizmie (np. U osób z chorobami wątroby, niewydolnością nerek, cukrzycą, z przewlekłymi biegunkami), – zwiększonym zapotrzebowaniem (np. W okresie najintensywniejszego wzrostu, dotyczy to dzieci, kobiet w ciąży, matek w trakcie karmienia piersią, sportowców). Niedobór cynku dotyka nawet ¼ populacji krajów rozwijających się.
