Cynamon – pochodzenie, rodzaje, właściwości odżywcze i zdrowotne, odchudzanie, przeciwwskazania
Spis treści
1. Czy to w ogóle jakie właściwości odżywcze odnajdziemy w cynamonie?
Tłuszczu praktycznie nie posiada, w podanych 100 g tego produktu jest to zaledwie 1, 2 g, z czego kwasów trans nie ma wcale, podobnie zresztą jak i cholesterolu. Znajdziemy tam za to sporo witamin i mikroelementów. Najważniejsze związki, które odnajdziemy w korze opisywanej rośliny, to aldehyd cynamonowy, alkohol, kwasy fenolowe, terpeny, węglowodany, garbniki i wspomniane już wcześniej kumaryny [3]. Na zachodzie, głównie w Wielkiej Brytanii oraz w Stanach Zjednoczonych, składniki te określa się mianem nutraceutyków (ang. Nutraceuticals), czyli substancji wzbogacających, które mogą działać prozdrowotnie. Działają nie tylko profilaktycznie w niektórych chorobach, ale nawet leczniczo, jednak tylko wtedy, kiedy stanowią stały element diety. Prekursorami większości kwasów fenolowych są tyrozyna i fenyloalanina, z których na skutek procesu deaminacji powstaje kwas cynamonowy i jego pochodne. Najbardziej rozpowszechnione w przyrodzie są kwasy hydroksycynamonowe, które stanowią aż 90% tego rodzaju związków. W organizmie ludzkim dochodzi do stałej produkcji reaktywnych form tlenu, czyli RFT, które przyczyniają się między innymi do powstawania wolnych rodników, które z kolei mogą prowadzić do rozwoju chorób nowotworowych. Bardzo ważną rolę w tych procesach spełniają również przeciwutleniacze pochodzące często z produktów spożywczych. Od lat do wielu produktów żywieniowych dokładane są syntetyczne antyoksydanty. Do najczęściej stosowanych zalicza się butylohydroksyanizol, czyli BHA, inaczej nazywany też E 320, oraz butylohydroksytoluen, BHT, o symbolu E321. U gryzoni, które były poddane eksperymentom, dochodziło do krzepnięcia krwi, zaburzeń pracy takich narządów jak płuca, wątroba czy nerki. Dlatego też zaczęto wracać do przeciwutleniaczy, które naturalnie występują w przyrodzie. Związki fenolowe, które występują w cynamonie jako antyoksydanty, działają w różnoraki sposób. Dzięki temu właśnie wiążą wolne rodniki na zasadzie stabilizacji bądź delokalizacji wolnego elektronu w cząsteczce. Wykazują też możliwość przerywania już rozpoczętych procesów związanych ze skutkami aktywacji wolnych rodników i umiejscawiają je przez uwodornianie lub tworzenie z nimi kompleksów. Nie tylko blokują tworzenie się między innymi nitrozamin, czyli mutagennych substancji rakotwórczych, ale także chroniąc frakcje złego cholesterolu LDL, zapobiegają aterogenezie, czyli inaczej mówiąc, tworzeniu się blaszki miażdżycowej w naczyniach krwionośnych. Część z nich pobudza też tworzenie się przeciwciał klasy IgG. Nie tylko fenylokwasy, ale również kumaryna obecna w opisywanej przyprawie charakteryzuje się właściwościami przeciwutleniającymi. Mimo że na szczury i myszy szczepów C3H/HeJ oraz C57BL/6J środek ten działał wysoce toksycznie, nie ma danych, by w ten sam sposób wpływał na funkcjonowanie człowieka. W przypadku ludzi czas półtrwania tego związku trwa do maksymalnie 2 godzin, następnie jest on metabolizowany w wątrobie i całkowicie wydalany wraz z moczem. Zdolności antyoksydacyjne kumaryny i jej pochodnych opierają się przede wszystkim na zatrzymywaniu procesów powstawania reaktywnych form tlenu i blokowaniu już tych istniejących. Kumaryny również stanowczo zmniejszają możliwość utleniania składników komórkowych i chronią DNA i białka przed tworzeniem zmian w ich strukturach. Trzeba tu jednak zaznaczyć, że właściwościami przeciwutleniającymi mogą poszczycić się jedynie hydroksylowe pochodne opisywanej substancji. Cynamon jest przyprawą, która w 100 g dostarcza do organizmu aż 247 kcal. Białko również występuje w znikomej ilości – to zaledwie 4 g. Cynamon jest dobrym źródłem potasu – 431 mg, wapnia, którego jest 1002 IU i 295 IU karotenoidów [9]. Najważniejsze właściwości odżywcze cynamonu wykazują kwasy fenolowe. Według badań uczestniczą one zarówno w procesach naprawczych w organizmie, jak i adaptacyjnych. Charakteryzują się właściwościami przeciwutleniającymi i to dzięki nim tak pozytywnie oddziałują na zdrowie człowieka [3]. W produktach roślinnych znajdują się one w formie związanej między innymi w postaci estrów czy glikozydów, tworząc też w ten sposób zupełnie nowe substancje o różnych działaniach chemicznych i biologicznych. Do ich grupy należą również kwasy kawowy, chlorogenowy, o-, m- i p-kumarowy, synapinowy i ferulowy [3]. Dlatego niezwykle ważna jest likwidacja i neutralizacja tych związków zarówno w reakcjach enzymatycznych, jak i bez użycia tego rodzaju katalizatorów. Są one przyczyną powstawania tzw. Szoku tlenowego. Mają one zapobiegać rozkładowi jedzenia. Badania toksykologiczne tych konserwantów były prowadzone na szczurach i wykazały bardzo niekorzystne działanie tych związków. Młode zwierzęta z kolei nie dojrzewały prawidłowo. Jednym z nich jest właśnie cynamon [3]. Przede wszystkim z łatwością poddają się procesom redukcyjnym. Dodatkowo chelatują jony tych metali, które katalizują ich reakcje utleniania przy jednoczesnym blokowaniu działania oksydaz. Dzięki swoim licznym właściwościom związanym bezpośrednio z hamowaniem powstawania chorób nowotworowych odnalazły zastosowanie we współczesnej medycynie. Dodatkowo związki fenolowe działają żółciopędnie i przeciwbakteryjnie. To może też tłumaczyć wykorzystywanie kory cynamonowca w medycynie ludowej i tradycyjnej chińskiej [3]. Według prowadzonych badań wpływ tej substancji na działanie poszczególnych organizmów zależy od sposobów metabolizowania danego związku. Dodatkowo w doświadczeniach prowadzonych na innych grupach gryzoni, takich jak DBA/1J, DBA/2J oraz 129/J, nie zaobserwowano niekorzystnych zmian w ich stanie zdrowia po podaniu kumaryny. Nie ma żadnych dowodów, aby kumulował się w organizmie i prowadził do powstania negatywnych skutków ubocznych [5]. Oprócz tego substancje te chelatują jony metali, głównie żelaza i miedzi, czyli tych pierwiastków, które katalizują produkcje RFT w organizmie i wiążą je w formie kompleksów. Dodatkowo zapobiegają powstawaniu chorób nowotworowych na tle toksycznego działania związków chemicznych. Produkty metylowe działają odwrotnie, czyli prooksydacyjnie na organizmy żywe [5]. Jej głównym składnikiem są węglowodany i błonnik, odpowiednio w kolejności 81 g i 53 g.2. Czy to w ogóle czy cynamon pomaga w zgubieniu zbędnych kilogramów?
Prawdopodobnie osoby propagujące ten mit żywieniowy brały pod uwagę badania mówiące o uwrażliwianiu tkanek na insulinę przez stosowanie opisanej przyprawy. Inni zwracają uwagę, że cynamon zawiera błonnik, który też pozytywnie wpływa na pracę jelit i wspomaga walkę z nadwagą. Nie warto więc się łudzić. Jedyne, co z pewnością pomoże, to zdrowe nawyki żywieniowe i regularna aktywność fizyczna. Niestety nie ma żadnych badań, które potwierdzałyby te doniesienia. Zmniejszanie poziomu cukru we krwi rzeczywiście pomaga w schudnięciu, ale nie są to spektakularne efekty. Niestety w łyżeczce sproszkowanej przyprawy znajdziemy niecały 1 gram włókna pokarmowego na 2 gramy cukrów [11]. Nie znaleziono jak dotąd cudownej substancji, która bez żadnych wyrzeczeń pomogłaby zachować szczupła sylwetkę. W Internecie i telewizji powtarza się wciąż informacja, że cynamon jest jednym z wielu cudownych „specyfików”, który pozwala bez problemu zrzucić nadmiar kilogramów.3. Czy to w ogóle czy warto wprowadzić cynamon do swojego menu?
Dodatkowo kwasy fenolowe w nim zawarte wzmocnią cały nasz układ immunologiczny, ochronią przed powstawaniem zmian nowotworowych, a wyciągi z tej niezwykłej przyprawy wzmocnią nasz system krwionośny. Nie tylko świetnie podkreśli smak naszych potraw, ale również dzięki swoim właściwościom bakteriobójczym pomoże, szczególnie w zimie, zadbać o odporność organizmu, a w razie choroby szybko postawi nas na nogi. Jeżeli nie występują u nas objawy nadwrażliwości czy alergii na cynamon, jak najbardziej warto korzystać z jego zalet.